Γιώργος Αυγερόπουλος | Γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ

Απρ 09, 2021 Κινηματογράφος 0

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Γιώργος Αυγερόπουλος | γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Ο Γιώργος Αυγερόπουλος είναι Έλληνας κινηματογραφιστής και δημοσιογράφος. Είναι γνωστός κυρίως από τα δεκάδες κοινωνικοπολιτικά ντοκιμαντέρ που έχει σκηνοθετήσει σε περισσότερες από 50 χώρες.

Έχει τιμηθεί με 40 διεθνή βραβεία σε κινηματογραφικά φεστιβάλ, σε όλο τον κόσμο. Πρόσφατα δημιούργησε την ταινία «Παρόντες», μπορείτε εδώ να διαβάσετε την κριτική της.

ΣΠΟΥΔΕΣ-ΕΡΓΑΣΙΑ

Ο Γιώργος Αυγερόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1971. Σπούδασε δημοσιογραφία. Εργάστηκε σε ελληνικά τηλεοπτικά δίκτυα ως ρεπόρτερ πρώτης γραμμής. Ακόμη ως πολεμικός ανταποκριτής στο Σεράγεβο, την Κροατία, το Κόσσοβο, το Ιράκ και το Αφγανιστάν.

Το 2000 δημιουργεί τη σειρά ντοκιμαντέρ «Εξάντας». Από το Τόκιο στην Αργεντινή, από το Αφγανιστάν στην Κολομβία, από τη Νότιο Αφρική στο Ιράκ και από την Τσετσενία ως την Αϊτή.

Ο Εξάντας παρουσίασε δεκάδες κοινωνικοπολιτικές και ανθρωπολογικές ιστορίες του κόσμου μας. Ενός κόσμου σκοτεινού, άδικου, όμορφου, άπληστου και πολλές φορές επικίνδυνου.

ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ

Ντοκιμαντέρ της σειράς μεταδόθηκαν από δεκάδες διεθνή δίκτυα και βραβεύτηκαν σε φεστιβάλ διαφόρων χωρών.

Στην Ελλάδα, ο Εξάντας, του Γιώργου Αυγερόπουλου, γινόταν δεκτός με θερμά σχόλια από κοινό και κριτικούς, μεταδιδόταν μέχρι το 2003 από το τηλεοπτικό δίκτυο Alpha TV.

Στη συνέχεια από τη δημόσια ελληνική ραδιοτηλεόραση ΕΡΤ, για 10 συνεχή χρόνια, μέχρι το κλείσιμό της από την κυβέρνηση Σαμαρά, τον Ιούνιο του 2013.

Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Γεγονός που αποτέλεσε και το θέμα του ντοκιμαντέρ του Γιώργου Αυγερόπουλου, «Το χαμένο σήμα της Δημοκρατίας» (2014).

Στις αρχές του 2015 κάνει πρεμιέρα στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες και σε ευρωπαϊκούς τηλεοπτικούς σταθμούς το ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους «Agorá-από τη Δημοκρατία στις Αγορές», παραγωγής Small Planet, σε συμπαραγωγή με WDR (Γερμανία) και Al Jazeera (Κατάρ).

Η ταινία που εξετάζει την Ελλάδα της κρίσης για πάνω από τέσσερα χρόνια (2010-2014) χαρακτηρίστηκε ως ένα από τα σημαντικότερα ντοκιμαντέρ της χρονιάς από το γερμανικό Haus des Dokumentarfilms.

Ο Γιώργος Αυγερόπουλος τιμήθηκε με πέντε βραβεία μεταξύ των οποίων το βραβείο Rockie, του Banff World Media Festival (Καναδάς 2016) το βαρύτιμο Gold Hugo, του 52^ου Κινηματογραφικού Φεστιβάλ του Σικάγο, και το Ειδικό Βραβείο Κριτικής Δημοσιογραφίας Otto Brenner (Γερμανία 2015). Προβλήθηκε από δεκάδες τηλεοπτικούς σταθμούς σε Ευρώπη, Αμερική, Μέση Ανατολή, Ασία και Αυστραλία.

ΜΕ ΔΙΚΑ ΤΟΥ ΛΟΓΙΑ

Προέρχομαι από εργατική οικογένεια. O πατέρας μου δούλευε κομπρεσέρ και η μάνα μου είχε ένα ψιλικατζίδικο. Κάποια στιγμή, στα 18 μου, έπρεπε να σκεφτώ τι θα κάνω με τον εαυτό μου. Κάποιος με ρώτησε: «Γιατί δε γίνεσαι δημοσιογράφος;».

Η μοναδική ιδέα που είχα για το τι έκανε ένας δημοσιογράφος ήταν εκείνη η ταινία με το Νίκο Κούρκουλο που γράφει μανιωδώς με το ένα δάχτυλο στη γραφομηχανή, η ίδια που σε κάποια φάση φωνάζει «όχι άλλο κάρβουνο».

Μου άρεσε πολύ αυτό. Πήγα στη μάνα μου και της είπα «δώσε μου 180.000» γιατί το 1987 υπήρχαν μόνο ιδιωτικές σχολές δημοσιογραφίας. Η μητέρα μου έπλενε τα πιάτα εκείνη την ώρα και της έπεσαν από τα χέρια.

Με ρώτησε «πού έμπλεξες, παιδί μου;». Της είπα «πουθενά, θέλω να σπουδάσω δημοσιογραφία». Μου απάντησε «ξέρεις πού πας να μπλέξεις; Αυτοί τα βράδια παίζουν ζάρια».

Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ

Κάποια στιγμή, συνεχίζει ο Γιώργος Αυγερόπουλος, στη σχολή είχαν αναρτήσει μια ανακοίνωση και ζητούσαν δόκιμους δημοσιογράφους για την εφημερίδα «Ελεύθερος». Έπιασα δουλειά εκεί αλλά σταμάτησα στους έξι μήνες και πήγα στην «Ακρόπολη».

Αν και τότε έπνεε τα λοίσθια, πρόλαβα λίγο από το άρωμα της παλιάς εποχής της δημοσιογραφίας. Έμπαιναν μέσα μεγάλοι συνάδελφοι με άσπρα μαλλιά και εμείς σηκωνόμασταν όρθιοι.

Είχε και ο κόσμος άλλη νοοτροπία βέβαια: όταν τους έλεγες ότι εγώ είμαι δημοσιογράφος σε κοίταζαν με σεβασμό, ένιωθες ότι είχες δίπλα σου έναν σύμμαχο απέναντι στην αδικία και το κατεστημένο.

Σκέψου ότι όταν γίνονταν επεισόδια στις πορείες, εμείς ήμασταν με την πλευρά των διαδηλωτών και φοβόμασταν την αστυνομία. Αυτό άλλαξε γύρω στο ’94, όταν επήλθε η δημοσιογραφία της τηλεόρασης και της κάμερας. Πλέον, πηγαίναμε πίσω από τους αστυνομικούς γιατί οι διαδηλωτές δεν μας ήθελαν και δεν είχαν κι άδικο.

ΟΙ ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

Το Φλεβάρη του 1990, όταν ξεκίνησε η ιδιωτική τηλεόραση, πήγα στο Mega. Όλο το κανάλι ήταν ένας χώρος 200 τ.μ., στην οδό Ξενοφώντος, συνεχίζει ο Γιώργος Αυγερόπουλος. Οι δημοσιογράφοι καθόμασταν γύρω από μία μεγάλη ροτόντα. Σκέψου ότι έχω κάνει θέμα είκοσι δευτερολέπτων για τις ειδήσεις. Το δελτίο ήταν μισή ώρα, είχε δεκάδες θέματα και έλεγε ειδήσεις. Καμία σχέση με σήμερα.

Τον Αύγουστο του 1992 ζήτησαν έναν εθελοντή για να καλύψει τον πόλεμο στο Σεράγεβο. Ήμουν 22 χρόνων. Ήταν η πρώτη φορά που ταξίδευα εκτός Ελλάδος και είχα άγνοια κινδύνου. Δεν κρατιόμουν.

Έτσι βρέθηκα στο Ελληνικό με ένα σακίδιο με το αλεξίσφαιρο και ένα με τα ρούχα μου. Στους γονείς μου είχα πει ότι πάω σε ιατρικό συνέδριο στο Βελιγράδι. Μετά βέβαια με είδαν στην τηλεόραση και έπαθαν εγκεφαλικό.

Η εμπειρία από αυτό το ταξίδι ήταν ό,τι χειρότερο έχω ζήσει στη ζωή μου και το λέω έχοντας κάνει πολεμικές ανταποκρίσεις από την Κροατία, το Κόσσοβο, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, τον εμφύλιο της Γιουγκοσλαβίας και την εξέγερση στην Αλβανία.

ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗΣ

Το Σεράγεβο εκείνο τον Αύγουστο ήταν σαν ένας κουβάς. Στον πάτο του ήταν η πόλη και γύρω από τον πάτο, στα βουνά, δηλαδή, ήταν το πυροβολικό των Σέρβων, οι οποίοι έριχναν όλο το 24ωρο μέσα στην πόλη ότι πυρομαχικό μπορείς να σκεφτείς, θυμάται ο Γιώργος Αυγερόπουλος.

Δεν υπήρχαν ΟΗΕ και ελεύθερη ζώνη, δεν υπήρχε τίποτα. Ήσουν στο ξενοδοχείο και κοιμόσουν και έσκαγαν θραύσματα απ’ το παράθυρο.

Γύρω στο 1997 είχα απηυδήσει. Θεωρούσα ότι υπήρχε μια απόσταση μεταξύ αυτού που εγώ θεωρώ δημοσιογραφία και αυτού που μου ζητούσαν. Μου λέγανε «κάνε μια έρευνα να παίξει το βράδυ».

Είχα αποφασίσει να φύγω και ξεκίνησα με τη σύντροφό μου, την Αναστασία, για Λατινική Αμερική. Από τότε κάνουμε ένα τέτοιο ταξίδι κάθε χρόνο με όσα λεφτά μάς περισσεύουν.

Βρήκαμε και δουλειά στο Περού ως ξενοδοχοϋπάλληλοι στην Αρεκίπα, σε μια πανσιόν που λεγόταν La casa de mi abuela, αλλά τελικά είπαμε να δώσουμε στην Ελλάδα άλλη μια ευκαιρία.

ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

Η ευκαιρία μού δόθηκε το 2000, όταν μου ζητήθηκε να φτιάξω το «Χρονικό της Ελλάδας στον 20^ό αιώνα». Το έκανα και όταν έπαιξε ήταν όλοι πολύ ευχαριστημένοι και μου ζήτησαν να τους κάνω «ένα τέτοιο κάθε μήνα», αυτή ήταν η αρχή της κινηματογραφικής καριέρας του Γιώργου Αυγερόπουλου.

Η έκφραση αυτή είναι πολύ ανοιχτή, οπότε βάλθηκα να κάνω αυτό που είχα στο μυαλό μου. Αυτά τα ταξίδια που πηγαίναμε σαν backpackers, μέναμε σε χωριά ιθαγενών, γνωρίζαμε κάτι άλλο, ε, αυτό θέλαμε να το δείξουμε όχι ταξιδιωτικά, αλλά κοινωνικά. Έτσι ξεκίνησε ο «Εξάντας».

Διαλέγουμε θέματα με βάση τι μας αγγίζει, τι μας άφορα και τι θα αφορά και άλλους ανθρώπους. Σίγουρα δεν ασχολούμαστε με το τι νούμερα κάνουν. Δε σκέφτομαστε ποτέ ότι παράγουμε ένα τηλεοπτικό προϊόν.

Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να πούμε μία ενδιαφέρουσα ιστορία στον κόσμο. Η δουλειά μας έχει άπειρες ώρες επεξεργασίας από πίσω. Γράφεται πρωτότυπη μουσική για κάθε έργο ξεχωριστά, οι ώρες του μοντάζ είναι πάνω από 350, γίνεται color correction σε κάθε πλάνο.

ΣΤΗΝ ΚΟΨΗ ΤΟΥ ΞΥΡΑΦΙΟΥ

Εάν είσαι σε επικίνδυνη περιοχή, ο φόβος είναι αυτός που σε κρατάει ζωντανό. Όσο μεγαλώνεις πιθανόν να φοβάσαι και περισσότερο. Το ζήτημα είναι να καταλάβεις πού σε παίρνει και πού δεν σε παίρνει -ούτε ήρωας είσαι και δε θες να γίνεις πλατεία ούτε δρόμος.

Δε θέλω να γίνω οδός Γιώργου Αυγερόπουλου. Μου έχει συμβεί τρεις φορές τα τελευταία χρόνια να νιώσω ενστικτωδώς ότι κάτι δεν πάει καλά. Και όταν ήμασταν στο Δέλτα του Νίγηρα, αλλά και με τους FARC στην Κολομβία, δεν ξέραμε αν θα μας απαγάγουν ή αν θα κάνουμε γύρισμα.

Η τρίτη ήταν στη Γάζα, την εποχή που το Ισραήλ είχε επιτεθεί στον Λίβανο. Είχαμε κανονίσει να τραβήξουμε τις ταξιαρχίες Ezzedeen Al Qassam -το στρατιωτικό μέλος της Χαμάς δηλαδή- την ώρα που πολεμούσαν τους Ισραηλινούς στη Γάζα.

Ο σύνδεσμός μας ήταν ένας φανατικός μουσουλμάνος, ο Μοτάσεμ. Το ραντεβού μας ήταν τα μεσάνυχτα σε έναν ελαιώνα στα σύνορα. Το ρώτησα μήπως δεν ήταν καλή ιδέα. Με κοίταξε στα μάτια και με ρώτησε «γιατί, Γιώργο; Δεν είσαι έτοιμος να συναντήσεις το Θεό σου;». « Όχι, σε καμία περίπτωση.», του απάντησα.

ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

Κάποια στιγμή φιλμάραμε στον ελαιώνα με υπέρυθρες κάμερες, όταν ο αρχηγός τους μας πρόσταξε να κρυφτούμε κάτω από τα δέντρα. Ύστερα από ελάχιστα δευτερόλεπτα, πέρασαν από πάνω μας σε απόσταση αναπνοής δυο ελικόπτερα Απάτσι. Δεν είναι κι ό,τι καλύτερο να είσαι με το στρατιωτικό σκέλος της Χαμάς και να περνάνε από πάνω σου πλήρως εξοπλισμένα Απάτσι.

Το επόμενο ντοκιμαντέρ μας είναι για την Αργεντινή, αναφέρει ο Γιώργος Αυγερόπουλος. Είχαμε κάνει γύρισμα εκεί τον Ιανουάριο του 2002. Αμέσως μετά τη χρεοκοπία και ξαναπήγαμε τώρα, σχεδόν δέκα χρόνια μετά. Το ντοκιμαντέρ που ετοιμάζουμε τώρα έχει σχέση με το τι έχει γίνει δέκα χρόνια μετά τη χρεοκοπία.

Είναι εντυπωσιακό το ότι σταματούσαμε συνηθισμένους ανθρώπους στην κεντρική πλατεία του Μπουένος Άιρες, μετά τον θάνατο του Κίρσνερ και μας μιλούσαν για αυτό τον άνθρωπο, πλέκοντάς του το εγκώμιο.

Μας έλεγαν «κατάφερε να μας δώσει πίσω την αξιοπρέπειά μας και να διώξει το τέρας. Κι εσείς που είστε από την Ελλάδα, οι πολιτικοί σας δε μαθαίνουν από τις δικές μας εμπειρίες;».

Μακάρι να έχουμε βοηθήσει στο ελάχιστο να ξεκουνηθεί ο κόσμος από τον καναπέ του, να του πούμε «μισό λεπτό, κάνε μια παύση από τα δικά σου προβλήματα, κοίτα τι γίνεται εδώ και εδώ, γιατί αυτό που συμβαίνει εδώ σου επηρεάζει τη ζωή».

Ακόμα και αύριο να σταματούσε ο «Εξάντας», εάν έχουμε καταφέρει να ξεκουνήσουμε έστω και έναν, θα νιώθω τυχερός που η μοίρα μού έδωσε αυτό το πλεονέκτημα.

Δείτε τη φιλμογραφία του εδώ

Μπορείτε να ακούσετε τη συνέντευξή του στη ραδιοφωνική εκπομπή Cine Fabula εδώ

Διαβάστε τη συνέντευξη του Γιώργου Αυγερόπουλου εδώ