Η ΑΠΟΠΛΑΝΗΣΗ

Ιούλ 06, 2017 Κινηματογράφος 0

THE BEGUILED

του Γιάννη Φραγκούλη

Στις 6/7/2017 στις κινηματογραφικές αίθουσες.

Είμαστε στη Βιρτζίνια το 1864. Ένας στρατιώτης των Βορείων τραυματίζεται και βρίσκει καταφύγιο σε ένα οικοτροφείο θηλέων. Κανονικά θα πρέπει να τον παραδώσουν στις περιπόλους των Νοτίων, αλλά η διευθύντρια αποφασίζει να τον περιθάλψει και, κατά συνέπεια, να τον κρύψει. Αυτό ξυπνάει πόθους στα κορίτσια, αλλά, πολύ περισσότερο, και σε αυτόν για να ξυπνήσουν μέσα του τα βίαια ένστικτά του. Η ταινία γυρίστηκε την εποχή του πολέμου των ΗΠΑ με το Βιετνάμ, άρα μπορούσε να γίνει ένας άμεσος παραλληλισμός. Αυτό το ριμέικ έγινε το 2017, πάλι σε πολεμικό κλίμα, και κέρδισε το βραβείο καλύτερου σκηνοθέτη στις Κάννες, για τη Sofia Coppola, ενώ είχε προταθεί για το Χρυσό Φοίνικα, στο ίδιο Φεστιβάλ, όπως και για το βραβείο των κριτικών στο Indiewire, καλύτερης ξένης ταινίας στο Διεθνές Φεστιβάλ της Ιερουσαλήμ και του Μονάχου, όπως και για την Καλύτερη Ταινία στο Φεστιβάλ του Σύδνεϋ.

Η Sofia Coppola μας δίνει ένα ευχάριστο μελόδραμα που εστιάζει στον αμερικάνικο νότο. Ένας γοητευτικός στρατιώτης του στρατού των Βορείων, στο εχθρικό πεδίο, κατά τη διάρκεια του αμερικάνικου εμφυλίου, αφήνεται στη φροντίδα των γυναικών, σε ένα οικοτροφείο. Όσοι κατοικούν σε αυτό σκέφτονται διάφορα, ευφάνταστα θέματα που κινητοποιούν την απόλαυσή τους, η οποία έχει λανθάνουσες ερωτικές επιθυμίες, για έναν άνθρωπο που θα έπρεπε να ήταν εχθρός τους.

Είναι ένα ριμέικ της ταινίας που γυρίστηκε το 1971, βασισμένη στη νουβέλα του Thomas Cullinan, σκηνοθετημένη από το Don Siegel, με πρωταγωνιστή τον Clint Eastwood. Έχουμε μία ψυχοδυναμική αφήγηση που βασίζεται στα συναισθήματα για τους μαύρους και το ναρκισσισμό που ο απόηχος τους έχει δημιουργήσει και στις δύο πλευρές, και στους Νότιους -πολέμιους των υποστηρικτών των μαύρων- και στους Βόρειους -υποστηρικτές της ελευθερίας του ανθρώπου.

Η Coppola διηγείται την ιστορία με τρομερό γούστο και με ένταση, δένοντας μεταξύ τους εικόνες από την πρώτη σκηνή με την τελευταία, έτσι ώστε να ολοκληρωθεί η αφηγηματική απόλαυση στο θεατή, ακόμη, με ψυχρό τρόπο μας αφήνει να καταλάβουμε με ποιο τρόπο ο τίτλος, «Ο παραπλανημένος» στην κυριολεκτική μετάφραση, έχει να κάνει με τους διαφορετικούς χαρακτήρες, όπως υπάρχουν στην αφήγηση.

Ο Collin Farrell ενσαρκώνει το Τζον ΜακΜπάρνεϊ, ένα Ιρλανδό στρατιώτη, τυχοδιώκτη, που συντάσσεται με το στρατό των Βορείων, προσδοκώντας μία καλύτερη τύχη. Τώρα είναι κατεστραμμένος. Είναι τραυματισμένος στο πόδι, τρομοκρατημένος που έχει πιαστεί και βρίσκεται στην άλλη πλευρά. Είναι απογυμνωμένος από το ιδεολογικό του φορτίο, με άλλα λόγια διατηρεί την αντιπαλότητα με τους Νότιους, οι οποίοι τον έχουν εγκλωβίσει.

Στην ταινία είναι οδυνηρό όταν ανακαλύπτουμε ότι οι σκλάβοι τους είναι ήδη «φευγάτοι», άρα και σε αυτούς εστιάζεται ένα μέρος της συμπάθειάς μας. Εδώ λοιπόν ανακαλύπτουμε τη γυναικεία και φεμινιστική ματιά της Coppola, σε αυτή την ιστορία, κάτι που ο Don Siegel δεν έκανε. Είναι πιο φινετσάτο, χωρίς καμία σεξιστική φαντασία και φλασμπάκ, τα οποία είχε ο Siegel. Αντίθετα η Coppola μας χτυπά το καμπανάκι για την απειλή που θα προκύψει.

Ο ΜακΜπάρνεϊ βρίσκεται στο σημείο να έχει χάσει τη συνείδησή του και να ξεφύγει όταν ανακαλύπτει, στο γειτονικό δάσος, την εντεκάχρονη Άμι και, με μία εκπληκτική γοητεία ξεδιπλώνει το ταλέντο του για την επιβίωση, της προτείνει να την πάει στο σχολείο. Η διευθύντρια, Μάρθα, και η βοηθός της, Εντβίνα, ήταν απογοητευμένες, αλλά κινητοποιήθηκαν με αφορμή την κατάστασή του, ήταν η ευκαιρία που τους προσφερόταν για να δείξουν τη χριστιανική τους φιλανθρωπία, ξεκινώντας από την πεποίθηση ότι ο πόλεμος, με κάποιο τρόπο έχει τελειώσει. Αφού δεν υπάρχει κάποιο άλλο αρσενικό, το μοναδικό είναι ο βάτραχος της Άμι, βρήκαν ενδιαφέροντα αυτόν τον προσβεβλημένο άντρα που είναι ανίκανος να υπερασπίσει τον εαυτό του, βρίσκεται στο έλεός τους. Ο ΜακΜπάρνεϊ φαίνεται ότι ελκύει την κατσούφα Αλίσια, 18 ετών, που την ενσαρκώνει η Elle Fanning.

Με δεδομένο ότι τα κορίτσια είχαν μπερδευτεί και αναζητούσαν την έγκριση, η Μάρθα αποφασίζει να μην το δώσει στις ομοσπονδιακές περιπολίες, οι οποίες συχνά πέρναγαν από αυτό το μέρος, αλλά να τον περιποιηθεί, να του επιτρέψει να απασχολείται στον κήπο, να περιποιείται τα λουλούδια και να κρύβεται από τα αδιάκριτα βλέμματα των φίλων της. Κρυμμένος και «τιμωρημένος», ο ΜακΜπάρνεϊ αισθάνεται ασήμαντος κάτω από τα προσεχτικά βλέμματα των νεαρών γυναικών. Είναι η συνταγή για την καταστροφή. Η ένταση μπορεί να προκληθεί από το όπλο που είχε αφήσει ο πατέρας της Μάρθας σε αυτήν. Οι ήχοι του πολέμου, από την άλλη, λένε στον ΜακΜπάρνεϊ ότι το μέτωπο δεν είναι πολύ μακριά, άρα θα έχει την ευκαιρία να φύγει κάποια στιγμή.

Είναι καταπληκτική η διασκέδαση που επιφυλάσσουν οι γυναίκες στο δείπνο και στις μουσικές εκδηλώσεις για τους καλεσμένους τους. Η καλοσύνη και οι καλοί τρόπο της Μάρθας, εδώ την ενσαρκώνει η Nicole Kidman, είναι μία από τις ευχάριστες στιγμές της ταινίας. Το συναίσθημα απογειώνεται όταν βλέπουμε το οικοτροφείο ως ένα κήπο όπου σπέρνεις όμορφα λουλούδια και ανθίζουν, με τον πλέον παραδοσιακό τρόπο.

Θα κρατήσουμε κάποιες πολύ καλές σκηνές που θα μας δώσουν διαφορετικές συμπεριφορές προς ξεχωριστές κατευθύνσεις. Το σπάσιμο ενός κολιέ, οι χάντρες του χύνονται στο πάτωμα, αντί να είναι σε ένα γυναικείο λαιμό. Ένας πολυέλαιος που πέφτει στο πάτωμα μετά από έναν πυροβολισμό, κάτι που δε χρειάζεται μεταφορικής ερμηνείας, έρχεται όμως με την προηγούμενη σκηνή να δηλώσει τον πόλεμο και τις αψιμαχίες μέσα σε μία κοινωνία που γεννά αυτόν τον πόλεμο. Κάπως έτσι εκδηλώνεται μία δραματική ταινία, με στοιχεία θρίλερ, που ακουμπά τη νουάρ ατμόσφαιρα.

ΑΛΛΕΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ

Κριτική Χρήστος Μήτσης (Αθηνόραμα)

Η Κόπολα φορτίζει­ με μεγάλη ένταση την αναταραχή που προκαλεί ο στριμωγμένος από τις περιστάσεις στρατιώτης (ο οποίος εκμεταλλεύεται την εξουσία του φύλου του ) και η οποία δεν αργεί να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Κρατώντας τον πόλεμο σε απόσταση, σπρώχνει σε δεύτερο επίπεδο την πολιτική παραβολή κι επικεντρώνεται στη μάχη μεταξύ αρσενικού και θηλυκού, δυναμώνει το σασπένς κι επιβάλλει μια γοτθική, απειλητική ατμόσφαιρα (φωτογραφία από τον Φιλίπ λε Σουρ του «The Grandmaster» του Γουόνγκ Καρ-Βάι ), για να κερδίσει το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Κανών και πιθανότατα αρκετές υποψηφιότητες στα επερχόμενα Όσκαρ… Περισσότερα

Κριτική Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλου (Lifo)

Έτσι, η ιστορία ενός στρατιώτη που τραυματίζεται στο μέτωπο και καταλήγει στα περιποιητικά χέρια (και στα διψασμένα μάτια) ενός μικρού οικοτροφείου που εκπαιδεύει κορασίδες για να γίνουν σωστές κυρίες αλλάζει οπτική, και «εκθηλύνεται», σύμφωνα με την πάγια πρακτική της Αμερικανίδας σκηνοθέτιδος να διαβάζει την πλοκή μέσα από το πρίσμα του γυναικείου ψυχισμού – εξαίρεση το Somewhere… Περισσότερα

Κριτική Πόλυ Λυκούργου (flix.gr)

Πέρα από συγκρίσεις κι επί μέρους αντιρρήσεις όμως, η κάμερα της Κόπολα έχει πάντα αυτή την ήρεμη δύναμη, τη ξεκάθαρη γοητεία και τη γλυκύτητα με την οποία πλησιάζει και το πιο σκληρό θέμα της, που τελικά σε παρασύρει. Το βλέμμα της σκηνοθέτιδας είναι η πραγματική αποπλάνηση της ταινίας, πέρα και πάνω από ήρωες και ιστορίες… Περισσότερα

Κριτική Τατιάνα Καποδίστρια (tospirto.net)

Πλην όμως, η παρουσία ενός κλινήρη, ημίγυμνου και αναμφίβολα σέξι (αχ, Κόλιιιιν!) άντρα μοιραία θα αναστατώσει και τα άλλα δυο ενήλικα θηλυκά του σπιτιού –την Εντγουίνα (Ντανστ) και την Αλίσια (Φάνινγκ). Πράγμα που ο χειριστικός Τζον θα χρησιμοποιήσει δεόντως για ίδιον όφελος∙ εξάλλου, η γοητεία που πάντα ασκούσε στους γύρω του είναι ένα από τα βασικά εφόδια επιβίωσής του. Μόνο που οι αναπόφευκτες αντιζηλίες μεταξύ των γυναικών, και οι επακόλουθες μελοδραματικές εξελίξεις μες στο οικοτροφείο –κάποιος θα κουτρουβαλιαστεί στις σκάλες, μια σφαίρα θα σωριάσει με πάταγο έναν βαρύ πολυέλαιο στο πάτωμα– θα θέσουν εν αμφιβόλω την εν λόγω επιβίωση… Περισσότερα

Κριτική Ηλίας Φραγκούλης (freecinema.gr)

Έργο παρατηρητικότητας, που δοκιμάζει την υπομονή στο συναίσθημα τόσο των ηρωίδων του όσο και του θεατή, ενδεχομένως, «Η Αποπλάνηση» υποστηρίζεται από ένα απίστευτα λειτουργικό καστ (ειδικά στις γυναίκες) το οποίο έχει τοποθετηθεί καίρια… ηλικιακά, τονίζοντας το γεγονός ότι πίσω από την επιφάνεια κάθε θηλυκού, τα χρόνια δεν φέρνουν καμία διαφορά στη συμπεριφορά. Όλες τους έχουν γεννηθεί γι’ αυτόν τον πόλεμο. Η ηλικία ορίζει μονάχα τη θέση μάχης… Περισσότερα

Κριτική Λήδα Γαλανού (Εφημερίδα των Συντακτών)

μια ταινία βαθιά γυναικεία, με την πιο αιχμηρή και σύγχρονη σημασία αυτού του όρου στο σινεμά και στη ζωή, γι’ αυτό κι άξια του Φοίνικα Σκηνοθεσίας που κέρδισε στο φετινό Φεστιβάλ Κανών -μόλις η δεύτερη γυναίκα σκηνοθέτης στην Ιστορία- κι ένα φιλμ που θα συζητιέται σίγουρα για καιρό, αν όχι για όσα κατάφερε, σίγουρα για όσα θέλησε και για τη φινέτσα με την οποία περιποιήθηκε τα πιο ζωώδη και πιο διαχρονικά ένστικτα στην πάλη των δύο φύλων, έναν άλλο εμφύλιο… Περισσότερα

Κριτική Στράτος Κερσανίδης (kersanidis.wordpress.com)

Ένα αινιγματικό, ατμοσφαιρικό θρίλερ, το οποίο είναι βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Τόμας Κάλιγκαν. Η Σοφία Κόπολα κέρδισε με την “Αποπλάνηση”, το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Κανών. Η σκηνοθέτιδα λέει για την ταινία: «Πάντοτε με ενδιέφερε ο τρόπος που οι γυναίκες αλληλεπιδρούν. Έχω δει πώς μπορεί να αλλάξει η μεταξύ τους δυναμική όταν εμφανίζεται ένας άντρας. Κι αυτή τη φορά πρόκειται για γυναίκες διαφορετικών ηλικιών που αντιδρούν διαφορετικά στην παρουσία του άντρα»… Περισσότερα

Η ΑΠΟΠΛΑΝΗΣΗ

(THE BEGUILED)

Σκηνοθεσία: Sofia Coppola

Σενάριο: Albert Maltz, Irene Kamp, Sofia Coppola, Thomas Cullinan (νουβέλα)

Φωτογραφία: Philippe Le Sourd

Μοντάζ: Sarah Flack

Μουσική: Laura Karpman, Phoenix

Παραγωγοί: Sofia Coppola, Youree Henley

Παίζουν: Colin Farrell (ΜακΜπάρνεϊ), Nicole Kidman (Μάρθα), Kirsten Dunst (Εντβίνα), Elle Fanning (Αλίσια), Oona Laurence (Άμι), Angourie Rice (Τζέιν), Addison Riecke (Μαρί), Emma Howard (Έμιλι), Wayne Pére (λοχαγός), Matt Story (στρατιώτης των Νοτίων), Joel Albin (ιππέας)

Χώρα παραγωγής: ΗΠΑ

Έτος παραγωγής: 2017

Γλώσσα: αγγλικά, γαλλικά

Διάρκεια: 93΄

Είδος: δράμα

Ημερομηνία εξόδου: 6/7/2017

Εταιρεία διανομής: UIP.

Περισσότερες πληροφορίες για τους συντελεστές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά: διαβάστε εδώ.

Για να βρείτε που παίζεται η ταινία πηγαίνετε εδώ.

• Κριτικές ταινιών