ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ

Δεκ 31, 2017 Κινηματογράφος 0

DOWNSIZING

του Γιάννη Φραγκούλη

Στις 4/1/2018 στις κινηματογραφικές αίθουσες.

ΣΥΝΟΨΗ

Ένα ζευγάρι αποφασίζει να ακολουθήσει την επικρατούσα λογική: όλοι οι άνθρωποι θα πρέπει να μικρύνουν για να χωρέσουν στη γη, λόγω μεγάλης κατοίκησης. Αυτό όμως τους δημιουργεί προβλήματα που δεν είχαν φανταστεί. Ταινία επιστημονικής φαντασίας του Alexander Payne, ελληνικής καταγωγής και, λόγω Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, γνώριμου του ελληνικού κοινού.

Μετά την ανάγνωση αυτής της κριτικής μπορείτε να διαβάσετε τις κριτικές των άλλων κριτικών κινηματογράφου που παρατίθενται μετά από αυτό το κείμενο.

Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ

Η ταινία του Alexander Payne, «Μικρόκοσμος» («Downsizing»), ξεκινά με ένα διερευνητικό ερώτημα: «Τι θα συμβεί αν;..». Οι περισσότερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας ξεκινούν με έναν σκληρό τύπο που θα επιφορτισθεί με τα επείγοντα προβλήματα για την επιβίωση του κόσμου. Αυτό μας φέρνει σε μία θέση απ’όπου μπορούν να ξεκινήσουν, τουλάχιστον, μελλοντολογικές αναζητήσεις. Ο γεννημένος και μεγαλωμένος στη Νεμπράσκα σκηνοθέτης, ο Alexander Payne, πάντα έστρεφε το ενδιαφέρον του στον Άνθρωπο, σε αυτόν που αναφερόταν στον κάθε άνθρωπο και στον οποίο πάνω του μπορούσε να κολλήσει το ενδιαφέρον του καθενός. Αυτός ο «κανονικός» άνθρωπος προσδιορίζεται με υπερβατικές συνθήκες αφήγησης.

Σε αυτή την ταινία, οι πιθανότητες για ένα φαντασιακό σενάριο περιορίζονται δραματικά από το βαρετό θέμα. Οι καλές ταινίες επιστημονικής φαντασίας λειτουργούν με τους δικούς τους κανόνες. Βάζουν τις συνθήκες επιβίωσης σε ένα φανταστικό κόσμο και ψάχνουν να βρουν κάποια συμπεράσματα, κάνοντας τις αναγωγές τους με το σύγχρονό μας κόσμο. Πως μία τεχνολογική αλλαγή θα μπορούσε να επηρεάσει τον κόσμο μας; Πως η συνείδηση του ανθρώπου μπορεί να αλλάξει μόνη της και αυτή η εναλλαγή να είναι δυνατή; Στο «Μικρόκοσμο» τίθενται αυτά τα ερωτήματα, αλλά τα κλισέ ακυρώνουν το ενδιαφέρον που χάνεται μαζί τους.

Η πλοκή γίνεται έναν αιώνα στο μέλλον, όχι πολύ μακριά από το σήμερα, όταν κάποιοι επιστήμονες στη Νορβηγία έχουν βρει έναν τρόπο να συρρικνώσουν τον άνθρωπο στα 10 εκ. Αυτή η ανακάλυψη είναι μία μικρή επανάσταση και μία απάντηση στην επείγουσα αλλαγή των κλιματικών συνθηκών. Αν ο άνθρωπος μικρύνει θα έχει λιγότερο χώρο, θα καταναλώνει λιγότερο άνθρακα, υδρογονάνθρακες, και θα παράγει λιγότερα σκουπίδια, από όσα ο πλανήτης μπορεί να αντέξει. Σε δύο χρόνια, αυτή η λύση θα έχει σώσει τον πλανήτη. Οι κοινότητες που δέχονται αυτή τη λογική ξεφυτρώνουν παντού και οι κυβερνήσεις δίνουν φοροελαφρύνσεις σε αυτούς που θα διαλέξουν να μικρύνουν.

Ένας θεραπευτής, ο Πολ, και η φιλόδοξη γυναίκα του, η Όντρεϊ, αναρωτιούνται αν θα μικρύνουν, αφού το έχουν συζητήσει με κάποιους φίλους. Ο Ντέιβ, φίλος του Πολ, χωρά σε ένα κουτί μπισκότων στο ντουλάπι της κουζίνας, λέει στον Πολ, ο οποίος φαίνεται μπροστά του γίγαντας, πόσο ωραία είναι να ζεις μία ευχάριστη ζωή, χωρίς οικονομικά προβλήματα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα του Πολ και της Όντρεϊ που είχαν ποτέ είναι ότι ήθελαν ένα μεγαλύτερο σπίτι, αλλά δεν μπορούσαν να το αποκτήσουν. Αποφάσισαν να κάνουν την αίτηση σε μία τέτοια κοινότητα στο Νέο Μεξικό, αφού έχουν δει ένα βίντεο που αφορά σε ένα ζευγάρι που ζουν σε ένα κουκλόσπιτο.

Η διαδικασία της σμίκρυνσης, η οποία δείχνεται με λεπτομέρειες, είναι μία από τις καλύτερες σεκάνς της ταινίας. Είναι φανταστικοί και χαρούμενοι. Υπάρχει βέβαια το πρόβλημα με τα ψεύτικα δόντια και ότι τα μαλλιά θα πρέπει να αφαιρεθούν. Υπάρχουν όλες οι λεπτομέρειες που αναδεικνύουν ένα λογικό κόσμο. Όταν ο Πολ ξυπνά στο δωμάτιο προετοιμασίας ακούει ότι η Όντρεϊ βγήκε έξω το τελευταίο λεπτό. Τώρα προσπαθεί να ζήσει στο μικρόκοσμό του. Αντιμετωπίζει κάποια προβλήματα με το γείτονά του που θέλει να παίξει μαζί του, η Νγκοκ Λαν Τραν, η οικιακή βοηθός από το Βιετνάμ, ελκύεται από τον Πολ.

Η Νγκοκ Λαν Τραν ζει σε αυτή τη χώρα και έχει την ευθύνη για οποιονδήποτε, φέρνει φαγητό στους πεινασμένους, φάρμακα στους άρρωστους. Ακούει τα παράπονα του Πολ. Το «όχι» δεν είναι μία αποδεκτή απάντηση για αυτή. Ο Πολ βρίσκεται μόνος του, παρά τη θέλησή του, σε έναν κόσμο όπου το να βοηθάς τον άλλον είναι το κανονικό και αυτό που πρέπει να κάνεις, διότι είναι το σωστό.

Η Νγκοκ Λαν είναι δυνατός χαρακτήρας και κυριαρχεί σε όλη την ταινία. Ο Matt Damon δεν έχει κάποια επιλογή. Αυτό όμως είναι μία ανισότητα που χαλά την ισορροπία. Αυτός που θα βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντος στην ταινία θα είναι αυτός που θα κάνει κάτι που θα είναι δυνατό. Δίνεται μεγαλύτερη προσοχή στη δράση παρά στη δόμηση του χαρακτήρα, αυτό δεν αφήνει την ιστορία να εξελιχθεί σαν τέτοια, αλλά σα μία δράση χωρίς μεγάλη προοπτική. Το ενδιαφέρον εστιάζει στον Πολ και ξαφνικά μετατοπίζεται από αυτόν χωρίς να υπάρχει κάποιος εμφανής λόγος.

Η ταινία «Μικρόκοσμος» μοιάζει με αυτή του Ari Folman, «The congress» (2014), η οποία εστιάζει -και αυτή- στο μέλλον και στη θέση που θα έχει σε αυτό το οικείο περιβάλλον μας. Στην ταινία του Folman η τεχνολογία μπορούσε να μεταφέρει τον άνθρωπο σε ένα σχεδιασμένο προσωπείο του, όπου ο ηλεκτρονικός υπολογιστής είχε αποφασιστικό ρόλο. Το πρωτότυπο χανόταν στο αντίγραφο. Η ανθρωπότητα είχε επιλέξει τη βαθμιαία έκλειψη. Στο «Μικρόκοσμο» πάμε πιο πέρα, πιο μακριά από τις δυνατότητες του ανθρώπου. Ο άνθρωπος εκμηδενίζεται, η ταινία όμως βλέπει αυτή την εκμηδένιση με διδακτικό τρόπο, χάνοντας τη δυναμική της.

ΑΛΛΕΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ

Κριτική Χρήστος Μήτσης (Αθηνόραμα)

Το χιούμορ υποχωρεί, για να αφήσει χώρο σε έναν ουμανιστικό διδακτισμό, ενώ η μεταφορά της δράσης από τον αμερικανικό στο νορβηγικό μικρόκοσμο αποδεικνύεται ανέμπνευστη, προσγειώνοντας την όλο και λιγότερο ενδιαφέρουσα πλοκή σε χολιγουντιανής ασφάλειας σεναριακό έδαφος. Κάτι που ο Πέιν θα μπορούσε να αποφύγει σε μεγάλο βαθμό αν, κρατώντας το κινηματογραφικό μέτρο, έμενε συγκεντρωμένος στους χαρακτήρες και δεν ήθελε να σώσει… ολόκληρο τον κόσμο… διαβάστε όλη την κριτική εδώ

Κριτική Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Lifo)

Αρχικά σχεδιασμένη για τηλεοπτική σειρά, προσπαθεί να χωρέσει το μεγάλο υλικό ιδεών και σκηνών σε δυόμισι ώρες και δεν κρύβει τον επεισοδιακό της χαρακτήρα. Ακριβώς αυτό το δομικό μειονέκτημα γίνεται όπλο επινοητικότητας, αφού ξεκινάει από την Όμαχα και καταλήγει στα φιόρδ της Νορβηγίας, χαράζοντας μια πορεία γεμάτη με μικρές εκπλήξεις και μεγάλες χειρονομίες, κομβικές, εξωφρενικές και πολύ συχνά ευφορικά αστείες… διαβάστε όλη την κριτική εδώ

Κριτική Δημήτρης Μπαμπούλης (filmakias.gr)

Θετικό, σίγουρα αποτελεί η καλή ισορρόπηση ανάμεσα στην σοβαρότητα και το κωμικό-ειρωνικό στοιχείο, με τους ιδιαίτερα ευφυής παραλληλισμούς και το πλήθος ατακών που αντιστοιχούν σε ωμές αλήθειες που δύσκολα παραδέχεται και αποδέχεται η πλειονότητα των ανθρώπων. Επιπλέον, ο «μικρόκοσμος» στον οποίο θέλει να μας κάνει να εισέλθουμε ο Payne είναι πολύ ομαλά σχεδιασμένος η χρήση των εφέ γίνεται προσεκτικά, με μέτρο και αποδίδει, νομίζω, την «εικόνα» όπως την είχε στο μυαλό του… διαβάστε όλη την κριτική εδώ

Κριτική iefimerida.gr

Ο Ματ Ντέιμον ανταποκρίνεται στον ρόλο του χωρίς εκπλήξεις, εξαιρετικός είναι ο Κρίστοφερ Βαλτζ στον ρόλο του Σέρβου εκατομμυριούχου, αλλά η μεγάλη έκπληξη είναι η υπέροχη Χονγκ Τσάου (υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα Β’ γυναικείου ρόλου), που δημιουργεί έναν χαρακτήρα αλλόκοτο και συμπαθητικό, δίνοντας μια άλλη διάσταση στην έννοια της καλοσύνης… διαβάστε όλη την κριτική εδώ

Κριτική Έλενα Χρηστοπούλου (Πρώτο Θέμα)

Επειδή ο Πέιν είναι αυτός που είναι, το χιούμορ αναδύεται καυστικό και πικρό. Για πρώτη φορά όμως ο ανθρωπισμός του (γιατί ακόμα και σε μια φαινομενικά sci fi ταινία, το ζητούμενο είναι η ανθρώπινη συμπεριφορά, ιδίως για τον Πέιν) δεν έχει ούτε την ίδια ζέστη ούτε την ίδια ζέση… διαβάστε όλη την κριτική εδώ

Κριτική Δημήτρης Δημητρακόπουλος (flix.gr)

Ο «Μικρόκοσμος» κινείται μόνιμα ανάμεσα στην ουτοπία και τον πραγματισμό, χρησιμοποιώντας τελικά την κοινωνική σάτιρα και την επιστημονική φαντασία απλώς ως αφορμή για να αφηγηθεί μια ακόμα ιστορία για «μικρούς ανθρώπους», πιο φιλόδοξα και πιο ουμανιστικά από ποτέ, μέσα από συνεχή επεισόδια που κλιμακώνονται μέχρι να βρουν τον προορισμό τους στην καρδιά του θεατή, χρησιμοποιώντας τα δάκρυα, το (γνώριμο της γλώσσας του σκηνοθέτη) χιούμορ και το παράδοξο για να πουν μια ιστορία οικουμενική και, ταυτόχρονα, απόλυτα προσωπική. Οι μικροί άνθρωποι του Αλεξάντερ Πέιν έγιναν μόλις μεγαλύτεροι από ποτέ… διαβάστε όλη την κριτική εδώ

Κριτική Γιάννης Ζουμπουλάκης (Το Βήμα)

Μια ενδιαφέρουσα παραδοξότητα που εντόπισα πάντως είναι ότι ενώ εν έτει 2017 βλέπουμε στο σινεμά τον άνθρωπο να καταφεύγει στην επιστήμη αναζητώντας στη σμίκρυνση τη λύση των προβλημάτων του, πριν από 60 χρόνια, η σμίκρυνση, και πάλι στο σινεμά, είχε παρουσιαστεί ως επιστημονική απειλή του πλανήτη διότι εξέφραζε φόβους για την πυρηνική καταστροφή. Αναφέρομαι σε μια άλλη ταινία φαντασίας, τον «Ανθρωπο που σμίκρυνε» του Τζακ Αρνολντ, από την οποία ο Πέιν είναι προφανώς επηρεασμένος… διαβάστε όλη την κριτική εδώ

Κριτική Αιμίλιος Χαρμπής (Καθημερινή)

Το αρνητικό της υπόθεσης είναι πως αυτή η επέκταση της προοπτικής στερεί αρκετά σε συνοχή και μακραίνει, μάλλον αχρείαστα, τη διάρκεια της ταινίας. Με λίγα λόγια, η (πολύ σημαντική) οικονομία της αφήγησης δεν είναι ακριβώς σε μέγεθος… μικρόκοσμου… διαβάστε όλη την κριτική εδώ

Κριτική Λήδα Ειρήνη Αδάμου (cinemode.gr)

Το πρόβλημα βέβαια με την ταινία παραμένει, καθώς δεν διασαφηνίζεται πως μια νέα, εξελικτική, όπως μας παρουσιάζει ο σκηνοθέτης, κατάσταση, συμβάλει στη λύση μιας μονότονης, αγχωτικής και προγραμματισμένης μεγάλης ζωής, με εναλλακτική μια περιπετειώδη, ελεύθερη λιλιπούτεια ζωή… διαβάστε όλη την κριτική εδώ

Κριτική Κατερίνα Ανδρεάκου (freecinema.gr)

Πιθανώς, αν η ταινία είχε τα ονόματα κάποιων άλλων στο σενάριο και τη σκηνοθεσία, αυτό το κείμενο να μην είχε τόσο εμφανή την αίσθηση της απογοήτευσης. Ο «Μικρόκοσμος» έχει τις καλύτερες προθέσεις, πολλά σημαντικά πράγματα να πει και ιδέες να παρέχει, σαφώς προσφέρει κάποιες στιγμές αληθινής πρωτοτυπίας και κινηματογραφικής απόλαυσης, όμως, ειδικά στο δεύτερο μέρος, φαίνεται ξεκάθαρα πως έχει βουτήξει σε πολύ βαθύτερα νερά από αυτά που μπορούσε να κουμαντάρει. Στην τελική, ας τον δούμε σαν ένα συμπαθέστατο, ελαφρό «ολίσθημα» στην καριέρα του Πέιν (μακάρι όλα τα «ολισθήματα» αγαπημένων σκηνοθετών να ήταν τέτοιας υψηλής ποιότητας)… διαβάστε όλη την κριτική εδώ

Κριτική Τατιάνα Καποδίστρια (tospirto.net)

Ο Πολ θα προσπαθήσει να ενταχθεί και να συνεχίσει τη ζωή του. Θα γνωρίσει έναν σέρβο πολυτεχνίτη-επιχειρηματία-κομπιναδόρο-περιβόλι (Βαλτς, σε μεγάλα κέφια), θα παρτάρει έξαλλα –και μετά, θα γνωρίσει την Νγκοκ Λαν Τραν (εξαιρετική η Τσάου), μια βιετναμέζα ακτιβίστρια και δραπέτη φυλακών με ένα πόδι. Η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ φυσικοθεραπευτή και Ασιάτισσας θα εμπλουτίσει τον χαρακτήρα του Πολ, ο οποίος, ομολογουμένως, είναι κάπως μονόπαντα άβουλος και καθωσπρέπει ζημιώνοντας συνολικά την ταινία. Επίσης ζημιογόνος, ο υπόκωφος διδακτισμός περί κλιματικής αλλαγής που διατρέχει την ταινία. Συμπερασματικά, με τέτοια λαμπρή σεναριακή μαγιά θα μπορούσε να προκύψει κάτι πιο συναρπαστικό, αλλά και έτσι τέρπει… διαβάστε όλη την κριτική εδώ

Κριτική moviesltd.gr

Ο Φαίδων Παπαμιχαήλ για ακόμη μια φορά καδράρει στιλπνά και καίρια ενώ οι εφφέδες είναι επιπέδου twilight zone. Ακόμη μια αντίφαση που παρακολουθεί την ταινία καθόλη τη διάρκειά της. Το Downsizing γυρεύει ασταμάτητα την ταυτότητά του ώσπου στο τέλος χάνει το σημαντικότερο στοιχείο ύπαρξής του: Τη σύνδεσή του με τον αρκούντως καλοπροαίρετο (Payne είναι αυτός) θεατή… διαβάστε όλη την κριτική εδώ

Κριτική Στράτος Κερσανίδης (kersanidis.wordpress.com)

Το γεγονός της συρρίκνωσης των ηρώων σίγουρα προκαλεί γέλιο. Όταν όμως αυτή η σμίκρυνση είναι αποτέλεσμα επιστημονικών ερευνών με σκοπό να δοθεί λύση στα προβλήματα της ανθρωπότητας, μπαίνει έντονα και το στοιχείο της επιστημονικής φαντασίας… διαβάστε όλη την κριτική εδώ

ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ

(DOWNSIZING)

Σκηνοθεσία: Alexander Payne

Σενάριο: Alexander Payne, Jim Taylor

Φωτογραφία: Φαίδων Παπαμιχαήλ

Μοντάζ: Kevin Tent

Μουσική: Rolfe Kent

Παραγωγοί: Jim Burke, Leifur B. Dagfinnsson, Megan Ellison, Mark Johnson, Alexander Payne, Jim Taylor

Παίζουν: Matt Damon (Πολ), Christoph Waltz (Ντούσαν), Hong Chau (Νγκοκ Λαν Τραν), Kristen Wiig (Όντρεϊ), Rolf Lassgård (Δρ. Γιόργκεν), Ingjerd Egeberg (Αν-Έλεν), Udo Kier (Κόνραντ), Søren Pilmark (Δρ. Αντρέας), Jayne Houdyshell (μητέρα του Πολ), Jason Sudeikis (Ντέιβ)

Χώρα παραγωγής: ΗΠΑ, Νορβηγία

Έτος παραγωγής: 2017

Γλώσσα: αγγλικά, ισπανικά, νορβηγικά, ισλανδικά

Διάρκεια: 135΄

Είδος: δραμεντί, επιστημονική φαντασία

Ημερομηνία εξόδου: 4/1/2018

Εταιρεία διανομής: UIP.

Περισσότερες πληροφορίες για τους συντελεστές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά: διαβάστε εδώ.

Για να βρείτε που παίζεται η ταινία πηγαίνετε εδώ.