ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΧΑΟΣ

Φεβ 21, 2019 Θέατρο 0

ΑΠΟ ΤΟ ΧΑΟΣ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΔΟΜΗ

μία εξαιρετική υπαρξιακή παράσταση με την Αλεξάνδρα Τσιάγκα

του Γιάννη Φραγκούλη

Είδαμε την παράσταση «Δεσποινίς Χάος», σε σκηνοθεσία του Αντώνη Καραγιάννη, ένα μονόλογο όπου η Αλεξάνδρα Τσιάγκα αναλαμβάνει μόνη της να παραστήσει τα συναισθήματα μιας γυναίκας που αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα υγείας. Θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε αυτή την παράσταση και να δούμε αυτά τα δομικά της στοιχεία που αναδομούν μία χαοτική αφήγηση, δίνοντάς της, στο τέλος, μία συγκεκριμένη τιμή.

Η Δέσποινα Καλαϊτζίδου έχει γράψει αυτό το κείμενο που ανέλαβε ο Αντώνης Καραγιάννης να το κάνει θεατρικό έργο. Το πάθος μιας γυναίκας παρουσιάζεται μπροστά μας, δείχνει το ψυχολογικό της αδιέξοδο, φωτίζει ένα δρόμο μέσα από τον οποίο αυτή η ψυχολογική κατάσταση θα καταλήξει σε μία συγκεκριμένη απόφαση, στην ελπίδα, σε αυτή τη γυναίκα που πάσχει. Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε το κείμενο και την κινησιολογία, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτή η γυναίκα αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα υγείας που την οδηγεί στο υστερικό πεδίο.

Η υστερία της έχει τις ρίζες της στο αναπάντητο ερώτημα, θα ζήσει ή όχι, στο ερώτημα που μένει χωρίς απάντηση όσο δεν μπορεί να βρει τη δύναμη και να πάρει τη ζωή στα χέρια της. Το σκηνικό της Μαρίας Παπατζέλου μοιάζει με μία ιδιότυπη μήτρα όπου αυτή η γυναίκα αναγεννιέται και βγαίνει από αυτό πιο δυνατή, έτοιμη να πάρει τη ζωή στα χέρια της. Ο λόγος της χωρίζεται σε διάφορα μέρη. Στην αρχή επικρατεί το χάος. Τα χαοτικά στοιχεία είναι οι σκέψεις της, προϊόντα της συναισθηματικής φόρτισης, οι οποίες δίνουν την εικόνα ενός παζλ που τα στοιχεία του δεν έχουν μπει σε μία σειρά. Πως θα μπορούσε όμως να τακτοποιηθούν αυτά τα στοιχεία όταν η ψυχολογία της δεν την αφήνει να σκεφτεί με μία κάποια λογική διαδικασία;

Παρόλα αυτά, στο τέλος του κάθε τμήματος του λόγου της, στην αρχή του έργου, αυτή η γυναίκα καταφέρνει να καταλήξει στη σκέψη της σε κάτι πιο συγκεκριμένο. Παράλληλα βιώνουμε τη μοναξιά της, την αλλοτρίωση από το περίγυρό της, άρα την αδυναμία να προσλάβει αυτά τα στοιχεία που θα τη βοηθήσουν να μειώσει ή να εξαφανίσει τον υστερικό λόγο, αντίθετα την οδηγούν όλο και πιο βαθιά στην υστερία και στο επόμενο στάδιο, την παράνοια.

Όσο το έργο εξελίσσεται ο λόγος της γίνεται πιο δομημένος. Το χάος παίρνει τη μορφή μιας συνάρτησης της οποίας η τιμή γίνεται όλα και πιο συγκεκριμένη. Με αυτό τον τρόπο το χάος προοδευτικά τακτοποιείται. Ο υστερικός λόγος μειώνεται. Η συζήτηση του Εγώ με τον Άλλον, από παραβατική, σύμφωνα με τη θεωρία του Λακάν, βγαίνει όλο και περισσότερο από την παράβαση, απομακρύνεται από την τρέλα και η συνάρτηση του χάους παίρνει τελικά μία συγκεκριμένη τιμή. Η γυναίκα με το λόγο της κάνει προσπάθεια και καταλαβαίνει τι γίνεται, αυτή η αντίληψη είναι υποκειμενική, δεν μπορεί να αποδώσει την πραγματικότητα με ακρίβεια, όπως διδάσκει ο Ενρί Μπρεσόν, μπορεί όμως να ελαχιστοποιήσει το χάος και τελικά να το εξαλείψει αποδίδοντας σε αυτή την προς λύση συνάρτηση μία συγκεκριμένη τιμή.

Οι κινήσεις της Αλεξάνδρας Τσιάγκα μας δείχνουν αυτή τη διαδικασία. Άλλοτε μικρές, σε σημεία του σώματός της, άλλοτε μεγαλύτερες, μερικές φορές εκρηκτικές, ακολουθούν το κείμενο και μεταδίδουν ένα συναίσθημα. Οι αλλαγές στο πρόσωπο, στη φωνή, στα μέρη του σκηνικού είναι σημαντικές για να καταλάβουμε τις μετατροπές στην ψυχολογική κατάσταση αυτής της γυναίκας. Στα σκηνικά υπάρχει η έννοια της κίνησης, της χαράς, της απομόνωσης, αλλά και της λύπης. Το άσπρο είναι πένθιμο και χαρωπό, ταυτόχρονα, νοσηρό και τελικά ελπιδοφόρο, σα μία μήτρα από όπου θα βγει μία διαφορετική γυναίκα, δυναμική, έτοιμη να ζήσει τη ζωή της όπως αυτή θέλει.

Εξαιρετική η ερμηνεία της Αλεξάνδρας Τσιάγκα παριστά το πολύ καλό κείμενο της Δέσποινας Καλαϊτζίδου. Η σκηνοθεσία του Αντώνη Καραγιάννη καθοδηγεί με ακρίβεια την ηθοποιό, δομεί το κείμενο, σαν λέξεις και σωματικές κινήσεις, μεταμορφώνει το χάος και την απελπισία σε μία αυστηρά προσδιορισμένη ελπίδα. Η παραγωγή είναι του Θεάτρου Μαίωτρον και του Σταύρου Παρχαρίδη. Ελπίζουμε και ευχόμαστε αυτή η εξαιρετική παράσταση να ταξιδέψει και εκτός της Θεσσαλονίκης, να βρει το κοινό της σε όλη την Ελλάδα.