ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΥΡΙΕ ΛΩΡΕΝΣ

Νοέ 23, 2025 Κινηματογράφος 0

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ SOLARIS

Η ΤΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΝΑΓΚΙΣΑ ΟΣΙΜΑ

MERRY CHRISTMAS, MR. LAWRENCE

Καλά Χριστούγεννα κύριε Λώρενς: γράφει ο Γιάννης Ιωαννίδης

Η Κινηματογραφική Λέσχη Solaris προβάλλει, την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2025, στις 8.00 μ.μ., στον Πολυχώρο Τέχνης-καφέ, Η Λυσσασμένη Γάτα, Επισκόπου Κίτρους Νικολάου 4, πίσω από την ΕΥΑΘ, περιοχή Σιντριβάνι-Ροτόντα, στη Θεσσαλονίκη, την πολύ καλή ταινία του Nagisa Oshima, «Καλά Χριστούγεννα, κύριε Λώρενς» («Merry Christmas, Mr. Lawrence»), 123΄, 1983. Την ταινία θα προλογίσει ο Γιάννης Φραγκούλης, κριτικός και θεωρητικός του κινηματογράφου, ο οποίος θα συζητήσει με το κοινό, μετά την προβολή της, τα θέματα που η ταινία εμπεριέχει στο κινηματογραφικό της κείμενο. Μετά την προβολή της ταινίας, με αφορμή το κείμενό της, θα γίνει μάθημα κινηματογράφου, στο πλαίσιο του σεμιναρίου που διοργανώνει η Λέσχη κάθε Τετάρτη.

Καλά Χριστούγεννα κύριε Λώρενς: Η ταινία

Ο αντισυνταγματάρχης Τζον Λώρενς είναι αιχμάλωτος των Ιαπώνων, κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αποτελεί αίνιγμα ανάμεσα στους συγκρατούμενους του, καθώς είναι ο μόνος που μπορεί να έχει ένα είδος επικοινωνίας με τους Ιάπωνες δεσμώτες τους και μοιάζει να αντιλαμβάνεται την κουλτούρα τους. Οι Ιάπωνες το γνωρίζουν και τον προκαλούν φέρνοντάς τον αντιμέτωπο με το σύστημα αξιών τους. Οι συνθήκες δυσκολεύουν όταν φέρνουν αιχμάλωτο τον σκληρό, υπερήφανο και θαρραλέο ταγματάρχη Ζακ Σελιέ. Ο Λώρενς ξέρει πως οι φύλακες θα κάνουν τα πάντα για να σπάσουν το ηθικό του Σελιέ. Αυτό που θα ακολουθήσει δεν είναι απλά μια μάχη για επιβίωση, είναι κάτι πολύ περισσότερο: είναι η μάχη μεταξύ δύο κοσμοθεωριών.

Μεταφέροντας στον κινηματογράφο το βιβλίο του Sir Laurens van der Post «The Seed and the Sower», ο Oshima σηκώνει την αυλαία σε μια μάχη μεταξύ του δυτικού και του ιαπωνικού πολιτισμού, ανάμεσα σε δυο διαφορετικές κοσμοθεωρίες και συστήματα αξιών, σε δύο διαφορετικούς κόσμους. Ο Λώρενς γνωρίζει πως οι φύλακες θα κάνουν τα πάντα για να σπάσουν το ηθικό του νεοφερμένου μέσα από την αντιπαράθεση της παραδοσιακής στρατιωτικής ακαμψίας με την ανθρωπιά, μέσα από την χιμαιρική αντίληψη του ανδρισμού και της τιμής, με τις συναισθηματικές και σεξουαλικές αδυναμίες.

Καλά Χριστούγεννα κύριε Λώρενς: Οι αντιθέσεις

Ο Μπόουι, γοητευτικά φλεγματικός στο ρόλο του Σελιέ, λειτούργησε σαν κράχτης στο εγχείρημα που έπλασε ο Oshima, έχοντας ως υλικά τη γιαπωνέζικη κουλτούρα, την εξουσία και τις σχέσεις καταπιεστή/καταπιεζόμενου και τις πολιτισμικές διαφορές δύσης/ανατολής. Στην ταινία όμως εκτός από τους δύο πολιτισμούς «συγκρούονται» και δύο σχολές υποκριτικής, δύο αντιθετικά στιλ. Το ρεαλιστικό και το επιτηδευμένο και το υπερβολικό. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στη μουσική που έγραψε ο Ριγκουίτσι Σακαμότο για την ταινία και έχει ήδη καταχωρηθεί στα διαχρονικότερα μουσικά ακούσματα.

Τέσσερις ταινίες πριν να κλείσει την καριέρα του ο Ιάπωνα σκηνοθέτης κάνει μια ταινία αγγλόφωνη. Το σενάριο είναι αριστουργηματικά πλεγμένο, ο πόλεμος, οι αντιθέσεις των χαρακτήρων, οι συγκρούσεις, οι διαφορετικοί πολιτισμοί, η μουσική είναι τα πεδία από τα οποία ο Oshima παίρνει στοιχεία, φτιάχνει τις ανατροπές του, χτίζει έναν κόσμο που, στο τέλος, θα φανεί πόσο ενδιαφέροντας θα είναι για τους ανήκοντες στη δύση και στην ανατολή. Τα καταφέρνει! Το παγκόσμιο κοινό είδε την ταινία, κάπου ταυτίστηκε και κάπου αντέδρασε, άρα τα σημεία της ακούμπησαν σε στοιχεία του ψυχικού κόσμου των μεν και των δε. Κάνουμε το τελευταίο μάθημα και διαμορφώνουμε το σενάριο στην τελική του μορφή. Είμαστε έτοιμη να ξεκινήσουμε να το σκηνοθετούμε, αφού έχουμε μελετήσει τη σκηνοθεσία, στα επόμενα μαθήματα.