MOMMY

Αυγ 25, 2015 Κινηματογράφος 0

του XAVIER DOLAN

Δεν είναι εντυπωσιακή μόνο η ηλικία του Xavier Dolan (26 χρονών), ο οποίος γράφει και σκηνοθετεί την πέμπτη του ταινία, αλλά και η αναπόφευκτη συσχέτιση με το προηγούμενο παιδί θαύμα του κινηματογράφου, τον Orson Welles. Ο Welles, σκηνοθέτησε το «Citizen Cane» στα 25 του, αξιοποιώντας πρωτοποριακά τις δυνατότητες του καδραρίσματος, αλλά και του φωτισμού, προκειμένου να αποδώσει την κλειστοφοβική ατμόσφαιρα του έργου.

Στο «Mommy» ο Dolan πετυχαίνει το ίδιο ακριβώς αποτέλεσμα πειραματιζόμενος με τη χρήση οθόνης 1:1. Απόφαση που μπορεί μεν να ξενίζει τον θεατή αλλά αποτελεί εκφραστική ματιά του σκηνοθέτη. Όλη η ταινία παραπέμπει σε selfie, (άποψη που υπογραμμίζεται όταν ο πρωταγωνιστής τραβάει selfie με την μητέρα του και τη γειτόνισσα). Μισή οθόνη, που ανοίγει στο κλασικό μέγεθος 16:9 μόνο στις στιγμές που οι ήρωες είναι πραγματικά ευτυχισμένοι, μισά πρόσωπα, μισές πόρτες, μισοί φωτισμοί, θολά και συγκεχυμένα σχήματα, ένας περιβάλλοντας χώρος που υπονοείται στις περισσότερες σκηνές αλλά δεν τονίζεται.

Η βασική θεματική περιστρέφεται γύρω από τη σχέση μητέρας και γιού και θυμίζει σε πολλά σημεία το υστερικό χιούμορ και την αποδόμηση του μελοδράματος, του Almodovar.

Η χήρα μητέρα Diane/Die (Anne Dorval) προσπαθεί να αντιμετωπίσει τον έκρυθμο, συχνά βίαιο μα και τρυφερό 16-χρονο γιο Steve (Antoine-Olivier Pilon). H σχέση τους πλουτίζεται και οι ισορροπίες μεταβάλλονται, όταν στο προσκήνιο εμφανίζεται η γειτόνισσα, Kyla (Suzanne Clement), μια καταπιεσμένη δασκάλα με προβλήματα ομιλίας.

Η εσωτερική δράση είναι ακατάπαυστη. Οι διάλογοι, οι κινήσεις, ο ρυθμός (εσωτερικός και εξωτερικός), η σκιαγράφηση των χαρακτήρων, η μουσική, τέλεια κουρδισμένα για να καθηλώσουν τον θεατή μέχρι την τελευταία σκηνή. Ή μάλλον, όχι ακριβώς σκηνή, πέταγμα… το πρώτο και το τελευταίο άνοιγμα των φτερών του ήρωα. Ταινία ενηλικίωσης λοιπόν. Για ποιον όμως, τον γιο ή την μητέρα;

Το τελευταίο πλάνο, σκληρό, καθηλωτικό και ταυτόχρονα εκπληκτικά συγχρονισμένο, αποτελεί το επιστέγασμα μιας σειράς εξαιρετικών στιγμών: το ξέσπασμα της γειτόνισσας, η απόπειρα αυτοκτονίας, η σκηνή όπου η μητέρα φαντάζεται τον γιό της σε μια ιδανική, συμβατική γραμμή ζωής. Ένα παραμύθι, μια κλεμμένη ματιά αθωότητας. Και όπως συμβαίνει με όλες τις κλοπές, έτσι κι εδώ η παραβίαση του νόμου πρέπει να τιμωρηθεί.

Συγκλονιστικός όμως και ο χαρακτήρας της γειτόνισσας Kyla. Μια δασκάλα που δεν μπορεί να αρθρώσει τον λόγο της, κλεισμένη στο δικό της γάμο-φέρετρο. Ένας ορυμαγδός συναισθημάτων, εγκλωβισμένων αναγκών και επιθυμιών. Μια άηχη κραυγή πόνου και αγωνίας.

Όσον αφορά τη σκηνή του αποχωρισμού, λιτή και αληθινή. Μια πικρή προετοιμασία για το φινάλε όπου ο Steve θα πετάξει, η Die θα ενηλικιωθεί, η Kyla θα επιστρέψει στο σφιχτοκλειδωμένο φέρετρο.

Η ταινία απέσπασε το Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες (2014), Σεζάρ ξένης ταινίας και 9 βραβεία της Καναδικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.

Όλγα Μπακοπούλου