LABORATORY PERFORMANCE ON CINEMA-MYTH

Απρ 03, 2022 Σεμινάρια 0

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

πρώτος κύκλος: η ανάπτυξη του μύθου

Laboratory Performance on cinema-myth: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Το θέμα των εργασιών του Laboratory Performance on Cinema στον πρώτο κύκλο είναι «Η ανάπτυξη του μύθου στην Performance Art on Cinema». Η δομή των ερευνητικών εργασιών θα είναι η εισήγηση του συντονιστή, προβολή αποσπασμάτων από ταινίες, συνομιλία με τους εκπαιδευόμενους, παράδοση υλικού σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή που θα αφορά στις εν λόγω εργασίες. Ο χώρος των εργασιών θα είναι ο άνω χώρος της Rehab Pub, Βαλαωρίτου 19, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η πρώτη εργασία θα γίνει την Παρασκευή 15 Απριλίου 2022, στις 19.00. Ο εισηγητής-διδάσκων θα είναι ο Γιάννης Φραγκούλης, θεωρητικός του κινηματογράφου-παραστασιολόγος-σκηνοθέτης. Master in arts Middlesex University.

Το θέμα θα μπορούσε να αναπτυχθεί ως εξής. Μπορούμε να διακρίνουμε δύο συνιστώσες. Το μύθο και την Performance Art. Είναι δύο διαφορετικά θέματα που, όμως, έχουν δομική σχέση μεταξύ τους.

LABORATORY PERFORMANCE ON CINEMA-MYTH: Ο ΟΡΙΣΜΟΣ

Ο μύθος είναι αυτό το αφηγηματικό κομμάτι που αποτελείται από σπέρματα της Ιστορίας και από επινοημένες αφηγηματικές κατασκευές. Με αυτό τον τρόπο μιλάμε για κάτι που έγινε, για ένα ιστορικό γεγονός. Αλλά με τέτοιο τρόπο που βάζουμε την προσωπική μας αντίληψη και τη γλαφυρότητα που μας προσφέρει η θεωρία της αφήγησης. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη είναι ο πιο εποικοδομητικός τρόπος για να αναφερθούμε σε ένα ιστορικό γεγονός.

Επίσης, από τη θεωρητική έρευνα του Προππ καταλαβαίνουμε ότι μπορούμε να τεμαχίσουμε το μύθο σε τεμάχια σχετικά αφηγηματικά αυτόνομα μεταξύ τους: τα μοτίβα. Αν το κοιτάξουμε λίγο προσεχτικά θα δούμε ότι εκεί ελλοχεύουν συμβολικά στοιχεία. Βλέπουμε λοιπόν ότι ο μύθος έχει μέσα του αυτά τα σύμβολα από τα οποία αναπτύσσεται η αφήγηση: Ως μαθηματική εξίσωση σύμφωνα με τον Γκρεϊμάς, παίρνοντας τα κοινά στοιχεία των συμβόλων. Ως αναφορές σε ιστορικά γεγονότα ή λαϊκές δοξασίες, σύμφωνα με τις έρευνες των εθνολόγων και των ανθρωπολόγων, ιδιαίτερα σύμφωνα με την έρευνα του Λέβι Στρος.

Η σημειολογία και η σημειωτική δέχεται ότι το σύμβολο όταν μπαίνει σε μία αφηγηματική συνάρτηση και επαναλαμβάνεται στο ίδιο σημείο είναι ένα παράδειγμα. Με αυτή τη διαδικασία γίνεται σημαίνον. Η επανάληψή του δίνει σε αυτό τη δομή του σημαινόμενου, άρα εννοιοδοτεί. Έτσι μπαίνει μέσα στον κώδικα της γλώσσας, τελικά διαμορφώνει ένα κείμενο και μία ιδεολογία, σύμφωνα με τη θεωρία της Κρίστεβα. Ακολουθώντας, τελικά τις θεωρίες της Κρίστεβα και του Έκο, βλέπουμε ότι έχουμε διαφορετικούς λόγους σε μία γλώσσα.

Ακόμη διαφορετικές γλώσσες όταν υπάρχει διαφορετικό συντακτικό και γραμματική. Είναι πλέον εύκολο να καταλάβουμε ότι υπάρχουν διαφορετικές γλώσσες μέσα σε ένα αφηγηματικό περιβάλλον. Σίγουρα σε διαφορετικά περιβάλλοντα, μόνο όμως όταν αλλάζει το συντακτικό του ήδη εκφρασμένου λόγου. Έτσι μέσα στον κινηματογράφο υπάρχουν διαφορετικοί λόγοι και διαφορετικές γλώσσες, όπως και στις άλλες τέχνες. Σίγουρα άλλη είναι η γλώσσα του θεάτρου, του κινηματογράφου, της ζωγραφικής κ.λπ.

LABORATORY PERFORMANCE ON CINEMA-MYTH: ΟΛΙΣΤΙΚΟ ΒΙΩΜΑ

Όλα αυτά ενώνονται στον καμβά της ζωής του ανθρώπου. Πράγματι, αν είμαστε λίγο προσεχτικοί μπορούμε να δούμε ότι κάθε μέρα, κάθε δευτερόλεπτο βιώνουμε αφηγηματικές εμπειρίες. Εν δυνάμει, θα μπορούσαν να ήταν μέρη διαφορετικών αφηγηματικών συνόλων: του θεάτρου, του κινηματογράφου, της ζωγραφικής, της γλυπτικής, του χορού, της φωτογραφίας, της μουσικής, της λογοτεχνίας. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να ξεχωρίσει αυτά τα μέρη. Τα βιώνει ολιστικά. Πως μπορεί να το κάνει η τέχνη;

Είναι αδύνατο και οδηγεί η στοχευόμενη έρευνα μιας γλώσσας σε μία ανόητη δομή. Η Performance Art δέχεται ότι θα πρέπει να αναπτύξουμε την αφήγηση ολιστικά όπως κάνουμε με ασυνείδητο τρόπο καθημερινά στη ζωή μας. Ακόμη, στην Performance Art μπορούμε να εισάγουμε και μη αφηγηματικά στοιχεία, με την κλασική έννοια, όπως η φυσική, η χημεία, η βιολογία κ.λπ. Είναι αυτονόητο ότι έτσι παράγεται μία διαφορετική γλώσσα. Παραδείγματα της Performnace Art μπορούμε να δούμε στις δημιουργίες των Peter Stein, Peter Brook, Peter Greenaway, Kim Ki-duk, της Almakalma, στην Ελλάδα κ.ά.

LABORATORY PERFORMANCE ON CINEMA-MYTH: ΠΡΟΣΛΗΨΗ

Όσον αφορά στην πρόσληψη. Μπορούμε να καταλάβουμε εύκολα ότι ο κάθε άνθρωπος προσλαμβάνει αυτή την αφήγηση που έχει τις ρίζες της σε φαινομενικά διαφορετικά αφηγηματικά περιβάλλοντα (θέατρο, κινηματογράφος, χορός κ.λπ.). Είναι όμως ενιαία ως ένα ενιαίο και αυτόνομο οργανικό σύνολο. Την προσλαμβάνει όμως με διαφορετικό τρόπο ο κάθε άνθρωπος.

Όσο μπαίνει σε αυτή γίνεται από απλός θεατής δρων πρόσωπο. Δημιουργεί τη δική του αφήγηση. Φτιάχνει ένα διπλότυπο της ζωής του. Μπορεί να δει μέσα εκεί τον ίδιο τον εαυτό του. Καταλαβαίνει αυτά τα θέματα που τον προβληματίζουν. Μπορεί να δρομολογήσει κάποιες λύσεις σε προβλήματα. Αυτή τη διαδικασία προσφέρει η Performance Art, με ασυνείδητο τρόπο. Ο δάσκαλος ή συντονιστής προτείνει και μπορεί μόνο να δρομολογήσει μία διαδικασία. Αφήνει το θεατή/δρων πρόσωπο να ενεργήσει μόνο του και να δημιουργήσει το δικό του αφηγηματικό κόσμο. Να γίνει συνδημιουργός με τον ή τους δημιουργούς των έργων με τα οποία έχει ασχοληθεί.

LABORATORY PERFORMANCE ON CINEMA-MYTH: Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Είναι κατανοητό ότι ο θεατής ενός δημιουργήματος γίνεται δρων πρόσωπο. Τελικά συνδημιουργός του έργου του. Αυτό κατατίθεται στον κοινό χώρο της δημιουργίας ως αποτύπωμα της αφήγησης. Αυτό το αρχέγονο αλλά πρωτοποριακό, στην εποχή μας, προσπαθούμε να κάνουμε. Πρωτοποριακό επειδή ο άνθρωπος στο δυτικό κόσμο βιώνει την αλλοτρίωση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ορίζεται ως η σχάση του σημαίνοντος και του σημαινομένου ή του αναφέροντος και του αναφερομένου, στην αφηγηματική διαδικασία. Η Performance Art δρομολογεί τις διαδικασίες για την επανένωση των δύο στοιχείων σε ένα ολοκληρωμένο σύνολο: στην ταυτότητα (ID) του ανθρώπου. Άρα στην κατανόηση της πραγματικότητας.

Η διαδικασία που θα ακολουθήσουμε είναι η ανάλυση των δομών, μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα αφήγησης. Αναπτύσσουμε τη θεωρία που θα μας βοηθήσει να αναπτύξουμε το δικό μας σενάριο, σε πρώτη φάση. Αυτή θα είναι μία συλλογική εργασία. Αυτό το σενάριο, στη συνέχεια, θα γίνει ένα οπτικοακουτικό έργο, μία ταινία. Μέσα από τη σκηνοθεσία και το μοντάζ, όπως θα ολοκληρωθούν συλλογικά.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Τηλέφωνο επικοινωνίας: 6974123481

Email: ioanisfragoulis@gmail.com

Web: www.filmandtheater.gr

Facebook: Giannis Fragoulis.

Διαβάστε τα άρθρα για την Performance

Δείτε τα βίντεο που έχουμε ετοιμάσει

• Σεμινάρια κινηματογράφου Fabula