THE TEACHERS’ PROTEST

Οκτ 24, 2024 Κινηματογράφος 1

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΩΝ

Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΝΟΡΒΗΓΙΑ

The teachers’ protest: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

1942: η Νορβηγία είναι  υπό κατοχή. Οι εκπαιδευτικοί είναι υποχρεωμένοι να γίνουν μέλη της Ναζιστικής Ένωσης Εκπαιδευτικών και να διδάσκουν στις τάξεις τους τις ναζιστικές ιδέες. 8.000 από αυτούς γράφουν γράμματα διαμαρτυρίας. Απειλούνται με περικοπή μισθού, απόλυση και καταναγκαστικά έργα. Παρόλα αυτά αρνούνται. Σε μια απελπισμένη προσπάθεια να τους «σπάσουν», η ναζιστική κυβέρνηση συλλαμβάνει 1000 άνδρες εκπαιδευτικούς. Τους στέλνει σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, 480 χιλιόμετρα πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο. Το εκπαιδευτικό σύστημα βρίσκεται σε χάος και τώρα ξεκινά η μεγάλη μάχη. Κάπως έτσι θα συνοψίζαμε την υπόθεση της ταινίας «The teachers’ protest».

The teachers’ protest: Η πρώτη ύλη

Τα σκίτσα του Herlov Åmland ήταν η πρώτη ύλη έμπνευσης. Ο Jon Seal σκηνοθετεί αυτή την ταινία, «The teachers’ protest», που βρίσκεται στο χώρο του δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ. Ανιμέισιον, μυθοπλασία και ντοκουμέντα φτιάχνουν μια στιβαρή ταινία που είναι προϊόν σοβαρής και λεπτομερούς πολιτικής ανάλυσης. Ο σκηνοθέτης ξέρει ότι υπάρχει ένα γεγονός: η αντίσταση των εκπαιδευτικών που είναι μαζική και έρχεται σε άμεση ρήξη με την ναζιστική κυβέρνηση της Νορβηγίας το 1940. Οι εκπαιδευτικοί κάνουν ανένδοτο αγώνα, με κίνδυνο να φυλακιστούν ή, ακόμα, και να εκτελεστούν. Δεν κάνουν πίσω. Ο ναζιστής ηγέτης χάνει την μάχη. Παραδέχεται  ότι οι εκπαιδευτικοί κέρδισαν και η Νορβηγία δεν έγινε ένα ναζιστικό κράτος. Όταν τελειώνει αυτή την ομιλία του σε κοινό, φεύγει δακρυσμένος.

Η δυσκολία σε αυτή την ταινία είναι ότι έχει ένα δυνατό πολιτικό γεγονός. Για μία χώρα είναι κάτι που πολλές γενιές θα καμαρώνουν. Μία ηρωική πράξη που, σίγουρα, έχει γραφτεί με ανεξίτηλο μελάνι στην ιστορία της Νορβηγίας. Οι ναζί ήθελαν να έχουν δική τους αυτή την χώρα για να μπουν στην Ρωσία και από άλλο μέρος. Για το συνδικάτο των εκπαιδευτικών, παγκοσμίως, είναι κάτι το αδιανόητο. Η εκπαίδευση δεν ανήκει στον πρωτογενή τομέα και μια απεργία δεν ένοιαζε πολύ τους κυβερνώντες. Αυτή όμως η θεώρηση είναι πολύ ρηχή. Όπως θα δούμε η εκπαίδευση παίζει τεράστιο ρόλο στην συνειδητοποίηση της πραγματικότητας και, κατά συνέπεια, στην αντίσταση του κόσμου.

The teachers’ protest: Η επαναστατική πράξη

Μπορούν οι διανοούμενοι να επαναστατήσουν και να αλλάξουν το πολιτικό σκηνικό; Ο Αντόνιο Γκράμσι αναφέρει ότι ένας διανοούμενος μπορεί μόνο να υποστηρίξει την πάλη των επαναστατικών τάξεων, δεν μπορεί μόνος του να κάνει επανάσταση. Το παράδειγμα των Νορβηγών εκπαιδευτικών ανατρέπει αυτή την θεωρητική εκδοχή του πατέρα της κομμουνιστικής ιταλικής αριστεράς. Ο Νίκος Πουλαντζάς, στο «Το κράτος, η εξουσία, ο σοσιαλισμός», αναγνωρίζει τους τρεις πυλώνες του κράτους: τα σώματα ασφαλείας, την εκκλησία και την εκπαίδευση. Λέει ότι είναι οι τρεις δρόμοι που οδηγούν στην κυριαρχία επί των πολιτών από το κυβερνών σύστημα. Ο Χίτλερ ήξερε πολύ καλά ότι αν διαβρώσει την εκπαίδευση, τότε ο ναζισμός θα κυριαρχήσει στην Νορβηγία. Το ίδιο πίστευαν και οι εκπαιδευτικοί αυτής της χώρας. Η πάλη τους ήταν συνειδητή και η στρατηγική τους καλά σχεδιασμένη.

Η ταινία «The teachers’ protest» αναπαριστά αυτά τα γεγονότα, χρησιμοποιώντας τα σχέδια που βρέθηκαν και αφορούσαν σε αυτό το γεγονός. Ο ρυθμός που δημιουργείται με το μοντάζ διευκολύνει τον θεατή να συνθέσει την δική του άποψη, με βάση αυτά που η ταινία του προσφέρει. Η γραμμική αφήγηση της ταινίας, η παράθεση των γεγονότων, διακόπτεται από τις εικαστικές παραθέσεις και το παίξιμο των ηθοποιών που αναπαριστούν το γεγονός. Τα κάδρα, μέσα στο πλάνο της ταινίας, γίνονται ο χώρος όπου, πολλές φορές, υπάρχει η αναπαράσταση, έχουμε λοιπόν ένα πλαίσιο σε ένα άλλο, στο καρέ, δημιουργώντας μας την εντύπωση του κινηματογράφου, την ηδονοβλεπτική, σύμφωνα με αρκετούς θεωρητικούς της Έβδομης Τέχνης.

The teachers’ protest: Η δυσκολία της αφήγησης

Ο σκηνοθέτης γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν πρέπει να παραποιήσει το ιστορικό γεγονός. Ξέρει επίσης ότι δεν πρέπει να αφήσει την γοητεία αυτού του γεγονότος να τον παρασύρει και να χάσει η κινηματογραφική του αφήγηση την δύναμή της. Θα πρέπει να κρατήσει μια ισορροπία. Εδώ είναι η δυσκολία στην αφήγηση σε αυτό το είδος του κινηματογράφου. Στο μοντάζ θα πρέπει να δημιουργήσει τον ρυθμό που θα κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή, έτσι ώστε η ταινία «The teachers’ protest» του να έχει και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Τα κάνει όλα αυτά με επιτυχία. Αυτός είναι ο λόγος που μπορούμε να πούμε ότι έχουμε μπροστά μας μια αριστουργηματική ταινία.

Η μάχη των εκπαιδευτικών είναι ένα παράδειγμα. Η ναζιστική θηριωδία είναι ένα γεγονός. Ξεκινώντας από αυτά μπορούμε να σκεφτούμε τους ταξικούς αγώνες σήμερα. Μπορεί το πολιτικό πλαίσιο να μην είναι το ίδιο, όμως η απολυταρχία εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο από το κράτος. Στόχος και πάλι είναι η εκπαίδευση. Αν διαμορφώσουμε την συνείδηση του ανθρώπου, από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, τότε είναι εύκολο να τον κάνουμε πειθήνιο όργανο στο κυβερνών σύστημα, ένα γρανάζι στον μηχανισμό του, φέρεται να πιστεύουν αυτοί που σχεδιάζουν την αρχιτεκτονική του ιμπεριαλιστικού συστήματος. Και έχουν δίκιο.

The teachers’ protest: Το σήμερα

Μπορούμε, λοιπόν, να κάνουμε τις αναγωγές μας στην σημερινή εποχή. Να δούμε αν η ταινία «The teachers’ protest» είναι ακόμα επίκαιρη, ο λόγος της ουσιαστικός και αιχμηρός στις μέρες μας. Πράγματι, στην χώρα μας βλέπουμε ότι στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση διαμορφώνεται η συνείδηση του ανθρώπου. Είμαστε μάρτυρες ανατριχιαστικών φαινομένων, σε κάμποσα σχολεία υπάρχουν ενεργείς ομάδες που πρόσκεινται στην ακροδεξιά, ακόμα και σε περιοχές όπου κατοικούν μικρομεσαίοι πολίτες, απόγονοι προσφύγων. Ο φασισμός ελλοχεύει στα σχολεία. Η αντίσταση θα πρέπει να ξεκινήσει από το εκπαιδευτικό σύστημα, αν θέλουμε να δημιουργήσουμε ανθρώπους που θα μάχονται για την ελευθερία και την ισότητα μεταξύ των ανθρώπων.

Ο λόγος πλέον ανήκει στους εκπαιδευτικούς. Θα πρέπει να καταλάβουν ότι αυτοί είναι που διαμορφώνουν την συνείδηση του ανθρώπου. Από το σχολείο, σε όλες τις βαθμίδες του, ξεκινά η αντίσταση σε ένα σύστημα που θέλει να καταπιέζει τον πολίτη, να τον εντάξει σε ένα περιβάλλον που ελέγχει απόλυτα, να του αφαιρέσει την ικανότητα να αρνείται να ακολουθεί πρακτικές που προσβάλλουν την δημοκρατία, την ελευθερία και να διεκδικεί την υποτέλειά του, δεχόμενος αυτή την λογική του συστήματος σα δυνατή και αδιαπραγμάτευτη. Είναι μία μάχη που μπορούμε να την κερδίσουμε, αν οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς θέλουν να συμμαχήσουν για να δημιουργήσουν την μαγιά για μια κοινωνία που θα διέπεται από αυτές τις αξίες που ορίζει ο ουμανισμός. Αυτή η ταινία είναι ένα καλό παράδειγμα προς αυτή την κατεύθυνση.  

THE TEACHERS’ PROTEST

Σκηνοθεσία: Jon Seal

Σενάριο: Jon Seal

Έρευνα: Aase Andreassen

Μουσική: Matthew Fullum

Ήχος: Ed Jobling

Ανιμέισιον: Herlov Amland, Phillip Kingslan John, Jon Seal

Κοστούμια: Flametorbay Costume Hire

Συνεντευξιαζόμενοι: Arne Amland, Herluf Aartun, Norunn Aartun Strand, Olav Aartun, Sigurd Aartun, Ingrid Eide, Kaare Kristensen, Mari Holmboe Ruge, Berit Hovig Hoigard, Robert Nesje, Kjell Arne Norum, Sigbjorn Sildnes

Ηθοποιοί: Phillip Kingslan John (Herlov Amland), Jack Pring (νεαρός Sigurd), Ned Walker (Brynjulv), Charlie Coldfield (Olav Artun), Mills Simpson (Louise Artun), Olive Simpson (Olaug Aartun), Bea Simpson (Magnhild Aartun), Pete Cordwell (Regnar Skancke), Martin Hawker (Kare Norum), Sarah White (Lotte Holmboe), Robert Nesje (Haakon Holmboe), Matt Pullum (Reidar Klingberg), Nathan Simpson (Olav Eide), Sam Pike (Olav Hole), Oliver Copper (Erland), Elisabeth Bennet (Anna), Aidan Casey (Johan), Conor Magee (Kunze), Matt Lawrenson (Otto Vandvik), Jason Pring (επιβάτης στο τρένο), Kathy Towns (Mary Nilsen), Miall Yates (Γερμανός αξιωματικός), Poppy Watts (Emmy)

Παραγωγοί: Jon Seal

Έτος παραγωγής: 2019

Χώρα παραγωγής: Νορβηγία

Χρώμα: έγχρωμο και ασπρόμαυρο

Είδος: δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ

Διάρκεια: 77΄.

Διαβάστε τις κριτικές κινηματογράφου που έχουμε δημοσιεύσει

Το ιστορικό γεγονός

Η ηλιαχτίδα μου

Υπνοθεραπεία

Εγκλήματα του μέλλοντος

Δείτε τα βίντεο που έχουμε δημιουργήσει

• Κριτικές ταινιών