ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΨΑΛΤΟΠΟΥΛΟΣ

Απρ 09, 2017 Θέατρο 0

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ

Πριν από πέντε χρόνια γνώρισα για καλά τον Αχιλλέα. Χρόνια πριν είχα κάποιες επαφές μαζί του, αλλά ήταν πρόσκαιρες, αυτές που δε δίνεις μεγάλη σημασία. Εν τω μεταξύ είχε γίνει και μέλος στην Π.Ε.Κ.Κ., στην Ένωση κριτικών κινηματογράφου και μας συνέδεε πλέον και μία συναδελφική σχέση. Το 2012 είχα έρθει από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη, ως ερωτικός μετανάστης, και, με τη γυναίκα μου, συνεχίζαμε τις προβολές της Κινηματογραφικής Λέσχης Solaris. Συναντηθήκαμε με τον Αχιλλέα για να μας βοηθήσει για να βρούμε ένα χώρο -που πλέον δεν υπάρχει. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που είχα την ευκαιρία να διερευνήσω ουσιαστικά αυτόν τον άνθρωπο. Δεν την άφησα να πάει χαμένη.

Η πρώτη εντύπωση ήταν το χάρισμα που είχε να δίνει χωρίς να απαιτεί ή να θέλει να λαμβάνει. Η συνεργασία μας ξεκίνησε μετά από μία αντιπαράθεση γραπτή στο «Φιλμ Νουάρ», στο free press που και αυτό πλέον δεν υπάρχει, για μία ταινία του Πολάνσκι. Δεν αναφέρθηκε καθόλου σε αυτή την κόντρα. Ξεκίνησε μία βαθιά φιλία που συνεχίστηκε μέχρι τώρα. Αυτό το συναίσθημα της προσφοράς σε παρακινούσε να προσφέρεις και εσύ. Μία μικρή πράξη που ενώνεται με μία άλλη και με άλλη για να γίνει ένα μεγάλο γεγονός, για παράδειγμα ένα θεατρικό έργο.

Ήξερα για τις ταινίες που είχε κάνει. Μου είχαν μιλήσει για την προσφορά του στο θέατρο. Αιθουσάρχης, ηθοποιός, σκηνοθέτης, θεατρικός παραγωγός, ήταν ο άνθρωπος που έδωσε το Αυλαία, πριν να καεί, όταν διαχειριζόταν αυτό το χώρο, σε ερασιτεχνικά θεατρικά σχήματα να παρουσιάσουν τη δουλειά τους. Δεν πήρε τίποτε άλλο από την αγάπη τους. Είχα διαβάσει κριτικές για θεατρικά έργα, για ταινίες, τον είχα δει να διδάσκει κριτική κινηματογράφου στην Ακμή, να φτιάχνει μία σχολή κινηματογράφου και θεάτρου στα Λαδάδικα, η οποία δεν πήγε καλά και έκλεισε.

Είχε έρθει η ώρα για να συνεργαστώ μαζί του. Λίγο πριν η σύζυγός μου είχε κάνει το τρέιλερ για την παράσταση που ανέβασε στο θέατρο Αθήναιον, «Xer (ο Κος) Κόλπερτ». Εκεί τον είδα να δουλεύει και εκτίμησα το ζήλο του. Δεν ήταν πολύς καιρός που είχε αναρρώσει από ένα εγκεφαλικό, αλλά, μπροστά του οι υγιείς ήταν άρρωστοι. Του πρότεινα να κάνω φωτογραφίες πλατό για την παράσταση που ανέβαζε «Πίσω από τις κλειστές πόρτες», στο θέατρο Ώρα. Δέχτηκε. Σκηνοθετούσε και ήταν ο πρωταγωνιστής. Το κείμενο δύσκολο, αλλά η σκηνοθεσία και κυρίως η ηθοποιία ήταν πολύ καλές. Εκεί είδα το πώς δούλευε. Ήρεμος, με μικρές εξάρσεις εκεί που έπρεπε, δίκαιος στις παρατηρήσεις του, γλυκός με τους ηθοποιούς, αυστηρός με τον εαυτό του.

Χαθήκαμε για λίγο καιρό -εγκυμοσύνη, η γέννηση της κόρης μας-, ο Αχιλλέας ανέβαζε τα «Χριστούγεννα του κ. Σκρούτζ». Πάλι ο ίδιος στον πρωταγωνιστικό ρόλο και στη σκηνοθεσία, στο κινηματοθέατρο Φαργκάνη. Ήθελε να του κάνω πάλι τη φωτογράφηση πλατό. Το έκανα. Τον είδα να δουλεύει σε μία μεγάλη παραγωγή. Έλειπαν οι υστερίες, οι παρεξηγήσεις. Ήταν δίκαιος και τα σχόλιά του ήταν επικεντρωμένα εκεί που έπρεπε. Η παράσταση πήγε καλά. Εγώ γνώρισα έναν άλλο Αχιλλέα, τον θεατράνθρωπο, τον παραγωγό που τα  κανονίζει όλα, αλλά δε φέρεται ούτε μία φορά σαν υστερικός.

Έμαθα ότι ήξερε να δίνει, δεν ήξερε να παίρνει, να μαζεύει από χίλιες μεριές. Τον ενδιέφερε να παίρνει την αγάπη από τους φίλους και συνεργάτες του. Για το θέατρο, μου είχαν πει, είχε δώσει πολλά λεφτά, δεν τα πήρε ποτέ πίσω. Ήταν ένας από τους πρωταγωνιστές της θεατρικής σκηνής της Θεσσαλονίκης. Θυμάμαι μία σειρά συναντήσεων στο παράρτημα της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, στη Θεσσαλονίκη, για ένα άνοιγμα της Εταιρείας, να δειχθεί η δουλειά των σκηνοθετών, στο θέατρο και στον κινηματογράφο, στους κατοίκους αυτής της πόλης. Συμμετείχε και ο Αχιλλέας, αλλά ούτε μία φόρα δεν πρόβαλλε το εγώ του για να απαιτήσει να γίνουν δεκτές οι προτάσεις του, ήταν ως ίσος προς ίσους.

Θα ήταν παράλογο να μην κάνει κάποιος φίλο έναν τέτοιο άνθρωπο, με τόσα χαρίσματα, με αρετές που σπάνια βρίσκεις, ένας θησαυρός για να μάθεις, να εμπλουτίσεις τις γνώσεις σου, να ανοίξεις νέα πεδία. Πραγματικά, λίγες φορές είχα ακούσει άσχημα λόγια για τον Αχιλλέα. Νομίζω ότι οι εχθροί του ήταν λίγοι. Το χαμόγελό του δεν ήταν «ζωγραφισμένο στο πρόσωπό του», αλλά ήταν η εικόνα της απόλαυσης που έπαιρνε από τη προσφορά του στον κινηματογραφικό και θεατρικό χώρο και από τις συνεργασίες που έκανε, τις φιλικές σχέσεις που συνέχεια δημιουργούνταν. Του είχα προτείνει πρόσφατα να τραβήξω πλάνα από τις πρόβες από το θεατρικό που θα ανέβαζε. Μου είχε πει ότι θα με ειδοποιούσε. Αυτό δεν έγινε ποτέ. Μας πρόλαβε το άσχημο νέο.

Την Κυριακή 9 Απριλίου 2017 θα δώσει την τελευταία του παράσταση στη Θέρμη. Μονόπρακτο για έναν ηθοποιό. Χωρίς λόγια. Το κείμενο θα είναι συνδημιουργία, οι μνήμες από τον Αχιλλέα, οι συμπεριφορές του, οι δικές μας, αυτά που έκανε και αυτά που κάναμε μαζί του, ακόμα αυτά που δεν κάναμε είτε επειδή δεν προλάβαμε είτε επειδή έγινε κάποια παρεξήγηση και δεν «έκαστε» η συνεργασία. Θα είναι το μόνο έργο του που δε θα το κριτικάρει κανένας γιατί θα αναδημιουργείται συνέχεια, η μνήμη του Αχιλλέα θα μας μιλάει, θα δίνει ερεθίσματα και θα μας προβληματίζει για πολύ καιρό ακόμα. Καλό σου ταξίδι φίλε.

Γιάννης Φραγκούλης

• Βιογραφίες