Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ

Νοέ 07, 2025 Κινηματογράφος 0

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ SOLARIS

ΣΤΑ ΑΚΡΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΙΣΜΟΥ

Η αυτοκρατορία των αισθήσεων: γράφει ο Κώστας Πετρόπουλος

Η Κινηματογραφική Λέσχη Solaris προβάλλει στον Πολυχώρο Τέχνης-καφέ, Η Λυσσασμένη Γάτα, Επισκόπου Κίτρους Νικολάου 4, πίσω από την ΕΥΑΘ, περιοχή Σιντριβάνι-Ροτόντα, στη Θεσσαλονίκη, την ταινία του Nagisa Oshima, «Η αυτοκρατορία των αισθήσεων» («Ai no korida»), 109΄ (1976), την Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2025, στις 8.00 μμ. Την ταινία θα προλογίσει ο Γιάννης Φραγκούλης, κριτικός και θεωρητικός του κινηματογράφου, ο οποίος θα συζητήσει με το κοινό, μετά την προβολή της, τα θέματα που η ταινία εμπεριέχει στο κινηματογραφικό της κείμενο. Αυτή η προβολή και η συζήτηση θα είναι το πρώτο, εισαγωγικό, μάθημα στην κινηματογραφική τέχνη.

Η αυτοκρατορία των αισθήσεων: Η ταινία

Στην Ιαπωνία του 1936, η υπηρέτρια Σάντα βρέθηκε από την αστυνομία, κατά τα λεγόμενα, απαστράπτουσα, σαν να έχει περάσει σε μια διάσταση τέλειας γαλήνης ή τρέλας, κρατώντας το κομμένο πέος του εραστή της, τον οποίο τέσσερις ημέρες νωρίτερα, τη στιγμή του οργασμού του, είχε στραγγαλίσει και ακρωτηριάσει. Στην Ιαπωνία του 1976, στην πιο αδιάλλακτη δεκαετία της νεότερης ιστορίας της χώρας, ο Nagisa Oshima, ήδη σαρανταπεντάρης και πρωταγωνιστής του ιαπωνικού νέου κύματος, κινηματογραφεί την ιστορία της Σάντα και του Κίτσι και σκανδαλίζει την οικουμένη. Ένα παράνομο ζευγάρι, σπρωγμένο στα άκρα από το πολιτικό καθεστώς, την κοινωνική νόρμα και, προπαντός, τη δική του μονομανία, βρίσκει καταφύγιο σε έναν τεχνητό, αποκλειστικό και αεροστεγή κόσμο ερωτισμού.

Η ταινία απαγορεύεται στην Αμερική την παραμονή της προβολής της στο Φεστιβάλ της Νέας Υόρκης και αποκλείεται από την αγορά της Μεγάλης Βρετανίας για τα επόμενα 15 χρόνια. Ο Nagisa Oshima κατηγορείται για προσβολή της δημοσίας αιδούς στην Ιαπωνία και καλείται στο εδώλιο. Μετά από τόσα χρόνια η Κινηματογραφική Λέσχη Solaris προβάλλει την ταινία.

Η αυτοκρατορία των αισθήσεων: Το νόημα

Όταν ο πανικός καταλαγιάζει, ο Nagisa Oshima σχολιάζει τις αντιδράσεις προς την ταινία του. «Θεωρώ ότι η ταινία που απεικονίζει τη σεξουαλική πράξη και δείχνει τα γεννητικά όργανα, είναι πορνογραφική. Η ταινία που σπάει τα ταμπού είναι επίσης πορνογραφική. Προς το παρόν, το «άσεμνο» είναι νομικός όρος. Για να πολεμήσουμε κάποιον νομικό όρο, πρέπει να ακολουθήσουμε την περίπλοκη διαδρομή του να αποδείξουμε ότι στερείται νοήματος. Η έννοια του «άσεμνου» δοκιμάζεται όταν κάποιος τολμήσει να κοιτάξει αυτό που επιθυμεί ακατανίκητα, αλλά έχει απαγορεύσει στον εαυτό του να δει. Όταν κάποιος αισθάνεται πως ό,τι επιθυμούσε να δει έχει έρθει στο φως, τότε το άσεμνο εξαφανίζεται, μαζί και το ταμπού και ακολουθεί μια κάποια απελευθέρωση. Κατά συνέπεια, ο πορνογραφικός κινηματογράφος πρέπει να αναγνωριστεί αμέσως και απολύτως. Μόνο τότε το «άσεμνο» μπορεί να αποδειχθεί άνευ νοήματος».

Όσο για την τελική σκηνή του ευνουχισμού, που τέτοια οργή προκάλεσε, ο Nagisa Oshima διασκεδάζει: «Μέχρι στιγμής, οι περισσότεροι άνδρες που είδαν την «Αυτοκρατορία των αισθήσεων» ομολογούν ότι, τη στιγμή που η Σάντα κόβει τα γεννητικά όργανα του Κίτσι, αισθάνονται πόνο στα δικά τους. Εγώ, αντίθετα, ποτέ δεν αισθάνομαι πόνο όταν βλέπω την ταινία. Ίσως επειδή είμαι λίγο παράξενος. Δεν μπορώ να το εξηγήσω αλλιώς. Επειδή, όμως, είναι βασανιστικό να πιστεύει κανείς ότι είναι παράξενος, τελικά αποφάσισα ότι δεν αισθάνομαι πόνο, γιατί σκηνοθέτησα την ταινία. Η σκηνοθεσία είναι πολύ απελευθερωτική απασχόληση.».

Η αυτοκρατορία των αισθήσεων: Μετά την ταινία

Μετά την προβολή της ταινίας στην Κινηματογραφική Λέσχη Solaris θα συζητήσουμε εκτενώς για την κινηματογραφική τέχνη, ως μια εισαγωγή σε αυτό που είναι ο κινηματογράφος. Θα μπορέσουμε, έτσι, να μπούμε στις επόμενες προβολές-μαθήματα στη μελέτη σεναρίου και, ακολούθως, της σκηνοθεσίας και του μοντάζ. Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε έναν πρώτο ορισμό του τι είναι ο κινηματογράφος, έχοντας υπόψη μας ότι αυτός ο προσδιορισμός θα εμπλουτισθεί στις επόμενες συζητήσεις μας. Η εισήγηση και τα μαθήματα θα γίνουν από τον Γιάννη Φραγκούλη, κριτικό-θεωρητικό του κινηματογράφου, σκηνοθέτη, Master in Arts, Middlesex University.