filmandtheater Η ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑ

Η ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑ

Δεκ 15, 2017 Κινηματογράφος 0

ON BODY AND SOUL

του Γιάννη Φραγκούλη

Στις 14/12/2017 στις κινηματογραφικές αίθουσες.

ΣΥΝΟΨΗ

Ο Έντρε θα βιώσει μία παράξενη σχέση με τη Μαρία, όπου τα όνειρα κρατούν τον πρωταγωνιστικό ρόλο, ο ερωτισμός θα είναι πολύ διαφορετικός από τη μορφή του που ήδη έχουμε γνωρίσει στο μεγαλύτερο μέρος του κινηματογράφου. Φόντο είναι ένα σφαγείο. Τα σώματα επικοινωνούν με πνευματικό τρόπο, έτσι ώστε δημιουργούν τη δική τους ερωτική ατμόσφαιρα που έχει μοναδικό χαρακτήρα.

Μετά την ανάγνωση αυτής της κριτικής μπορείτε να διαβάσετε τις κριτικές των άλλων κριτικών κινηματογράφου που παρατίθενται μετά από αυτό το κείμενο.

Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ

Η ταινία «Η ψυχή και το σώμα» («On body and soul») είναι ένα αφήγημα που διαδραματίζεται σε αστικό περιβάλλον έχοντας στοιχεία ποιμενικής ιστορίας. Μία ιστορία αγάπης που έχει τις ρίζες της στο μυστικό χώρο των ονείρων και σε ένα μεγάλο μέρος μιας δήθεν κανονικότητας, η οποία είναι, για μία στιγμή, παράλογη. Αυτός ο δυισμός είναι φανερός από τον τίτλο της ταινίας. Όμως ποιο είναι το σώμα και ποια είναι η ψυχή; Που πιστεύουμε ότι υπάρχει η πνευματικότητα και η σωματικότητα; Αυτά δεν είναι ξεκάθαρα.

Η Ildiko Enyedi έγινε γνωστή με την υπέροχη ταινία της «Σίμων ο μάγος» (1999), που τη θαυμάσαμε τότε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, έχει ήδη 17 βραβεία για τις ταινίες της, δεν έχει να παρουσιάσει μία μεγάλη ποσότητα ταινιών, αλλά μία θαυμαστή ποιότητα, σε αυτά τα λίγα έργα που έχει κάνει. Μετά από 18 χρόνια, θα φέρει αυτή την ταινία «Η ψυχή και το σώμα», που συμφώνησε, για την ποιότητά της, τόσο η κριτική επιτροπή όσο και οι κριτικοί στο Φεστιβάλ του Βερολίνου το 2017. Ο ερωτισμός που υπάρχει σε αυτή την ταινία έχει κάτι από την πνευματικότητα που θα βρούμε στη λογοτεχνία του Τσέχου Μίλαν Κούντερα.

Η πρόταση της ταινίας και το απρόσμενα βίαιο άνοιγμά της θα σοκάρουν, η σκηνή με το χασάπη είναι σκληρή, θα μας μιλήσει όμως πλάγια για την άγρια ανθρώπινη συμπεριφορά, όπως θα φανεί από τις σκηνές που θα ακολουθήσουν. Το σκηνικό είναι σε ένα σφαγείο, βλέπουμε μερικές ρεαλιστικές σκηνές από ζώα που έχουν σφαγιασθεί, κάποια από αυτά που καταναλώνουμε είναι προϊόντα της εμπορικής βίας, η οποία είναι κάτι συνηθισμένο για αυτούς που εργάζονται σε αυτές τις επιχειρήσεις, για εμάς όμως είναι μία ακραία πράξη, την οποία θέλουμε να ξεχνάμε όταν δεν επιθυμούμε να γνωρίζουμε από πού έρχεται το φαγητό μας.

Ο Έντρε είναι ο διευθυντής, ένας μεσόκοπος άντρας, δυσλειτουργικός, συμπεριφέρεται με αστείο τρόπο. Ο μοναδικός φίλος του είναι ο Γιένο, ο επιστάτης, ένας σωματώδης άντρας που συνοδεύεται από τη Ζούζα, με την οποία ο Έντρε είχε κάποια σύντομη σχέση. Τα μάτια του Έντρε πέφτουν σε ένα νέο πρόσωπο στο γραφείο, μία ντελικάτη, όμορφη και ντροπαλή νεαρή γυναίκα, τη Μαρία, η οποία είναι η νέα επιθεωρήτρια υγιεινής που εξετάζει τους χώρους του σφαγείου. Εκπέμπει άγχος και μοναχικότητα. Με αργό αλλά σταθερό τρόπο ο Έντρε και η Μαρία θα ερωτευθεί ο ένας τον άλλον, αλλά αυτό θα γίνει σε ένα εναλλακτικό χώρο, στα όνειρά τους. Βλέπουν το ίδιο όνειρο το βράδυ, ένα χιονισμένο δάσος μέσα στο οποίο βρίσκονται. Βλέπουμε αυτό το όνειρο και είναι τόσο ρεαλιστικό όσο οτιδήποτε άλλο.

Πως όμως αυτοί θα βρεθούν; Η Ildiko θα βρει μία κωμική αφηγηματική δομή. Στο σφαγείο μπορεί κάποιος να «πληγεί» από μία ερωτογενή ουσία, με έναν περίεργο τρόπο που η Κλάρα, η ψυχολόγος, θα πρέπει να βρει, ρωτώντας για τα όνειρά τους. Μία ασυνήθιστη ιδέα που μας οδηγεί σε κωμικές και σουρεαλιστικές καταστάσεις που θα φτιάξουν μία ιστορία αγάπης, η οποία θα συνοδευτεί από την ερωτική μουσική του σάουντρακ.

Η ταινία χρησιμοποιεί τα όνειρα γεμάτα μυστήριο, τις όμορφες σκηνές για να δημιουργήσει ένα χώρο όπου μπορεί να αναπτυχθεί μία ιστορία αγάπης. Άλλωστε τα σφαγεία είναι το σκηνικό για πολλά καλλιτεχνικά έργα, όπου ξεχειλίζει ο ερωτισμός. Ας θυμηθούμε ότι τα σφαγεία του Βερολίνου ήταν η αφορμή ο Μπέικον να δημιουργήσει τις εκπληκτικές ερωτικές μορφές, παραμορφωμένες και εκθαμβωτικές. Ακόμη η ταινία «Le sang des betes» (1949), του Georges Franju, μας προτείνει αυτό το χώρο για να τον αντιπαραβάλλει με τον προπολεμικό αστικό χώρο, όπως είχε κάνει και ο Eisenstein, σοκάροντας τους θεατές. Αλλά και η ταινία ντοκιμαντέρ του Nikolaus Geyrhalter, «Our daily bread» (2005), μας δείχνει το βίαιο τρόπο παραγωγής της τροφής, μία διαδικασία που θέλει να την αγνοεί ο αστός, ειδικά στον ανεπτυγμένο δυτικό τρόπο.

Οι σκηνές της Ildiko είναι διαφορετικές. Ο ρομαντισμός και η απαλή ατμόσφαιρα δημιουργεί μία ελεγεία, κάτι το αριστοκρατικό. Αυτά τα φανταστικά πλέον σώματα θα γίνουν σε λίγο ψυχές και το κομμάτια του βόειου κρέατος θα καταναλωθούν από άλλα σώματα. Τότε θα γεννηθούν κάποια ερωτήματα. Αυτό το τρομερό και άσεμνο θέαμα το βλέπουμε περίεργα επειδή εστιάζουμε αλλού παρά σε αυτά τα σώματα, σε κάτι άλλο που μπορεί να καταστραφεί; Μήπως το βόειο σώμα έχει να κάνει με το δικό μας ή με αυτό των οικείων μας;

Ο ρομαντισμός στη σχέση του Έντρε και της Μαρίας είναι εκκεντρικός και άγριος. Τηλεφωνεί ο ένας στον άλλον όταν πρόκειται να πάνε να κοιμηθούν και συμφωνούν να πει ο ένας στον άλλον, την επόμενη μέρα, για το όνειρο που θα δουν. Θα δοκιμάσουν να κοιμηθούν στο ίδιο κρεβάτι. Η ερωτική πράξη, έτσι όπως την έχουμε δει, γίνεται πλέον ένα βαρετό θέαμα, συγκρινόμενο με τον ερωτισμό, γεμάτο σουρεαλισμό, που ήδη έχουν βιώσει. Τα σώματά τους δέχονται την ψυχή τους, με έναν τρόπο μεταφορικό και πνευματικό.

ΑΛΛΕΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ

Κριτική Χρήστος Μήτσης (Αθηνόραμα)

Περνώντας με αριστοτεχνικούς ελιγμούς από την κωμωδία στο δράμα στην ίδια σκηνή και με εικαστική ψυχρότητα η οποία αναδεικνύει μέσα από τους φωτισμούς (σκοτεινά εσωτερικά σπιτιών – φωτεινοί χώροι εργοστασίου) και τα καδραρίσματα την αδυναμία ανθρώπινης επικοινωνίας, η Ενιέντι συνθέτει ένα πολυεπίπεδα αμήχανο, συναισθηματικά παγωμένο σύμπαν, το οποίο αναζητά διαφυγή σε μια ονειρική πραγματικότητα (θεματική που κυκλοφορεί σχεδόν σε όλες τις ταινίες της). Η αριστουργηματική σκηνή στην μπανιέρα, τρομακτική, σπαρακτική και ταυτόχρονα σαρκαστική, υποδεικνύει πόσο επώδυνα λυτρωτική είναι η απόδραση μέχρις εκεί, κορύφωση μιας συναρπαστικής κινηματογραφικής διαδρομής που ξεγεννά από το φτηνότερο ρεαλισμό τις ποιητικότερες ιδέες και απέσπασε τη Χρυσή Άρκτο και το βραβείο κριτικών στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βερολίνου… όλη η κριτική εδώ

Κριτική Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Lifo)

Με ρυθμό που τιμωρεί τον ανυπόμονο θεατή, αλλά τον αποζημιώνει με την απουσία εκζήτησης και υπερβολής στη συμπόνια και στην ανθρωπιά της, ψάχνει την τρυφερότητα στο σταδιακό πλησίασμά τους και την κατακτά με πόνο και, κυριολεκτικά, με αίμα… όλη η κριτική εδώ

Κριτική Κωνσταντίνος Καϊμάκης (Athens Voice)

Λυρισμός, ευαισθησία, παράξενες συμπτώσεις, εικαστική φωτογραφία –θαυμάσια τα ποιητικά πλάνα με τα δύο ελάφια στο χιονισμένο δάσος– σε μια ταινία που μετατρέπεται σε κραυγή αγωνίας για το φόβο, τη σύγχρονη αποξένωση και τον κυνισμό που μαστίζουν τη δυτική κοινωνία. Βραβείο ερμηνείας στα πρόσφατα ευρωπαϊκά βραβεία για την εκπληκτική τσέχα ηθοποιό Αλεξάντρα Μπορμπέλι… όλη η κριτική εδώ

Κριτική Παύλος Κάγιος (fragilemag.gr)

Θέλαμε να σας παρουσιάσουμε μια πολύ απλή ταινία. Ήταν ρίσκο. Όλοι μου οι συνεργάτες πίστεψαν σε αυτήν, αλλά δεν μπορούσαμε να ξέρουμε αν το κοινό θα μας ακολουθούσε, γιατί αυτή η ταινία προσεγγίζεταιμόνο με γενναιόδωρη καρδιά”. Η “Ψυχή και το Σώμα” ακροβατεί μεταξύ ονείρου και πραγματικής ζωής, λογικής και συναισθήματος, και καλεί τους θεατές να αναρωτηθούν: πότε είμαστε πραγματικά ο εαυτός μας, χωρίς περιορισμούς, όταν είμαστε ξύπνιοι ή όταν ονειρευόμαστε;.. όλη η κριτική εδώ

Κριτική Νεκτάριος Σάκκας (cinemagazine.gr)

Η «Ψυχή και το Σώμα» πιθανότατα δε θα λειτουργούσε το ίδιο απολαυστικά αν έλειπαν από το καστ η Αλεξάντρα Μπορμπέλι και ο Μορκσάνι Γκέζα. Είναι παραπάνω από εμφανές πως η Ενιέντι βασίζει πολλά στα φορτωμένα με ανείπωτες σκέψεις βλέμματα των πρωταγωνιστών της, προκειμένου να χτίσει πάνω στο καδράρισμά τους ένα φιλμ που να γιορτάζει την παραδοξότητα και το απίθανο. Και τελικά, το ενήλικο παραμύθι που μας προσφέρει είναι απ’ αυτά που όχι απλώς καλοδέχεσαι τη σύμβασή τους, αλλά βρίσκεσαι χωρίς να το πολυκαταλάβεις γοητευμένος απ’ τα ερωτήματα και τη διαύγεια της οπτικής τους… όλη η κριτική εδώ

Κριτική Γιάννης Ζουμπουλάκης (Το Βήμα)

Ο επαγγελματικός χώρος στον οποίο κινούνται τις περισσότερες ώρες της ζωής τους μυρίζει θάνατο, την ώρα που τα όνειρά τους λάμπουν από ζωή. Βεβαίως, τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει ριζικά από τη μια στιγμή στην άλλη και η πορεία δεν θα γίνει χωρίς αναταράξεις. Κάπου όμως νιώθεις ότι όλη αυτή η ιστορία θα κλείσει με χαμόγελο και αισθάνεσαι καλά με την ιδέα… όλη η κριτικη εδώ

Κριτική Θόδωρος Γιαχουστίδης (moviesltd.gr)

Όμορφη ταινία, με ιδιαίτερο ρομαντικό χαρακτήρα, με μέτρια (μη) ερμηνεία από τον άνδρα πρωταγωνιστή, με σπουδαία τη γυναίκα πρωταγωνίστρια, μια ταινία που ίσως να μην χρειαζόταν τόσες πολλές λεπτομέρειες από τις σκηνές στο σφαγείο, σκηνές οι οποίες ενδεχομένως να «πετάξουν έξω» κάποιους από τους θεατές. Ναι, αλλά ένα ατελείωτο «σφαγείο» δεν είναι η ζωή μας; Αυτή είναι η κατάληξη – έτσι ή αλλιώς. Το θέμα είναι: θα ζήσεις απλά ως υπάλληλος στο σφαγείο όπου θα έρθει κάποια στιγμή και η δική σου η σειρά να αφήσεις το αίμα σου; Ή θα κάνεις το όνειρο πραγματικότητα; Μια παράδοξη, πολύ γλυκιά, πολύ σκληρή, πολύ ανθρώπινη ρομαντική κομεντί, καμία σχέση με παραγωγές made in Hollywood! Και κατορθώνει να είναι και άκρως προσβάσιμη από το «μεγάλο κοινό», χωρίς να είναι κακώς εννοούμενα «κουλτουριάρικη». Ευρώπη παιδί μου… όλη η κριτική εδώ

Κριτική Δημήτρης Βαρελάς (cinemanews.gr)

Έχει ενδιαφέρον η ανάδειξη της προσωπικότητας μίας άγνωστης μέχρι το 1977 ιστορίας, για μια γυναίκα που έδωσε πολλά στο χώρο. Από την άλλη πλευρά όμως η ιστορία του μοντέρνου ζευγαριού που αναζητά τις χαμένες πτυχές, θα μπορούσε να μην υπάρχει καθόλου καθώς και οι άστοχοι παραλληλισμοί. Το Soul Keeper είναι απλά μια ιστορική βιογραφία εποχής και τα στοιχεία που θέλει να συνδυάσει είναι αρκετά και τελικά το αποτέλεσμα στην οθόνη δεν είναι τα επιθυμητό… όλη η κριτική εδώ

Κριτική Λήδα Γαλανού (Εφημερίδα των Συντακτών)

Η αδεξιότητα των ηρώων γίνεται αξιαγάπητη με τις καταπληκτικές φιγούρες και ερμηνείες των πρωταγωνιστών (η Αλεξάντρα Μπορμπέλι τιμήθηκε με το Βραβείο Γυναικείου Ρόλου της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου) και χαρίζει αλήθεια σε μια ταινία που, ενώ βρίσκεται στο μεταίχμιο της εκκεντρικότητας ή της επιτήδευσης, καταφέρνει κάθε φορά να κρατήσει την ισορροπία στην πλευρά της ουσίας… όλη η κριτική εδώ

Κριτική Παναγιώτης Παναγόπουλος (freecinema.gr)

Τα δύο ελάφια των ονείρων του Έντρε και της Μάρια, δυο ευαίσθητα ζώα που είναι δύσκολο να τα πλησιάσεις, στην πραγματική τους ζωή βρίσκονται σε έναν χώρο όπου τα ζώα στοιβάζονται και σφάζονται. Και η ταινία το δείχνει αυτό, με κάθε λεπτομέρεια ντοκιμαντερίστικης ακρίβειας. Δεν είναι ένα ρομάντζο που εξελίσσεται ορθόδοξα, ούτε με τους ταχύτερους χρόνους. Η ιστορία θα μπορούσε να είναι περισσότερο σφιχτή, ειδικά στο τελευταίο μέρος. Το πρωταγωνιστικό ζευγάρι που κρατά πάνω του όλη την ιστορία, όμως, καταφέρνει να κάνει πραγματικούς δύο χαρακτήρες που για πολλούς λόγους θα μπορούσαν να είναι εκτός πραγματικότητας (και μόνο)… όλη η κριτική εδώ

Κριτική Αγγελική Στελλάκη (cinepivates.gr)

Με μια ευαίσθητη ερμηνεία από την Αλεξάντρα Μπορμπέλι και εξαιρετικό ήχο και φωτογραφία, ιδιαίτερα στις σκηνές των ονείρων, που καταφέρνουν να μεταφέρουν τον θεατή κατευθείαν στην «καρδιά» του δάσους, αλλά και με μια σειρά βραβείων στη φαρέτρα της και επίσημη υποβολή της Ουγγαρίας για Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας, το «Η Ψυχή και το Σώμα» σηματοδοτεί με τον καλύτερο τρόπο την επιστροφή της Ενιέντι στο σινεμά μετά από απουσία αρκετών χρόνων… όλη η κριτική εδώ

Κριτική Α. Κ. (moveitmag.gr)

Σε βαθμό που οι σχέσεις μεταξύ των «προβληματικών» πρωταγωνιστών της ταινίας μοιάζουν ήσσονος σημασίας, κάπως πιο προχειροβαλμένες, ίσως και ηθελημένα αμήχανες και πάλι όμως η μαεστρική σκηνοθετική ατιά της Ίλντικο Ενιέντι (με την ταινία να αποσπά την Χρυσή Άρκτο στο πρόσφατο Φεστιβάλ του Βερολίνου) να κατατμήσει την πολιτική ορθότητα σε στιγμές εμπλουτισμένες με έξυπνο και ιδιότροπο χιούμορ και να απογειώσει κάποια πλάνα αντλώντας ποίηση από εκεί που δεν το περιμένεις, ενταμένα σε ένα πολυεπίπεδο σύμπαν ιδιαιτεροτήτων… όλη η κριτική εδώ

Κριτική Άγγελος Πολύδωρος (aggelospolidoros.blogspot.gr)

Η σκηνοθέτρια Ίλντιγκο Ενιέντι, αγγίζει το θέμα της εσωστρέφειας, της απομόνωσης και της αλλοτρίωσης γενικά, με μεγάλη ευαισθησία και ποιητικότητα, παραλληλίζοντας τις ανθρώπινες σχέσεις με τη ζωή δύο ελαφιών μέσα σε ένα παγωμένο δάσος: το κοινό όνειρο των πρωταγωνιστών που λειτουργεί καταλυτικά και για τους δυο και τους κάνει να βρουν, τελικά, τον πραγματικό εαυτό τους… όλη η κριτική εδώ

Κριτική Στράτος Κερσανίδης (kemes.wordpress.com)

Η σκηνοθέτιδα Ίλντικο Ένιεντι, λέει: «Χρειάστηκε πολύ δουλειά για να πραγματοποιηθεί αυτή η ταινία και ένα μεγάλο μέρος αυτής ήταν να κρύψουμε τι κάνουμε. Θέλαμε να σας παρουσιάσουμε μια πολύ απλή ταινία – σαν ένα ποτήρι νερό. Ήταν ρίσκο, όλοι μου οι συνεργάτες πίστεψαν σε αυτήν, αλλά δεν μπορούσαμε να ξέρουμε αν το κοινό θα μας ακολουθούσε, γιατί αυτή η ταινία προσεγγίζεται μόνο με γενναιόδωρη καρδιά»… όλη η κριτική εδώ

Κριτική Καλλιόπη Πουτούρογλου (cinephilia.gr)

Στην πραγματικότητα ωστόσο οι ήρωες κινούνται κι εδώ στον γνωστό ιδιόμορφο κόσμο της Enyedi, όπου η μαγεία και ο ρεαλισμός βρίσκονται σε απαράμιλλη συμφωνία. Πίσω από ένα ζωώδες και κοινωνικά γκροτέσκ περιβάλλον με αναπάντεχες, σουρεαλιστικές σχεδόν τροπές κρύβεται ένας κόσμος αινιγματικός και ευαίσθητος που τείνει περισσότερο προς την εκκεντρικότητα παρά προς έναν αφελή ρομαντισμό. Η παραδοξότητά του είναι αυτή που συνιστά τον πυρήνα της ταινίας… όλη η κριτική εδώ

Η ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑ

(ON BODY AND SOUL)

Σκηνοθεσία: Ildikó Enyedi

Σενάριο: Ildikó Enyedi

Φωτογραφία: Máté Herbai

Μοντάζ: Károly Szalai

Μουσική: Adam Balazs

Παραγωγοί: Ernö Mesterházy , András Muhi, Mónika Mécs

Παίζουν: Géza Morcsányi (Έντρε), Alexandra Borbély (Μαρία), Zoltán Schneider (Γιένο), Ervin Nagy (Σάνι), Tamás Jordán (γιατρός της Μαρίας), Zsuzsa Járó (Ζόζα), Réka Tenki (Κλάρα), Júlia Nyakó (Ρόζι), Itala Békés (Ζόκα)

Χώρα παραγωγής: Ουγγαρία

Έτος παραγωγής: 2017

Γλώσσα: ουγγρικά

Διάρκεια: 116΄

Είδος: δραματική, ρομαντική

Ημερομηνία εξόδου: 14/12/2017

Εταιρεία διανομής: Strada Films/Seven Films.

Περισσότερες πληροφορίες για τους συντελεστές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά: διαβάστε εδώ.

Για να βρείτε που παίζεται η ταινία πηγαίνετε εδώ.