ΤΡΑΥΛΟΣ ΗΘΟΠΟΙΟΣ-ΦΑΛΤΣΟΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΗΣ

Φεβ 04, 2025 Θέατρο 0

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟΝ ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟ

Τραυλός ηθοποιός-φάλτσος τραγουδιστής: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Είδαμε την παράσταση «Τραυλός ηθοποιός-φάλτσος τραγουδιστής» στο κινηματοθέατρο Αθήναιον, στην Θεσσαλονίκη. Η παράσταση της Μαρίας Δεμίσογλου, στη συγγραφή, και του Νικόλα Παπάζογλου, στην σκηνοθεσία, είναι κάτι παραπάνω από νότες που μιλάνε, όπως είχε αναφερθεί στον πρώτο κύκλο των παραστάσεων, στον δεύτερο κύκλο αυτή η επισήμανση δεν υπάρχει, έτσι ο θεατής δεν περιορίζεται στο ότι θα δει μόνο μια μουσικοθεατρική παράσταση. Αυτό το έργο πάει την σκέψη του θεατή πολύ πιο μακριά.

Τραυλός ηθοποιός-φάλτσος τραγουδιστής: Το έργο

Ένας νεαρός μεγαλώνει με την μητέρα του ως παιδί θαύμα. Δέχεται την καταπιεστική συμπεριφορά της που αφορά στο τι θα κάνει, πως θα το κάνει και μιλά σαν τραυλός. Όταν θα συναντήσει μια κοπέλα τότε ο έρωτας θα τον παρακινήσει να ανοιχθεί, να μιλά κανονικά και να τραγουδά όμορφα. Όλα αυτά μέχρι να επιστρέψει στην μητέρα του.

Ο Ιωάννης Λάκης είναι ένας νέος ερμηνευτής. Έχει ξεκινήσει ως μουσικός και είναι πτυχιούχος της Accademia Nazionale di Santa Cecilia. Έχει συνεργαστεί με τον Σταμάτη Κραουνάκη και τον Λάκη Λαζόπουλο ερμηνεύοντας το τραγούδι «Όταν έχω εσένα». Έχει πραγματοποιήσει προσωπικές εμφανίσεις στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη και περιοδείες με γνωστούς και καταξιωμένους συνθέτες, όπως ο Γιάννης Μαρκόπουλος. Παράλληλα ασχολήθηκε με την σύνθεση. Έχει μελοποιήσει σπουδαίους Έλληνες ποιητές και στιχουργούς, όπως Μανώλη Αναγνωστάκη, Μάνο Ελευθερίου, Φίλιππο Γράψα και άλλους. Διδάσκει στη δική του μουσική σχολή «Lingua di musica», στην Θεσσαλονίκη.

Τραυλός ηθοποιός-φάλτσος τραγουδιστής: Η καταπίεση

Στην παράσταση «Τραυλός ηθοποιός-φάλτσος τραγουδιστής» ο Ιωάννης Λάκης παίζει εξαιρετικά έναν καταπιεσμένο νέο από την μητέρα του. Δεν υποδύεται αυτό τον χαρακτήρα αλλά είναι αυτός ο νέος που δυστυχεί. Ο Νικόλας Παπάζογλου φαίνεται ότι δίδαξε πολύ καλά στον νέο ηθοποιό την υποκριτική. Ο σκηνοθέτης είναι και ηθοποιός με πολυετή καριέρα στο θέατρο, ενηλίκων και παιδιών, ξέρει άριστα τον τρόπο, που πρέπει να εκφράζεται κάποιος, σύμφωνα με τον χαρακτήρα στον οποίο αναφέρεται, και την ορθοφωνία, την οποία διδάσκει.

Τρεις ηθοποιοί και ένας πιανίστας είναι τα άτομα που βρίσκονται στην σκηνή. Τα σκηνικά αναπαριστούν δύο διαφορετικούς χώρους: το σπίτι της μητέρας και τον δρόμο όπου συναντά για πρώτη φορά αυτή την κοπέλα. Αυτό που ξεχωρίζει τους δύο χώρους είναι μια αδιόρατη γραμμή, το σώμα του ηθοποιού σημασιοδοτεί τον κάθε χώρο και, ανάλογα που βρίσκεται, αλλάζει η συμπεριφορά και η ομιλία του. Ο τίτλος της παράστασης, «Τραυλός ηθοποιός-φάλτσος τραγουδιστής», μας προϊδεάζει. Αυτό που κρύβει είναι το κείμενο που θα μιλήσει για την συμπεριφορά της μάνας, μόνο που αυτό το τελευταίο θα πρέπει να το συγγράψει ο θεατής μετά το τέλος της παράστασης.

Τραυλός ηθοποιός-φάλτσος τραγουδιστής: Το ερώτημα

Γιατί αυτός ο άνθρωπος τραυλίζει; Τι είναι αυτό που τον τραβά και τον αναγκάζει να κάνει παλινδρομικές κινήσεις; Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα εστιάζουν στην μητέρα. Αυτή καθισμένη σε μια καρέκλα -ελάχιστα μετακινείται- δείχνει μια πατριαρχική φιγούρα. Δεν έχει αυτά τα στοιχεία της αρχετυπικής Μητέρας, είναι περισσότερο ένας θηλυκός αρχετυπικός Πατέρας. Το γιατί δεν μας απασχολεί, στο πρώτο επίπεδο της ανάγνωσης. Στο δεύτερο μπορούμε να ανασυνθέσουμε τον χαρακτήρα της.

Όπως παρουσιάζεται στην παράσταση «Τραυλός ηθοποιός-φάλτσος τραγουδιστής» η μητέρα είναι αυτή που ορίζει τι θα γίνει, όπως θα έκανε ο Πατέρας που νομοθετεί και κανονίζει την ζωή σε ένα κοινωνικό σύνολο. Ίσως μεγαλωμένη σε μια αυστηρά πατριαρχική κοινωνία, μεταφέρει με ακρίβεια την βία που της έχουν διδάξει τα πρόσωπα του περιβάλλοντός της. Το αποτέλεσμα είναι ότι έχει σχεδιάσει με ακρίβεια την ζωή του γιού της. Αυτός, παρακινούμενος από το ανεκπλήρωτο οιδιπόδειό του, δεν μπορεί παρά να είναι προσκολλημένος σε αυτό τον άνθρωπο που τον περιορίζει απελπιστικά.

Τραυλός ηθοποιός-φάλτσος τραγουδιστής: Η ανάλυση των χαρακτήρων

Φαίνεται ότι είναι κάτι σαν το σύνδρομο της Στοκχόλμης, όμως εδώ έχουμε μια σαφέστατη αναφορά στην φροϋδική και μεταφροϋδική θεωρία των νευρώσεων. Η βιβλιογραφία είναι πολύ μεγάλη, από την «Ερμηνεία των ονείρων» και μετά τα θέματα στην παραγωγή και αναπαραγωγή των νευρώσεων και των υστεριών έχουν αναλυθεί εκτενώς. Θα πρέπει να ανατρέξουμε στον Έριχ Φρομ, ειδικά στην «Ανατομία της ανθρώπινης καταστροφικότητας», και στον Ζακ Λακάν, στα σεμινάριά του, για να δούμε την εφαρμογή της θεωρίας των ψυχώσεων. Ο Βίλχελμ Ράιχ, στην ανάλυση του χαρακτήρα, μας διδάσκει την αναπαραγωγή του λόγου, που ο Λακάν δεν πρόλαβε να το αναλύσει.

Η βιβλιογραφία είναι πλούσια όσον αφορά στην παραγωγή και την αναπαραγωγή του λόγου στον άνθρωπο. Αυτό που θα πρέπει να κρατήσουμε, όσον αφορά στην παράσταση «Τραυλός ηθοποιός-φάλτσος τραγουδιστής», είναι η θεώρηση του χαμένου φαλλού. Ο άνθρωπος αυτό ψάχνει, θέλει να καταλάβει την μάνα του και δεν τα καταφέρνει γιατί αυτή δεν είναι δοτική. Καταφεύγει στον πατέρα που, σύμφωνα με το φαινόμενο του καθρέπτη, θα δώσει αυτά τα στοιχεία που χρειάζεται για να κατανοήσει την μητέρα του. Αυτά είναι παραποιημένα και αυτή η διαδικασία είναι ανεπιτυχής. Έλκεται από την μητρική φιγούρα, στην προσπάθειά του να την κατανοήσει. Προσπαθεί να αναπτύξει την ταυτότητά του, αλλά κάτι, μια δύναμη από την μητέρα, τον τραβά πίσω. Αυτή είναι η παλινδρόμηση στην οποία αναφερθήκαμε.

Τραυλός ηθοποιός-φάλτσος τραγουδιστής: Τα θεατρικά χαρακτηριστικά

Η εκφορά του λόγου έρχεται από τον ψυχικό του κόσμο που προσπαθεί να εξωτερικεύσει για να παραστήσει τον κόσμο όπως θέλει. Αυτό όμως το «θέλει» δεν είναι προφανές. Ψάχνει να βρει τον δρόμο του και γυρνά πίσω, αυτός ο δισταγμός, που μοιάζει με το ερώτημα «είναι σωστό αυτό που κάνω;», είναι που δημιουργεί τον τραυλισμό. Στο έργο «Τραυλός ηθοποιός-φάλτσος τραγουδιστής» βλέπουμε τις ψυχαναλυτικές διδαχές στην πράξη. Δεν ξέρω αν η συγγραφέας έχει εντρυφήσει σε αυτές τις θεωρίες, αλλά η ανάλυσή της είναι πολύ ακριβής. Η ίδια παίζει την μητέρα και την αναπαριστά με μεγάλη ακρίβεια.

Η σχέση του νέου με την κοπέλα που αγαπά είναι σχεδόν πλατωνική. Του φτάνει που έχει την αποδοχή της και, πλέον, μπορεί να φτιάξει την ζωή του όπως αυτός θέλει. Η μητέρα όμως επεμβαίνει και αυτός επανέρχεται στο ίδιο μοτίβο, στην έκφραση της καταπίεσης, στον τραυλισμό. Ο Ιωάννης Λάκης παίζει πολύ καλά και τραγουδά υπέροχα, αφού είναι καταξιωμένος τραγουδιστής. Η Βίκυ Γιαννακού είναι η κοπέλα που θα πρέπει να λειτουργεί ως το όχημα για την απελευθέρωσή του, όμως μην έχοντας τέτοια δύναμη που θα τον τραβήξει από τον μητρικό μαγνήτη, να τον οδηγήσει στο να κάνει την ρήξη του και να απελευθερωθεί, είναι ένας χαρακτήρας που δεν μπορεί να ολοκληρώσει την λειτουργία του. Ο Αλέξανδρος Τσακιρίδης στο πιάνο είναι πολύ καλός στο να υποστηρίζει την αφήγηση, παίζοντας εξαιρετικά τις μελωδίες.

Η σκηνοθεσία του Νικόλα Παπάζογλου παίρνει όλα τα στοιχεία της αφήγησης της Μαρία Δεμίσογλου και τα κάνει κίνηση, λόγο και εικόνες. Βάζει τους ηθοποιούς στην σκηνή να αναπαριστούν αυτό το ψυχικό τοπίο με μεγάλη ακρίβεια, να δίνουν δύναμη στον λόγο, ρυθμό που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή μέχρι το τέλος. Όλα αυτά μας δείχνουν μια εικόνα της κοινωνίας μας που είναι πανταχού παρούσα στην δυτική κοινωνία, με πρωταγωνιστή είτε την μητέρα είτε τον πατέρα, ως αρχέτυπα. Η παράσταση «Τραυλός ηθοποιός-φάλτσος τραγουδιστής» βάζει τα ερωτήματα και ο θεατής καλείται να συνθέσει το δικό του κείμενο.

ΤΡΑΥΛΟΣ ΗΘΟΠΟΙΟΣ-ΦΑΛΤΣΟΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΗΣ

Συγγραφέας: Μαρία Δεμίσογλου

Σκηνοθεσία: Νικόλας Παπάζογλου

Μουσική: Ιωάννης Λάκης, Αλέξανδρος Τσακιρίδης

Στίχοι: Μαρία Δεμίσογλου

Σκηνικά: Αντωνία Δροσινάκη

Κοστούμια: Αντωνία Δροσινάκη

Κίνηση: Νικόλας Παπάζογλου, Βίκυ Γιαννακού

Ηθοποιοί: Ιωάννης Λάκης (Ιωάννης), Βίκυ Γιαννακού (Μαριάνθη), Μαρία Δεμίσογλου (μητέρα)

Στο πιάνο: Αλέξανδρος Τσακιρίδης

Θέατρο: Κινηματοθέατρο Αθήναιον (Βασ. Όλγας 35, Θεσσαλονίκη)

Ημερομηνία παραστάσεων: 8 και 15/2/2025 (δεύτερος κύκλος)