Η ΕΜΜΟΝΗ

Αυγ 08, 2019 Κινηματογράφος 0

CONVICTION

του Γιάννη Φραγκούλη

ΣΥΝΟΨΗ

Ένας καθηγητής νομικής κατηγορείται για το φόνο της γυναίκας του. Δικάζεται και κρίνεται ένοχος. Όμως μία γυναίκα αγωνίζεται με εμμονή για να αποδείξει την αθωότητά του, προσλαμβάνει ένα δικηγόρο και θέλει να ακολουθήσει αυτή τη διαδρομή πάση θυσία.

Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ

Ο Olivier Gourmet και η Marina Fois πρωταγωνιστούν στην ταινία του Antoine Raimbaul, της οποίας συνυπογράφει και το σενάριο, «Η εμμονή» («Conviction»), ταινία μυθοπλασίας που βασίζεται σε ένα πολυσυζητημένο φόνο στη Γαλλία.

Εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως ειδικά στην ταινία «The truth», του Henri-Georges Clouzot, οι δικαστικές υποθέσεις δεν ήταν το δυνατό θέμα της δραματουργίας του γαλλικού κινηματογράφου. Αυτός ίσως ισχύει επειδή το γαλλικό δικαστικό σύστημα δεν έχει δραματικές εξάρσεις όπως το αμερικάνικο. Οι περισσότερες σκηνές που αφορούν στη δικαστική ακροαματική διαδικασία είναι γεμάτες από τόσες πολλές ερωτήσεις και απαντήσεις και από τις δύο πλευρές. Είναι προφανές ότι βαρύνει περισσότερο το τελικό αποτέλεσμα, η επιχειρηματολογία, αυτά που δεν είναι τα πιο συναρπαστικά μέρη της μυθοπλασίας που αναφέρεται στη δικαστική διαδικασία.

Ο σκηνοθέτης Antoine Raimbault, μετά από τέσσερις ταινίες μικρού μήκους, από το 2001 μέχρι το 2017, κάνει την πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους, «Η εμμονή» («Conviction»/«Une intime conviction»), το 2018. Η μυθοπλασία της βασίζεται στη δίκη του Ζακ Βιγκιέρ για ένα φόνο, εδώ είναι ο πρωταγωνιστής αυτής της υπόθεσης, ο οποίος ήταν πατέρας τριών παιδιών και διακεκριμένος καθηγητής της νομικής, στη Τουλούζη. Είχε συλληφθεί το 2000 για το φόνο της συζύγου του, Σουζάν, μετά από την εξαφάνισή της από το σπίτι τους, μία Κυριακή πρωί. Πάντως, το σώμα της δε βρέθηκε ποτέ και δεν υπήρχαν βάσιμες ενδείξεις για την ενοχή του Ζακ. Στο δικαστήριο κρίθηκε ως ένοχος, για δέκα χρόνια φυλάκισης, στη δίκη που έγινε μετά από ένα χρόνο, όπου τα τρία μέλη των ενόρκων ήταν διορισμένοι δικαστές.

Στο σενάριο της ταινίας υπάρχουν πολλοί αληθινοί χαρακτήρες της υπόθεσης του Βιγκιέρ, υπάρχει όμως ένας χαρακτήρας, η Νόρα (Marina Fois) που είναι εφευρεμένος από τους σεναριογράφους. Είναι μία μητέρα μονογονεϊκής οικογένειας που μισθώνει τη μεγαλύτερη κόρη του Βιγκιέρ, την Κλεμάνς, ως δασκάλα για το γιο της. Μαθαίνουμε ότι η Νόρα έχει με εμμονή εμπλακεί στην υπεράσπιση του Βιγκιέρ, για αρκετά χρόνια, πείθει το δικηγόρο, Ντιπόν-Μορέτι, να εμπλακεί στην υπόθεση, αφιερώνοντας τον περισσότερο χρόνο της ζωής του στην υπεράσπιση αυτού του ανθρώπου, να τον ακούσει προσεχτικά, να προετοιμάσει με λεπτομέρειες την στρατηγική της υπεράσπισής του.

Ο χαρακτήρας της Νόρα είναι ο πλέον σημαντικός όσον αφορά στη σύνδεση των άλλων χαρακτήρων και των κρίκων που περνούν από το παρελθόν στο παρόν. Είναι μητέρα που μεγαλώνει μόνη το παιδί της, ο Βιγκιέρ έχει μία ερωμένη που ήταν παλιά μαθήτριά του, όπως και η γυναίκα του, η οποία δέχεται να αφήσει τη δουλειά της και το φίλο της, να παρατήσει μόνο το γιό της, σε ένα σπίτι που θα πιάσει φωτιά, και να βρεθεί νεκρή σε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα, για να υπηρετήσει έναν άντρα με τον οποίο δεν είχε ποτέ επαφή. Η εμμονή της Νόρα παρομοιάζεται με αυτές των ανθρώπων που κολλάνε στη διαδικασία του να απαντήσουν σε μία μυστηριακή αφήγηση, λειτουργώντας ψυχοπαθολογικά, αυτό είναι ξεκάθαρο στην ταινία, ως κριτική σε αυτή τη λειτουργία της σκέψης.

Αυτό όμως δεν κάνει τον αγώνα της πιο αδύναμο. Ειδικά όταν καταλάβουμε ότι δεν έχει αποδείξεις για την ενοχή ή την αθώωσή του. Εκτός αυτού, ο Βιγκιέρ κατηγορείται τόσο από την αστυνομία όσο και από τον εραστή της γυναίκας του. Βλέπουμε μία δημόσια και ατομική διαμάχη εναντίον του που βασίζονται σε κάποιες αποχρώσες ενδείξεις. Τα ξέρουμε όλα αυτά, μετά από τις καταγραφές που ο δικηγόρος κάνει γνωστές στη Νόρα, ελπίζοντας ότι αυτή θα αποσύρει την υποστήριξή της στον πελάτη του. Ο σκηνοθέτης μοντάρει με τέτοιο τρόπο τα γεγονότα με τις μυθοπλαστικές δράσεις, έτσι ώστε όχι μόνο για να μας δώσει σημαντικά στοιχεία, αλλά και να τα υποστηρίξει με συναισθηματικό τρόπο. Η κρίση ότι η δικαστική απόφαση ήταν λανθασμένη έρχεται σε αντίθεση με τα γεγονότα, όμως η αντίληψη της Νόρα μας δημιουργεί μία άλλη θέση: αυτή της γυναίκας απέναντι στον άντρα που επιθυμεί για να συμπληρώσει την ταυτότητά της, αυτόν που «φέρει» την πατρική εξουσία που αυτή η γυναίκα θέλει διακαώς να βιώσει. Αυτή η θέση είναι στην ουσία της κριτικής της ταινίας, απέναντι στη δυτική κοινωνία.

Έχουμε να κάνουμε με ένα θρίλερ που βρίσκεται ανάμεσα στην ντοκιμαντερισμένη  μυθοπλασία και στη δραματουργία όπως τη βλέπουμε σε ταινίες του Hitchcock, με άξονα αυτή τη δικαστική διαδικασία. Αυτό που του επιτρέπει να βάλει τη μυθοπλασία του σε αυτόν τον αφηγηματικό προσδιορισμό είναι οι ασάφειες της δικαστικής έρευνας. Το προφανές όταν δεν έχει αποκτήσει όλο του το βάρος, μας δίνει χώρο στη δημιουργία ενός άλλου χαρακτήρα που υπάρχει μέσα στην κοινωνία μας, το βλέπουμε καθημερινά. Ο δικηγόρος της Νόρα είναι αυτός ο χαρακτήρας που μπορεί να προσανατολίσει την αφήγηση σε άλλο προσδιορισμό κάθε φορά. Έτσι, δεν έχουμε μία αφήγηση αλλά μας προσφέρονται πολλές που επιλέγουμε για να φτιάξουμε το δικό μας αφηγηματικό κόσμο, με βάση αυτά τα γεγονότα, με την αληθοφάνειά τους.

Η ταινία τελικά προσδιορίζει το εμμονιακό χώρο, όπως αυτός αναπτύσσεται στον κάθε άνθρωπο και έχει να κάνει, πάντα, με αυτά που έχει ζήσει και με αυτά που προσδοκά να εισπράξει για να ολοκληρώσει το χαρακτήρα του, να γίνει αυτό που θα μπορούσαμε να πούμε «ένας ολοκληρωμένος χαρακτήρας». Μία διαδρομή που κάνει ο κάθε άνθρωπος συνέχεια και είναι -στις περισσότερες περιπτώσεις- απέλπιδη. Αυτή την απελπισία η ταινία περιγράφει με όμορφο και σχεδόν πραγματολογικό τρόπο, σχεδόν τρομακτικό, όπως ταιριάζει σε ένα θρίλερ.

[vsw id=”lhwfKMDvMec” source=”youtube” width=”640″ height=”440″ autoplay=”no”]

Η ΕΜΜΟΝΗ

(CONVICTION)

(UNE INTIME CONVICTION)

Σκηνοθεσία: Antoine Raimbault

Σενάριο: Karim Dridi (πρωτότυπη ιδέα), Isabelle Lazard (πρωτότυπη ιδέα και προσαρμογή), Antoine Raimbault (σενάριο, διάλογοι και προσαρμογή)

Φωτογραφία: Pierre Cottereau

Μοντάζ: Jean-Baptiste Beaudoin

Μουσική: Gregoire Auger

Ήχος: Arnaud Calvar,  Frédéric Meert

Παραγωγοί: Caroline Adrian,  Nadia Khamlichi,  Tatjana Kozar,  Gilles Waterkeyn

Παίζουν: Marina Foïs (Νόρα), Olivier Gourmet (Ερίκ Ντιπόν-Μορέτι), Laurent Lucas (Ζακ Βιγκέρ), Philippe Uchan (Ολιβιέ Ντιραντέ), Jean Benguigui (Φράνσις Σπίνερ), François Fehner (Ζακ Ρισιαρντί), François Caron (Λοράν ντε Κον), Philippe Dormoy (δικηγόρος), Jean-Claude Leguay (Γκι Ντεμπισόν), Armande Boulanger (Κλεμάνς Βιγκιέρ), Steve Tientcheu (Μπρινό)

Χώρα παραγωγής: Γαλλία, Βέλγιο

Γλώσσα: γαλλικά

Είδος: τραγική, δικαστικό θρίλερ

Διάρκεια: 110΄

Ημερομηνία πρώτης προβολής: 8/8/2019

Εταιρεία διανομής: Weirdwave.

• Κριτικές ταινιών