ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑΣ-ΜΑΝΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Απρ 14, 2020 Νέα 0

ΜΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ

που θα δώσει στο μέλλον καλλιτεχνικά καρπούς

γράφει η Μάνια Παπαδημητρίου*

Η καραντίνα ενώ είναι μια ευκαιρία για περισυλλογή και ενδοσκόπηση στην πραγματικότητα γίνεται τροχοπέδη για το θέατρο. Όχι γιατί τώρα είμαστε μέσα αλλά γιατί και όταν βγούμε τίποτα απ ό,τι φαίνεται δε θα είναι ίδιο με πριν. Ένα θέμα είναι το πόσο θα κρατήσει. Από το πόσο θα κρατήσει εξαρτάται άμεσα το ποιοί από τους μικρούς επιχειρηματίες θα αντέξουν. Και μιλώ για αυτούς γιατί είναι οι πιο πολλοί και αυτοί που πραγματικά κινδυνεύουν, παρόλο ότι κάνουν πολύ ενδιαφέροντα πράγματα.

Ένα λοιπόν κεφαλαιώδες θέμα είναι το θέμα των μικρών επιχειρήσεων. Που αν η πολιτεία δε λάβει πολύ ουσιαστική μέριμνα υπέρ τους αυτές θα κλείσουν. Και ένα άλλο θέμα εξίσου και ίσως μακροπρόθεσμα πιο σημαντικό είναι η αίσθηση που υπάρχει ότι τίποτα δε θα ξαναγυρίσει σε αυτό που εννοούσαμε ως τώρα κανονικότητα. Αν δεν πρέπει για πολύ καιρό να πλησιαζόμαστε, να αγγιζόμαστε, να ερχόμαστε σε σωματική επαφή κανενός είδους τότε τί θέατρο θα κάνουμε; Το θέατρο έχει μέσα τη σωματική διάδραση. Ενδεχομένως να ξαναγυρίσουμε σε σχήματα και σχέσεις που θεωρούσαμε «παλαιικές». Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, όταν γίνεται ως καλλιτεχνικό αίτημα. Είναι όμως ευνουχιστικό, όταν είναι κοινωνική επιταγή.

Αναδύονται διάφορα ερωτήματα σε σχέση με το πώς θα είναι η σκηνή μετά τον κορωναϊό. Αν θα έχουμε τη δυνατότητα ξανά να ξεχαστούμε και να αφήσουμε ελεύθερο το σώμα μας να μας καθοδηγήσει. Και εμείς, όπως και οι χορευτές. Γιατί και χορός εκφραστικός δε νοείται χωρίς τη δυνατότητα σωματικής επαφής και διάδρασης. Πάντως θέατρο με μάσκα και γάντια δεν μπορεί να γίνει. Ακόμα και οι μάσκες της τραγωδίας έχουν το στόμα ανοιχτό. Θέατρο με κλεισμένο το στόμα δεν υπάρχει.

Επίσης όλο αυτό που τώρα μοιάζει εκ μέρους του Υπ.Πο. να επιχορηγείται κατά προτεραιότητα, το ψηφιακό περιβάλλον, το θέατρο στην ψηφιακή εποχή είναι μεν ενδιαφέρον αλλά δεν μπορεί και δεν πρέπει να εκτοπίσει κάθε παραδοσιακή μορφή επικοινωνίας πάνω στη σκηνή.

Αυτά είναι ερωτήματα που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της καραντίνας και πραγματικά δεν ξέρω αν θα απαντηθούν ή θα περιμένουμε την πράξη να το δείξει. Από την άλλη πλευρά η κατηγορία των καλλιτεχνών που τώρα με την πανδημία και την αναγκαιότητα των 800 ευρώ που δεν μπορούν να πάρουν, γιατί δε φαίνονται ότι έκαναν πρόβες επισήμως πουθενά, μας δείχνει περίτρανα ένα άλλο κεφαλαιώδες πρόβλημα που υπήρχε πριν τον κορωναϊό και πολλές φορές το είχαμε επισημάνει αλλά συνέχιζε να λειτουργεί έτσι κουτσά.

Αυτό μετά την καραντίνα πρέπει να μπει σε κάποια τάξη. Και είναι το εξής: Δεν είναι δυνατόν να κάνουν όλες τις πρόβες οι άνθρωποι ανασφάλιστοι και χωρίς συμβόλαιο. Να περιμένουν να κάνουν τα συμβόλαια και να ασφαλιστούν στην παράσταση με ασφάλιστρο μιας ή δύο ωρών ενώ δουλεύουν μήνες. Να που έρχεται μία στιγμή, όπως τώρα, που θα έπρεπε κάπως να αποτιμηθεί ο χρόνος εργασίας τους και αυτό δεν μπορεί να γίνει. Οι επιχειρήσεις πρέπει να καταλάβουν ότι πρέπει να ασφαλίζουν τις πρόβες και να τις πληρώνουν και το κράτος πρέπει να μπορεί να τους βοηθήσει για αυτό ώστε μετά να μπορεί και να τους ελέγξει αν το έκαναν.

Το αίτημα είναι παλιό αλλά πιστεύω ότι τώρα με την ευκαιρία αυτή οι καλλιτέχνες πρέπει να κατάλαβαν πόσο σημαντικό είναι να το διεκδικήσουν. Αν θέλω να θεωρούμαι εργαζόμενος για το κράτος πρέπει κάπως να μπορώ να το αποδείξω. Άρα πρέπει κάποιος να με δηλώνει ως τέτοιον.

Σας είπα τρία από τα ζητήματα που σκέφτηκα για το χώρο αυτόν και την επίδραση που θα έχει πάνω του όλο αυτό που ζούμε σήμερα. Το καλό όμως που μπορεί να συμβεί, για να μην λέμε μόνο τα κακά, είναι ότι όλος αυτός ο χρόνος που μας δόθηκε λόγω συνθηκών, αν αξιοποιηθεί σωστά από τον καθένα μας μπορούμε να ξεκαθαρίσουμε μέσα μας καλά τί θέλουμε πραγματικά να πούμε σαν καλλιτέχνες και σε αυτό να στοχεύσουμε.

Τρέχαμε όλοι σαν τις άδικες κατάρες από το ένα στο άλλο και δεν προλαβαίναμε ούτε να σκεφτούμε ούτε να μελετήσουμε όσο χρειάζεται. Τώρα μας δίνεται μια ευκαιρία γι αυτό. Βέβαια είναι πολύ το άγχος για τη ζωή μας και την υγεία αλλά πάντα υπάρχει ένας τρόπος να βυθιστούμε στην πνευματική εργασία και να απορροφηθούμε. Και αυτό σίγουρα καλλιτεχνικά θα δώσει στο μέλλον καρπούς.

*Η Μάνια Παπαδημητρίου είναι ηθοποιός και πρώην βουλευτής.

Επιστροφή στην εισαγωγή