ΒΕΡΜΙΛΙΟ: Η ΝΥΦΗ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ

Ιούν 08, 2025 Κινηματογράφος 0

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΩΝ

VERMIGLIO

Βερμίλιο: η νύφη του βουνού: γράφει η Καλλίτσα Βλάχου

Σε ένα ορεινό χωριό των ιταλικών Άλπεων, το Βερμίλιο, ζει μια δεκαμελής οικογένεια. Κεντρική μορφή αποτελεί ο πατέρας -αυστηρός δάσκαλος- που με τη σιδηρά πειθαρχία του, κρατά την οικογένεια ενωμένη κάτω από τα δεσμά της υποταγής και του φόβου. Η εξουσία του μέσα στο σπίτι είναι απόλυτη. Τα λόγια του αποτελούν νόμο, απαράβατο και αδιαπραγμάτευτο.

Βερμίλιο: η νύφη του βουνού: Η οικογένεια

Είναι ιδιαίτερα αυστηρός, μα ταυτόχρονα φέρει μέσα του βαθιές ευαισθησίες, αναζητώντας την τροφή της ψυχής του στα βιβλία και στην κλασική μουσική -σε ένα κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον όπου αυτά θεωρούνται υπερβολική πολυτέλεια. Η σκηνοθέτις μας τον παρουσιάζει με τρόπο που αποφεύγει την παγίδα της εύκολης κρίσης και καταδίκης, καλώντας μας να συνυπολογίσουμε τα διλήμματα που αντιμετωπίζει και να εξετάσουμε προσεκτικά τις συνθήκες μέσα στις οποίες λαμβάνει -συχνά επώδυνες- αποφάσεις για την οικογένειά του.

Η ιστορία της οικογένειας εκτυλίσσεται λίγο πριν τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η βαριά σκιά του πολέμου σκεπάζει το χωριό. Οι στρατιώτες που επιστρέφουν κουβαλούν βαθιές πληγές -σωματικές και ψυχικές. Κι εκείνοι που δεν πολέμησαν, όμως, δεν έμειναν αλώβητοι: έχασαν αγαπημένους, έζησαν τον φόβο, την πείνα, την αναμονή. Τώρα λίγο πριν το τέλος προσπαθούν να ξαναχτίσουν τη ζωή τους πάνω στα ερείπια όσων χάθηκαν οριστικά.

Βερμίλιο: η νύφη του βουνού: Η τοπική κοινωνία

Μέσα σε αυτή τη μικρή, απομονωμένη και κλειστή κοινωνία, η ζωή της οικογένειας κυλά σιωπηλά, υπό τον σκληρό ζυγό της παράδοσης, των δοξασιών, των κοινωνικών στερεοτύπων και της αμάθειας. Κάθε μέλος της οικογένειας βιώνει τον δικό του μικρό Γολγοθά. Κανείς δεν τολμά να έρθει ανοιχτά σε σύγκρουση με τον πατέρα -τον φοβούνται και ταυτόχρονα τον αγαπούν. Είναι εκείνος που, μέσα στην αυστηρότητά του, παλεύει να εμφυσήσει την αξία της γνώσης και της καλλιέργειας της ψυχής, σε ένα περιβάλλον που καταδυναστεύεται από μοιρολατρία, δεισιδαιμονίες και αναλφαβητισμό.

Κι όμως, κι ο ίδιος είναι δέσμιος των στερεοτύπων. Εκείνων που τον θέλουν «πατέρα-αφέντη», να αποφασίζει για το μέλλον των παιδιών του χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις δικές τους επιθυμίες. Προσπαθεί, στα μάτια του, να είναι δίκαιος. Όμως, το «δίκαιο» έχει τη δική του, αυστηρή ερμηνεία. Έτσι, τα παιδιά -και η σύζυγός του- συχνά ασφυκτιούν μέσα στις αποφάσεις του, δίχως να μπορούν να εκφράσουν φανερά τη δυσφορία τους.

Βερμίλιο: η νύφη του βουνού: Τα παιδιά

Μέσα σ’ ένα πλήθος από μικρά, ενοχικά μυστικά -που άλλοτε τα κουβαλούν σαν βάρη, κι άλλοτε γίνονται τα δικά τους κρυφά καταφύγια- τα μεγαλύτερα παιδιά, ο Ντίνο, η Λουτσία και η Άντα, προσπαθούν να βρουν τον δικό τους βηματισμό. Να εναρμονίσουν τις σκληρές εξωτερικές συνθήκες με τον νεανικό παλμό της καρδιάς τους, που τους μεταφέρει σε ένα δικό τους εσωτερικό σύμπαν -εκείνο του έρωτα, της φυγής, της αυτοαποκάλυψης.

Στο περιθώριο της βαρβαρότητας της καθημερινότητας, αναδύεται αργά και αθόρυβα η ωρίμανση, η μετάβαση τους στην ενηλικίωση. Μέσα από σιωπηλούς συμβιβασμούς, παραδοχές, αλλά και μέσα από σπάνιες, πολύτιμες στιγμές αγάπης, συμπαράστασης και αλληλεγγύης.

Βερμίλιο: η νύφη του βουνού: Τα κορίτσια

Οι ψίθυροι στο δωμάτιο των κοριτσιών, που συμμερίζονται και παρατηρούν με δέος το ρομαντικό ειδύλλιο της μεγάλης αδελφής, η αίσθηση που αφήνει ένα απαλό χάδι με ένα πούπουλο -μεταφέροντας για λίγο τη ζεστασιά και τη θαλπωρή που λείπουν από τη ζωή τους- η μάνα, που στέκει βράχος -μια αστείρευτη πηγή δύναμης, που δεν ξεχωρίζει τα παιδιά της ανάλογα με την ηλικία, αλλά προσφέρει στήριξη εκεί που χρειάζεται, αθόρυβα και διαρκώς, δίχως να παραπονιέται ποτέ, ένας φύλακας άγγελος σε ένα δυσμενές περιβάλλον ανελευθερίας και καταπίεσης, όπου χωρίς την παρουσία της η ζωή δεν θα ήταν ανεκτή- η ζεστασιά του αγγίγματος, ένα χέρι που απλώνεται να σε κρατήσει όταν βρίσκεσαι κυριολεκτικά στο χείλος του γκρεμού, ένα βλέμμα που σε επαναφέρει στην πραγματικότητα και στην ευθύνη σου να την αντιμετωπίσεις κατάματα, χωρίς υπεκφυγές και χωρίς να ενδίδεις στην παγίδα του περιχαρακώματος που σε απομακρύνει από τη ζωή και σε βυθίζει όλο και πιο πολύ στη θλίψη και την απραξία, εκεί όπου η απόλυτη μοναξιά σφυρηλατείται και δοκιμάζει τις αντοχές.

Μέσα από όλα αυτά αναδύεται ένας άλλος κόσμος, ένα εσωτερικό σύμπαν -ένας κόσμος που δίνει τη δυνατότητα να ξεδιπλωθούν οι πραγματικές επιθυμίες, κι ο καθένας να βρει τον δρόμο που παρά τις δυσκολίες, αλλά και συχνά χάρη σε αυτές.

Βερμίλιο: η νύφη του βουνού: Η εσωτερική αλήθεια

Η μελωδική ευρηματικότητα του Σοπέν, του Σούμπερτ, του Βιβάλντι -τα μουσικά ακούσματα του πατέρα- τυλίγει τις ζωές των ηρώων με μια αρμονία που τόσο απουσιάζει από την πεζότητα της καθημερινότητας. Η ύπαρξή τους, εγκλωβισμένη σε ένα σκληρό παρόν, διαποτίζεται από μια λυρική χροιά, μια σπάνια ομορφιά -σαν η μουσική να γίνεται καταφύγιο, ψίθυρος εσωτερικής αλήθειας.

Ο κύκλος των «Τεσσάρων εποχών» του Βιβάλντι μοιάζει να συγχρονίζεται με τις μεταπτώσεις της ίδιας της ζωής: η άνοιξη του έρωτα και της αναζωογόνησης περνά στον βαρύ χειμώνα της μοναξιάς, για να ξαναγεννηθεί, ο έρωτας, σε μια νέα μορφή, πιο ώριμη, πιο ζωντανή, γεμάτη με τη δύναμη που γεννά η δοκιμασία.

Βερμίλιο: η νύφη του βουνού: Οι χαρακτήρες

Το μεγάλο σκηνοθετικό επίτευγμα της ταινίας έγκειται στο γεγονός ότι καταφέρνει να εμβαθύνει ουσιαστικά σε όλους τους χαρακτήρες -από τα κεντρικά έως και τα πιο μικρά μέλη της οικογένειας- παρουσιάζοντάς τους ως όντα που βρίσκονται σε συνεχή πορεία διαμόρφωσης. Κάθε χαρακτήρας επηρεάζεται βαθιά από το περιβάλλον του και, μέσα από την αλληλεπίδραση και τη μεταξύ τους αλληλεξάρτηση, αποκαλύπτονται σταδιακά οι σκέψεις του, τα διλήμματά του, οι αντιφάσεις και οι αντιδράσεις του.

«Η δειλία είναι μια σχετική έννοια», λέει σε μια καθοριστική σκηνή ο πατέρας. Έτσι, οι ήρωες σκιαγραφούνται ως καθημερινοί άνθρωποι -ίσως φαινομενικά δειλοί στην αρχή- που όμως διαθέτουν τη δύναμη να αναμετρηθούν με τον εαυτό τους και να φτάσουν σε μια ουσιαστική εσωτερική υπέρβαση. Μέσα στο ασφυκτικό περιβάλλον που τους περιβάλλει, τολμούν να στραφούν εντός τους, να αναζητήσουν τι πραγματικά επιθυμούν, να αναγνωρίσουν τα όριά τους και να σταθούν απέναντί τους. Κι εκεί όπου η πραγματικότητα δεν επιτρέπει την πραγμάτωση, έρχεται το όνειρο, η φαντασία -ως μια πράξη σιωπηλής απελευθέρωσης- να συμπληρώσει τα κενά.

Βερμίλιο: η νύφη του βουνού: Η ζωντανή σιωπή

Η ένταση που υποβόσκει στις ψυχές τους αποτυπώνεται στην εξαιρετική φωτογραφία της ταινίας: μια εικόνα υποβλητική, που δεν απεικονίζει απλώς ένα τοπίο, αλλά λειτουργεί ως καθρέφτης του εσωτερικού τους κόσμου. Η σιωπή, που μοιάζει ακίνητη, είναι φορτισμένη, ζωντανή.

Με έναν αργό αλλά γεμάτο ένταση αφηγηματικό ρυθμό, η σκηνοθέτις αναδεικνύει την εσωτερική διαδρομή κάθε χαρακτήρα. Τον πλησιάζει με σεβασμό, κατανόηση και αγάπη, συναισθήματα που μεταδίδονται και προς τον θεατή: έναν θεατή που ενεργοποιείται, που αναγνωρίζει μέσα στους ήρωες κάτι δικό του.

Η ταινία προβλήθηκε τον Οκτώβρη στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, Νύχτες Πρεμιέρας. Άργησε να πάρει διανομή, αλλά αποτελεί ίσως την καλύτερη έναρξη για το φετινό θερινό σινεμά. Μην τη χάσετε!

ΒΕΡΜΙΛΙΟ: Η ΝΥΦΗ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ

(VERMIGLIO)

Σκηνοθεσία: Maura Delpero

Σενάριο: Maura Delpero

Φωτογραφία: Mikhail Krichman

Μοντάζ: Luca Mattei

Μουσική: Matteo Franceschini

Ήχος: Dana Farzanehpour, Marie Mougel, Hervé Guyader

Σκηνικά: Daniele Ligato, Sara Pergher

Κοστούμια: Andrea Cavalletto

Παραγωγοί: Francesca Andreoli, Carole Baraton, Pauline Boucheny Pinon, Jacques-Henri Bronckart, Maura Delpero, Santiago Fondevila, Leonardo Guerra Seràgnoli, Tatjana Kozar

Χώρα παραγωγής: Ιταλία, Γαλλία, Βέλγιο

Γλώσσα: ιταλικά

Έτος παραγωγής: 2024

Είδος: τραγωδία

Διάρκεια: 119΄

Εταιρεία διανομής: Weird Wave

Ημέρα εξόδου στις αίθουσες: 5/6/2025

Για περισσότερες πληροφορίες για τους συντελεστές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά δείτε εδώ.

Διαβάστε τις κριτικές ταινιών που έχουμε δημοσιεύσει

Η σπουδαία κυρία Χολ

Βερμίλιο: η νύφη του βουνού (κριτική του Γιάννη Φραγκούλη)

Πειθαρχική μεραρχία 999