ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ; ΑΑ10 ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΑΣ

Ιούν 02, 2014 Κινηματογράφος 0

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ; ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ

ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΑΣ

Η ΤΑΙΝΙΑ

Διάλεξα μια ταινία λίγο-πολύ γνωστή σε όλους. «Τα Φώτα της πόλης», του Τσάρλι Τσάπλιν, είναι μια από τις αγαπημένες ταινίες όλων. Μας διευκολύνει επειδή έχει πολλές κινηματογραφικές αρετές, μας δίνει την ευκαιρία να αναπτύξουμε σχεδόν όλα τα εκφραστικά μέσα του κινηματογράφου, εκτός από την ομιλία και το χρώμα. Γι’αυτά τα δύο θα χρησιμοποιήσουμε σύγχρονα παραδείγματα, ταινίες που λίγο-πολύ έχουν δει οι περισσότεροι.

Η ιστορία είναι πολύ απλή, σε μια πρώτη ανάγνωση. Αν την ξαναδούμε τότε θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που κρύβονται και που μας περιμένουν να τα ανακαλύψουμε. Αυτό το παιχνίδι του «εξερευνητή», του μελετητή του κινηματογραφικού έργου, είναι μια από τις ακαταμάχητες γοητευτικές αρετές του κινηματογράφου.

Ας πάμε όμως στην ταινία. Γίνονται τα εγκαίνια ενός αγάλματος υψηλής εθνικής σημασίας. Όταν το άγαλμα αποκαλύπτεται, μετά τους λόγους του Δημάρχου και της γυναίκας που έχει δώσει λεφτά για να κατασκευασθεί, τότε βλέπουμε τον Τσάρλι Τσάπλιν να ξυπνά όταν το σεντόνι πέφτει. Βλέπει το πλήθος, προσπαθεί να ξεφύγει, πιάνεται όμως από το μαρμάρινο σπαθί του αγάλματος, μένει όρθιος όταν παίζεται ο εθνικός ύμνος (κάποια στιγμή χάνει την ισορροπία του) για να φύγει τελικά χαιρετώντας αρχοντικά το πλήθος και τον αστυφύλακα που ωρύονται. Στο δρόμο κάποια παιδιά τον κοροϊδεύουν, ένας εργάτης το βλέπει περιφρονητικά, όλα δείχνουν ότι είναι ένας περιθωριακός τύπος. Τότε θα δει το όμορφο κορίτσι που πουλά λουλούδια. Θα πάρει ένα και από το διάλογο μαζί της θα καταλάβει ότι είναι τυφλή. Θα την πληρώσει, ένα αυτοκίνητο θα σταματήσει και ο οδηγός θα προσκαλέσει κάποιον πλούσιο να μπει μέσα. Η πόρτα κλείνει και το αυτοκίνητο φεύγει.

Η κοπέλα νομίζει ότι ο Σαρλό είναι πλούσιος. Αυτός φεύγει χωρίς να κάνει θόρυβο. Την έχει ερωτευτεί. Το ίδιο βράδυ σώζει έναν άνθρωπο από αυτοκτονία. Αποδεικνύεται ότι αυτός είναι πλούσιος, όταν είναι μεθυσμένος το θυμάται και το θεωρεί φίλο του, όταν είναι ξεμέθυστος δε το γνωρίζει. Αυτό το παιχνίδι κρατά για καιρό. Ξαναβλέπει το κορίτσι και πιάνει δουλειά για να τη βοηθήσει οικονομικά για να θεραπευτεί και να βρει το φως της. Όταν το αφεντικό του το διώχνει, θα συμμετάσχει σε έναν αγώνα μποξ με την ελπίδα να κερδίσει αυτά τα λεφτά. Αλλά χάνει και περιφέρεται στους δρόμους όπου ξανασυναντιέται με τον πλούσιο που είχε σώσει.

Αυτός του υπόσχεται να σώσει το κορίτσι, του δίνει 1.000 δολάρια, αλλά κάποιοι κακοποιοί θα προσπαθήσουν να τα πάρουν, χτυπούν στο κεφάλι τον πλούσιο, ο Σαρλό τους κυνηγά, δεν μπορεί να τους πιάσει και όταν επιστρέφει θεωρούν ότι αυτός είναι ο κακοποιός. Η αστυνομία θέλει να το συλλάβει, αυτός τελικά ξεφεύγει, πάει στο σπίτι του κοριτσιού, της δίνει τα λεφτά και σε μια βόλτα του στην πόλη δύο αστυνομικοί το συλλαμβάνουν.

Μετά την αποφυλάκισή του, μετά από μερικούς μήνες, κάνει βόλτα στην πόλη, τα παιδιά τον κοροϊδεύουν, η κοπέλα, θεραπευμένη πλέον, τον προσέχει και το λυπάται. Του προσφέρει ένα λουλούδι και του δίνει λίγα λεφτά, αυτός δεν τα θέλει, αυτή τον πιάνει και με την επαφή καταλαβαίνει ότι είναι ο σωτήρας της. Ένας εκπληκτικός διάλογος και ένα πολύ όμορφο παιχνίδι με τα βλέμματα μας λένε ότι η αγάπη έχει κυριεύσει. Μια από τις ωραιότερες σκηνές στον κινηματογράφο που είναι και το τέλος της ταινίας.

Θα ξεκινήσουμε την ανάλυση της ταινίας θεωρώντας ότι η ταινία είναι γνωστή σε λεπτομέρειες. Μπορεί κανείς να τη δει νοικιάζοντάς την από κάποιο βιντεοκλάμπ έτσι ώστε να υπάρχει μια σαφή αντιστοιχία του κειμένου του βιβλίου και της εικόνας. Το πρώτο που θα μας απασχολήσει είναι η πρώτη ύλη του κινηματογράφου.