ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΨΑΛΤΟΠΟΥΛΟΣ

Ιούλ 23, 2025 Θέατρο 0

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ

Ο Αχιλλέας Ψαλτόπουλος μιλάει με τον Γιάννη Τσιτσίμη

Με τον Αχιλλέα Ψαλτόπουλο, συναντηθήκαμε ένα απόγευμα του Φλεβάρη του 2017 λίγο καιρό πριν μας αφήσει για πάντα, ένα απόγευμα  σκοτεινό και με διαλείμματα ήλιου… Καθώς περίμενα τον Αχιλλέα για τη συνέντευξη (που είναι άλλωστε γνωστός για την… αγγλική ακρίβεια στα ραντεβού του) αναπολούσα  όλα τα χρόνια που πέρασαν από τότε που γνώρισα για πρώτη φορά τον Αχιλλέα κι έτσι η μνήμη μου ξεγλίστρησε σε ένα διαρκές backward με τον χρόνο να σταματά στον χειμώνα του ’90,  όταν και ήρθα για πρώτη φορά με αυτόν τον άνθρωπο σε επαφή στα σεμινάρια ιστορίας κινηματογράφου που τότε διοργάνωνε στο ινστιτούτο Γκαίτε η σχολή της Θεσσαλονίκης,  «Παράλλαξη».

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: Η καλλιτεχνική ύπαρξη

Από τότε και μέσα στο πέρασμα του καιρού ο Αχιλλέας Ψαλτόπουλος δε σταμάτησε να με απασχολεί αν και πιστεύω πως απασχολεί κατά καιρούς με τη δημιουργικότητα και την ελεύθερη καλλιτεχνική του ύπαρξη του όλη την πόλη. Ο Αχιλλέας έρχεται όπως πάντα πρόσχαρος, φιλικός, ανθρώπινος  και, πράγμα αναμενόμενο, η συνέντευξη σε λίγη ώρα εξοκείλει, δεν υπάρχουν πια διαχωριστικά και σταθερά σημεία και ξεφεύγουμε για τα καλά, γίνεται μια κουβέντα για όλα και για όλους.

Πρώτο πλάνο η Θεσσαλονίκη. Και μετά την πόλη, οι άνθρωποι, το παρελθόν, οι αξίες που ορίζουν την τέχνη, ο έρωτας, η γέννηση και ο θάνατος, η γλώσσα ως υποκείμενο, η αισθητική στο θέατρο και στη ζωή, το ρίσκο να ζεις πέρα από συμβάσεις και αστισμούς, το σώμα ως φορτίο ιδεών και πράξεων, ως σηματοδότης μιας μη αντικειμενικής λογικής, το ασυνείδητο στον πολιτισμό, η ψυχανάλυση, αυτό που χάθηκε και αυτό που ειπώθηκε αλλιώς, η αντίθετη οπτική του ίδιου πράγματος, ένα γιατί και ένα πώς, όλα μοιάζουν πια ποτάμι, η ώρα τρέχει, τον φωτογραφίζω, ο Αχιλλέας μιλάει, η εσπέρα προχωρεί και μας κυκλώνει, ο Σαίξπηρ ξανά, ο Σαίξπηρ πάντα, αναμνήσεις και όνειρα, σημάδια ζωής, ο λόγος, μόνο ο λόγος μπορεί να μας δώσει αξία, ο λόγος μονάχα κι ας είναι ειπωμένος και σε τόπους που δεν ορίζονται, σε μη-τόπους.

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: Η απομυθοποίηση

Πώς να μοιραστείς αυτά τα λόγια κι αυτές τις μνήμες; Πώς να διαχειριστείς μια τέτοια κουβέντα, να κρατήσεις την ουσία, να ψάξεις για αυτό που υπονοήθηκε, πώς να κυνηγήσεις κι άλλο τη στιγμή; Ο κινηματογράφος. Το θέατρο. Οι ηθοποιοί. Η σκηνή. Ο άνθρωπος. Το ερωτηματικό. Η απουσία. Η μνήμη. Η ηδονή. Το σώμα. Το πνεύμα. Η αναζήτηση. Η ίδια η ύπαρξη γυμνή.

Και είναι που έχει μια τάση αυτός ο Ψαλτόπουλος να τα απομυθοποιεί εύστοχα όλα. Είναι στιγμές που δυσκολεύεσαι να διακρίνεις αν παίζει ένα ρόλο ή μιλάει ο ίδιος. Κι ύστερα, όλη η ζωή ένα θέατρο δεν είναι; Κι εμείς οι άμοιροι ηθοποιοί που πρέπει διαρκώς να υπακούμε στις οδηγίες του σκηνοθέτη; Πάνω στη σκηνή. Με τα φώτα αναμμένα, τις κουρτίνες τραβηγμένες, τις ατάκες μας έτοιμες καθημερινά. Παίζοντας σε ένα έργο που δεν τελειώνει ποτέ. Παίζοντας σε έναν ατέλειωτο ίσως μονόλογο.

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: Η αποσυμπίεση

Ο Αχιλλέας Ψαλτόπουλος είναι μια εκπληκτικά ευγενική ψυχή. Κι όπως όλες οι ευγενικές ψυχές, έχει λάθη, αμαρτίες, τρέλες, προβλήματα, ενοχές, μισές διαδρομές και ενίοτε, μια μικρή σκοτεινή απόχρωση να γυαλίζει στο μάτι του στιγμιαία. Τότε είναι που σ΄αρχίζει στα ανέκδοτα, στις φοβερές ιστορίες του, στις αλησμόνητες ατάκες του. Τότε είναι που αρχίζει να γελά μ΄ένα γέλιο τόσο ανθρώπινο και γαργαριστό που σε παρασέρνει, σε κάνει κι εσένα χαρούμενο, σε κάνει να πιστεύεις πως έχεις μπροστά σου ένα φελινικό κλόουν,  ένα μίμο, μια μαριονέτα ολοζώντανη που ξέφυγε από τις κλωστές της, έναν κωμικό με φλέβα γέλιου, έναν αυθεντικό άνθρωπο που διακωμωδεί καταστάσεις για να ανοίξει δρόμους στις στενωπούς μπροστά του. Και παίζει και μόνο με τα μάτια του, παίζει διαρκώς. Άντε λοιπόν να συγκρατήσεις τώρα ατάκες, λόγια, σκέψεις κι ευτράπελα. Εξάλλου κι ο Αχιλλέας Ψαλτόπουλος, ασυγκράτητος είναι, ένας χείμαρρος της ζωής.

Κι ύστερα έρχεται πάλι και σου λέει για τα πολλαπλά είδωλα της Θεσσαλονίκης. Με την πόλη που άνοιξε τη συζήτηση, με αυτήν θα τελειώσει. Η Θεσσαλονίκη στο πάντοτε. Μιλά για τη διαφορετική οπτική της ίδιας πόλης σε σχέση με τον τρόπο αλλά και τον χώρο που θα την κοιτάξεις. Είναι το βάσανό του, όπως λέει και στην κυρίως συνέντευξη.

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: Το ξεκίνημα

Καθώς τελειώνουμε, η κουβέντα πάει προς την πρώτη του θεατρική εμφάνιση σαν ηθοποιού στο έργο «Ο Μπίντερμαν και οι εμπρηστές» και τη Ρούλα Πατεράκη. Το ξεκίνημα σε τούτον τον υπέροχο (;) κόσμο του θεάτρου. Νιώθω, καθώς τον κοιτάζω να μιλά με χειρονομίες και μάτια που λαμπυρίζουν, πως ξεκόβω από τον χώρο και έχω το κάδρο του καθισμένου στον καναπέ Αχιλλέα από μακριά, από πολύ μακριά. Η φωνή του απομένει να με οδηγεί, η σκέψη μου βουλιάζει, η εικόνα χάνεται, αλλοιώνεται. Είναι σαν να βρισκόμαστε σε τούνελ. Είμαι στην άλλη άκρη και κοιτάζω προς ένα κλειστό τοπίο που είναι και δεν είναι γνώριμο.

Έπειτα, η ζεστή φωνή του Αχιλλέα με φέρνει πίσω. Τέρμα η διαδρομή. Τα φώτα σβήνουν, το έργο ξεκινά. Απολαύστε το.

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: Η συντηρητικότητα

Στο πρόσφατο έργο σας, «Το κλουβί με τις τρελές», σκηνοθετήσατε έτσι ώστε να υπαινίσσεστε διαρκώς την καταπίεση στην ερωτική και ατομική ελευθερία του ατόμου. Γιατί το κάνατε αυτό, θεωρείτε ότι οι καιροί μας είναι αρκούντως συντηρητικοί στον έρωτα;

Πιστεύω πως ναι. Αν τους συγκρίνουμε με την δεκαετία ’70-’80, δηλ. την προ-AIDS εποχή, η διαφορά είναι τεράστια. Σε κείνη την δεκαετία το σεξ είχε απενοχοποιηθεί πλήρως. Ήταν και η εποχή της γενικής και ριζικής αμφισβήτησης, η εποχή του Αιγόκερου και των Παιδιών των Λουλουδιών. Σε μεγάλο βαθμό το σεξ είχε αποκοπεί από την έννοια της αμαρτίας που για χιλιετίες προσπάθησε να επιβάλλει η χριστιανική θρησκεία. Τώρα, γιατί; Κανένας δεν ξέρει. Το σώμα μας και το πνεύμα μας είναι δώρα από τον Θεό. Αν δεχτούμε την πίστη. Δεν καταλαβαίνω, λοιπόν, γιατί θα πρέπει να μεριμνούμε μόνο για το πνεύμα και να αγνοούμε τις ανάγκες του σώματος. Η γενετήσια ορμή είναι έμφυτη σε κάθε ζώντα οργανισμό της γης. Ρωτήστε και τους εφήβους τι τραβάνε, όταν για πρώτη φορά την ανακαλύπτουν μέσα τους ! Γιατί, λοιπόν να είναι αμαρτία η ικανοποίηση κάποιου πράγματος που είναι έμφυτο μέσα μας. Με την ίδια λογική αμαρτία είναι να τρώμε (κι εδώ έχουν βάλει το χεράκι τους οι νηστείες), να αφοδεύουμε, να γυμναζόμαστε (κατά κανόνα οι παπάδες είναι κοιλαράδες), να κόβουμε τα μαλλιά μας ή τα νύχια μας. Αν, τώρα μαζί με το σεξ υπάρχει και ο έρωτας, τότε έχουμε μια ιδανική περίπτωση σύγκλισης σωματικότητας, πνευματικότητας και συναισθήματος. Τυχεροί όσοι γεύονται τέτοιες καταστάσεις στη ζωή τους.  

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: Πέραν των ορίων

Τι είναι για σας η απολυτότητα στον έρωτα; Τι υπάρχει πέρα από το σεξ;

Μια σπάνια και ιδανική περίπτωση, απόλυτα εύθραυστη και δυστυχώς ολιγόχρονη. Ερωτευόμαστε όταν μέσα μας η ανάγκη το 1 να γίνει 2 γίνεται απόλυτα επιτακτική. Τις περισσότερες φορές δεν έχουμε καν συνειδητοποιήσει ότι βρισκόμαστε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Και τότε τυχαία συναντούμε το άλλο μοιραίο πρόσωπο. Και το ερωτευόμαστε, χωρίς να καταλαβαίνουμε ότι πάνω του κάνουμε τις δικές μας υποκειμενικές προβολές, που το μεταμορφώνουν στο πρόσωπο που εμείς θα θέλαμε να είναι. Ερωτευόμαστε, λοιπόν, ένα «φάντασμα», μόνο που αυτό έχει υλική υπόσταση. Μπορούμε να το αγκαλιάσουμε, να συνδιαλαγούμε μαζί του, να κάνουμε έρωτα, να περπατήσουμε χεράκι-χεράκι. Μετά από τον πρώτο καιρό αγωνίας και αμφιβολιών, για το αν θα δεχτεί να γίνει το αντικείμενο του πόθου μας, κι αν κι αυτό θα μας αποδεχτεί σαν αντικείμενο του δικού του πόθου, έρχεται η περίοδος της ευδαιμονίας και της εκ νέου σηματοδότησης των πάντων στον κόσμο αυτό. Ο Μαριβώ μιλάει για μια ανα-γέννηση του ερωτευμένου ατόμου, που δεν αναγνωρίζει τον προηγούμενο εαυτό του χαμένο μέσα στην γκριζάδα και μουντάδα του προτεραίου μη-ερωτευμένου εαυτού του. Τώρα είναι η περίοδος της ανθοφορίας, της εισβολής όλων των χρωμάτων, του άπλετου φωτός, της ζωοδόχου ενέργειας, της ταυτόχρονης παρουσίας όλων των συναισθημάτων, να εναλλάσσονται με την ταχύτητα του φωτός. Και ύστερα, αργά ή γρήγορα, έρχεται, φευ, η καθημερινότητα κι από τις διαβρωτικές ρωγμές, μικρές ή μεγάλες, που δημιουργεί, αρχίζει να εισβάλλει η πραγματικότητα. Και το Φάντασμα αρχίζει να ξεθωριάζει, να χάνει την μαγική του ικανότητα. Μέχρι που εξαφανίζεται τελείως. Και συ μένει ν’ αναρωτιέσαι τι ήταν αυτό που ερωτεύτηκες πραγματικά, γιατί αυτό που βλέπεις τώρα, με καθαρή όραση, απέναντί σου είναι ένας άγνωστος, με χίλια δυο κουσούρια που σου είναι ανυπόφορα. Αν εσύ είσαι ο πρώτος που θα κάνει αυτήν την απομυθοποίηση, είσαι τυχερός. Θα την γλυτώσεις σχετικά φτηνά από τον χωρισμό. Αν, όμως, είναι πρώτος ο άλλος, τότε σε περιμένει πραγματικό μαρτύριο. Αναρωτιέσαι ξανά και ξανά σε τι έχεις φταίξει, τι έκανες που δεν έπρεπε να είχες κάνει ή τι δεν έκανες που θα έπρεπε να είχες κάνει. Εδώ ο χρόνος της απεξάρτησης είναι μακρύς και δύσκολος. Η διατήρηση μιας μακρόχρονης και ισορροπημένης σχέσης επιτυγχάνεται όταν και από τις δυο μεριές αντικαθίσταται ο έρωτας εγκαίρως με αγάπη, κατανόηση και αλληλοσεβασμό στην προσωπικότητα του άλλου ατόμου. Τι υπάρχει πέρα από το σεξ; Μακάρι νάξερα!

Και η θεραπεία απέναντι στην ερωτική αποτυχία είναι λοιπόν η τέχνη;

Όχι απαραίτητα. Ας μη παρασυρόμαστε από τα «καψούρικα» ελληνικά λαϊκά άσματα, που όλα μοιρολογούν για χωρισμούς και το ανυπόφορο της ζωής χωρίς αυτόν ή αυτήν. Μια ερωτική αποτυχία μπορεί να σταθεί η αφετηρία για ένα έργο αληθινής τέχνης, που λειτουργεί συνήθως σαν ένα είδος εξορκισμού ή αυτοψυχανάλυσης, αλλά ας μη ξεχνάμε πως αριστουργήματα έχουν επίσης δημιουργηθεί από καλλιτέχνες που βιώνουν τον έρωτα -και πολλές φορές στο φουλ. Π.χ. Μότζαρτ, Μολιέρος, κ.λπ.

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: Η αξία του καλλιτέχνη

Ζούμε σε εποχές που το μέσο άτομο «πάσχει» κατά κάποιο τρόπο από αμνησία, αδιαφορία, ετοιματζίδικη διάθεση, εξάρτηση από την κατανάλωση, πνευματική αδιαφορία για τα πάντα. Σχολιάστε τη θέση και την αξία του σύγχρονου καλλιτέχνη απέναντι σε αυτή τη λαίλαπα φθηνής (ενίοτε και κρατικής) κουλτούρας που βιώνουμε.

Ο ευσυνείδητος καλλιτέχνης θα πρέπει να ακολουθά πιστά το όραμά του και να αντιλαμβάνεται πως κατά κάποιον τρόπο είναι επιφορτισμένος να αποτελεί την συνείδηση της κοινωνίας και της εποχής που ζει. Βαρύ φορτίο είναι αλήθεια, πόσο μάλλον όταν είναι υποχρεωμένος  με τις ευαισθητοποιημένες κεραίες του να συλλαμβάνει το συλλογικό ασυνείδητο και να εκθέτει τους προβληματισμούς του πάνω σε καίρια ζητήματα πριν ο κόσμος συνειδητοποιήσει καλά-καλά τα φλέγοντα προβλήματα που θα τον ταλανίσουν.

Είστε ή υπήρξατε πολιτικοποιημένος καλλιτέχνης;

Νομίζω πως ναι. Με την ευρεία έννοια. Τα έργα μου συνηγορούν σ’ αυτό.

Η άκρα Δεξιά κι ένας ύπουλος εθνικισμός εισέρχονται σταθερά σε κυβερνητικούς κύκλους (Βουλή) και σαλόνια (στήριξη από την εγχώρια πλουτοκρατία). Υπάρχει τρόπος να σταματήσει αυτή η κατάσταση πέρα από τις συνήθεις άτοπες «αριστερές» τοποθετήσεις που δείχνουν να μην αντιλαμβάνονται το μέγιστο του προβλήματος;

Δεν είμαι πολιτικός, δεν είμαι εξυπνάκιας και δεν ασπάζομαι την τάση των Ελλήνων ότι καθένας μας ξέρει καλύτερα από όλους τους άλλους τι πρέπει να γίνει. Το θέμα είναι πολύπλοκο, με πολλές συνιστώσες και πολλά δεδομένα που πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη. Είναι δουλειά κοινωνιολόγων και απαιτεί σοβαρή μελέτη. Ό,τι κι αν πω εγώ θα είναι επιπόλαιο.

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: Η ταυτότητά του

Ποια είναι, μετά από τόσα χρόνια στο σανίδι, η ταυτότητα του ηθοποιού, σκηνοθέτη και δημιουργού Αχιλλέα Ψαλτόπουλου;

Μου βάζετε δύσκολα. Κατά Λουίτζι Πιραντέλλο, υπάρχουν πολλές ταυτότητές μου. Για τους ηθοποιούς μου είμαι ο δάσκαλος, ο φίλος, ο εργοδότης, ο δύσκολος, ο τελειομανής. Για τον  Κόσμο είμαι ένας γνωστός σκηνοθέτης, που σε κάποια τηλεόραση με έχουν δει σε συνέντευξη, αν και δεν έχουν δει παραστάσεις μου, δημόσιο πρόσωπο, μοναδική περσόνα της Θεσσαλονίκης, λίγο-πολύ εκκεντρικός, πάντοτε καλοντυμένος και αρωματισμένος, μεγάλη σνομπαρία που κυκλοφορεί μόνο με την αυλή του. Για τους φίλους μου, είμαι σταθερή αξία, πιστός, ακέραιος, με πολύ χιούμορ, τυπικός και με καλούς τρόπους, σπουδαίος μάγειρας, που δεν δέχεται τρίχα στο σπαθί του, που θυμώνει εύκολα όταν του κάνουν προσωπικές παρατηρήσεις, λίγο ως πολύ μπουνταλάς γιατί δεν επιδιώκει την εμπορικότητα, ένα μεγάλο παιδί, εξαίρετος οικοδεσπότης, που δεν προσέχει καθόλου την υγεία του και δεν το κόβει αυτό το ρημάδι το τσιγάρο, ούτε και χάνει κανένα κιλό κι ας λέει πως κάνει διατροφή. Ζωντανή κινηματογραφική εγκυκλοπαίδεια, πάντα με ένα ή περισσότερα θεατρικά projects στο μυαλό του.

Μιλήστε μας για τη γέννηση και την πορεία της θεατρικής ομάδας -Θέατρο Αναζήτηση Θεσσαλονίκης.

Ήταν το 1985, που πήρα την μεγάλη απόφαση να ιδρύσω την δική μου Θεατρική Ομάδα. Συνεργαζόμουν ήδη με την Επιθεώρηση Δραματικής Τέχνης της Ρούλας Πατεράκη και με το Θεατρικό Εργαστήρι Θεσσαλονίκης. Αισθάνθηκα, όμως επιτακτική την ανάγκη να «μιλήσω» θεατρικά, όπως το αντιλαμβανόμουν εγώ. Το σχήμα μπήκε πρώτα υπό την αιγίδα της Λέσχης Γραμμάτων και Τεχνών  Βορείου Ελλάδος και μετά, από το 1988,  υπάχθηκε στη Μη Κερδοσκοπική Αστική Εταιρία «Θεατρική Έρευνα». Λειτουργούμε αισίως 32 έτη. Το διάστημα 2000-2005, έδρα μας ήταν το Θέατρο Αυλαία στο κτίριο της ΧΑΝΘ, που το είχαμε μετονομάσει σε Πολυχώρο Αυλαία. Μέχρι σήμερα, παρουσιάσαμε 48 έργα, άλλα 11 για εκπαιδευτικούς λόγους, και 3 τηλεταινίες.

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: Η ταυτότητα της πόλης

Θεσσαλονίκη και Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: διαδρομές παράλληλες; Τι είναι η πόλη για εσάς, μήπως ένα αστικό τοπίο όπου γεννιούνται σύγχρονοι μύθοι και απελπισίες;

Ίσως είναι παράξενο αυτό που θα πω, αλλά αυτή η πόλη μου μοιάζει. Αλλάζει πρόσωπο, όταν αλλάζεις την γωνία απ’ όπου την κοιτάς. Άλλη αίσθηση σου δίνει όταν είσαι στην Άνω Πόλη, άλλη όταν είσαι στη Νέα Κρήνη, άλλη όταν κατεβαίνεις από Πανόραμα, άλλη όταν επιστρέφεις από Επανομή, άλλη όταν περπατάς στην παραλία της, άλλη όταν πλησιάζεις στο λιμάνι με καράβι, άλλη όταν βρίσκεσαι στον Βαρδάρη, άλλη όταν είσαι στις Δυτικές Συνοικίες, άλλη στα Λαδάδικα κι άλλη στην Βαλαωρίτου. Πολλαπλά πρόσωπα, πολλαπλοί κόσμοι, πολλαπλές γλώσσες, πολλαπλές μυθολογίες, πολλαπλοί πρόσφυγες, πολλαπλά ερωτικά βλέμματα και όλοι και όλα τυλιγμένα με μια θαρρείς και μόνιμη υγρασία που σου απαγορεύει ακόμα και να διανοηθείς να δραπετεύσεις απ’αυτήν την πόλη-παγίδα. Ναι, είναι η πόλη μου, το βάσανό μου, η αγάπη μου. Εδώ αισθάνομαι at home.

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς; Τι βιβλία διαβάζετε; H ποίηση έχει θέση στη ζωή σας;

Δυστυχώς, λόγω και των πολλαπλών ασχολιών μου, είμαι βλέπετε και κριτικός, ελάχιστος χρόνος μου μένει για διάβασμα. Πίντερ, Άλμπι, Μπέκετ, Μπένετ, Τζον Λε Καρέ, Πατρίτσια Χάισμιθ, Κουμανταρέας, Ζατέλη, Μιχαηλίδης. Λάτρεψα την «Γραμμή της ομορφιάς», του Άλαν Χόλινγκχερστ. Από ποίηση, αν και μ’αρέσει, δεν θα έλεγα πως την παρακολουθώ ιδιαίτερα. Από τους πιο πρόσφατους Δημουλά , Γώγου, Εύα Μαρά.

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: Κινηματογράφος και θέατρο

Και ποιοι οι σκηνοθέτες που λατρεύετε; Θα μας δώσετε τις κατά Ψαλτόπουλο 10 κορυφαίες ταινίες όλων των εποχών;

Χίτσκοκ, Τρυφφώ, Όλτμαν, Πέκινπω, Κούμπρικ, Γουάιλντερ, Γουονγκ Καρ Βάϊ, Φελλίνι, Βισκόντι, Πίτερ Γουέιρ, Ρεναί, Κουροσάβα, Μπέργκμαν, Τσαν-Γουκ Παρκ, Κιμ Κι-Ντουκ, Παζολίνι, Χέρτσογκ, Τζάρμους, Λόζεϊ, Σκορτσέζε, Φασσμπίντερ, Βίντερμπεργκ, Κασσαβέτης, Κακογιάννης, Κούνδουρος, Τζαβέλας, Δαλιανίδης, Κούτρας, Οικονομίδης, Νικολαΐδης, Γιάνναρης.

Δύσκολο να ξεχωρίσω μόνο 10. Γράφω, λοιπόν, χωρίς να μετράω: «Ωραία μου κυρία», «Αποκάλυψη-τώρα», «2001: οδύσσεια του διαστήματος», «Pret-a-porter», «Τα πουλιά», «Στη σκιά των 4 γιγάντων», «Φανή και Αλέξανδρος», «Όσα παίρνει ο άνεμος», «Λεωφόρος της Δύσης», «Μερικοί το προτιμούν καυτό», «Επικίνδυνα χρόνια», «S.O.S. Πεντάγωνο καλεί Μόσχα», «Λώρενς της Αραβίας», «Κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας», «Αμερικάνικη νύχτα», «Τραγουδώντας στη βροχή», «Σατυρικό», «Providence», «To αάρτι», «All that jazz», «Querelle», «Η σιωπή των αμνών», «Ο ταξιτζής», «Θάνατος στη Βενετία», «Οι καταραμένοι», «Λούντβιχ: το λυκόφως των Θεών», «Ο Κος Κλάϊν», «Ο υπηρέτης».

Πώς βλέπετε το σύγχρονο ελληνικό θέατρο; Έχει πατώσει αρκετά ή υπάρχει ακόμη δυνατότητα να κατέβει κι άλλο;

Δεν είμαι εγώ, αυτός που θα το κρίνει. Υπάρχουν νέοι συγγραφείς που δεν έχουν γίνει ευρύτερα γνωστοί που κάνουν προσπάθειες αναβάθμισης. Ας μη ξεχνάμε και τον διεθνούς πια φήμης Δημήτρη Δημητριάδη, που συνεχίζει την ποιοτική του πορεία, όσο και τον Άκη Δήμου.

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: Οι νέες τάσεις στον κινηματογράφο

Και ο περίφημος νέος ελληνικός κινηματογράφος; Διακρίνετε κάποιες τάσεις ή ανεξάρτητες παραγωγές; Τι έχετε να σχολιάσετε για το greek weird wave cinema;

Φαίνεται πως ο Γιώργος Λάνθιμος, με τον «Κυνόδοντά» του, άνοιξε την πύλη για την διεθνή αναγνωρισιμότητα του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, που στο παρελθόν ήταν ανοικτή μόνο για τις ταινίες του μακαρίτη Θόδωρου Αγγελόπουλου. Η επιτυχία μιας ταινίας μπορεί να θεωρηθεί τυχαία, όμως βλέπουμε πως το σερί των επιτυχιών συνεχίστηκε, με αποκορύφωμα την φετινή υποψηφιότητα για Όσκαρ Σεναρίου του «Αστακού». Γνήσια και η Αθηνά Ραχήλ Τσαγκάρη με το «Attenberg» και το «Chevalier», έδωσε το δικό της στίγμα. Μετά από μια ευτυχώς σύντομη περίοδο μίμησης αυτού του στυλ και από άλλους σκηνοθέτες -κάτι που είχε συμβεί και με τον Αγγελόπουλο- βλέπουμε μια τάση, αυτοί να βρουν τις αποκλειστικά  δικές τους φωνές και να μιλήσουν πολυφωνικά για την σημερινή ελληνική πραγματικότητα. «Ένας άλλος κόσμος», του Παπακαλιάτη, «Τετάρτη 04:45», του  Αλέξη Αλεξίου, και «Suntan», του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου, όπως και οι ταινίες του Σύλλα Τζουμέρκα είναι εξαιρετικά καλοί οιωνοί της ποιοτικής αναβάθμισης του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Ενός μοντέρνου αφηγηματικού κινηματογράφου διεθνών προδιαγραφών. Αισιοδοξώ.

Μιλήστε μας για τη ζωή σας πέρα από την τέχνη. Ποιος είναι ο Αχιλλέας Ψαλτόπουλος στην καθημερινή του έκφανση;

Χα,χα,χα. Μα σαν όλους τους ανθρώπους. Πρωϊνός καφές, κομπιούτερ, τηλεφωνήματα, σκέψεις για το μεσημεριανό και το βραδινό μου φαγητό, λίγο συγύρισμα, ψώνια γύρω τριγύρω -συνήθως δεν προφταίνω να αγοράσω ψωμί, γιατί βγαίνω αργά, πάλι τηλεφωνήματα, λίγη απογευματινή σιέστα, κανένα σινεμά ή θέατρο και από τις 11 το βράδυ μέχρι τις 3 ή και 4, δουλειά. Είναι οι ώρες που είμαι απερίσπαστος, αν και κατά τις 2 τα ξημερώματα όλο και κανένα τηλέφωνο θα κτυπήσει. Κανένα άλλο νυχτοπούλι θα με θυμηθεί.

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: Η ψυχανάλυση

Τι γνώμη έχετε για την ψυχανάλυση; Είχατε ποτέ την εμπειρία; Πώς… πήγε;

Βοηθάει τα μάλα. Αρκεί να ξέρεις πώς να την εκμεταλλευτείς. Έκανα 4  φορές. Η 1^η δεν ωφέλησε καθόλου, είχε και λάθος στόχο και σκοπό. Η 2^η ήταν κυριολεκτικά σωτήρια. Η 3^η και η 4^η με βοήθησε πολύ στο να λύσω κάποιους γόρδιους δεσμούς που είχαν σχηματιστεί μέσα μου.

 Μια τυποποιημένη ερώτηση: έχετε σχέδια για το μέλλον;

Αν έχω, λέει !; 2 ταινίες μικρού μήκους και 3 με 4 θεατρικά έργα. Θα μάθετε σχετικά, εν καιρώ.

Ελλάδα, κρίση, το τέλος της εποχής του ψεύδους. Και μετά, τι; Ήδη οι πολλοί είναι έτοιμοι να ξαναφορέσουν τη μάσκα τους πάλι, έστω και λίγο κουτσουρεμένη…

Δυστυχώς ο Ελληνικός λαός αρέσκεται στο να ξεχνάει και να δικαιολογεί τα αδικαιολόγητα. Μοιάζει λίγο με το αμνησιακό ψαράκι Ντόρυ της Ντίσνεϊ, που παρ’όλα αυτά είναι αξιολάτρευτο και τελικά βρίσκει τον στόχο του. Ας ελπίσουμε για το καλύτερο, γιατί όπως λέει και το τραγούδι του Αργύρη Κουνάδη «Δεν περισσεύει υπομονή».

Αν χορεύατε ταγκό, με ποιο/ποια ηθοποιό του Χόλυγουντ θα θέλατε να το κάνετε και γιατί;

Με τον Τομ Χάρντι ή τον Τζόελ Έντζερτον. Τους βρίσκω και τους δύο υπερβολικά σέξι και ταλαντούχους. Από τις γυναίκες την Έϊμι Άνταμς. Τι μάτια, Θεέ μου. Και τι εσωτερικότητα στις ερμηνείες της, τόσο στην «Άφιξη», όσο και στα «Νυκτερινά πλάσματα». Η μεγάλη αδικημένη των φετινών υποψηφιοτήτων για Όσκαρ. Πάντως και με τους τρεις είναι σίγουρο πως θα έχανα τα βήματά μου !

Αχιλλέας Ψαλτόπουλος: Η ηθική

Ο Νίτσε στο αριστουργηματικό του βιβλίο «Γενεαλογία της ηθικής» γράφει ότι το «εργαστήρι όπου κατασκευάζονται ιδεώδη, βρωμάει από τα ψέματα». Σε μια ζωή λοιπόν που όλα είναι προ-κατασκευασμένα και α-πρόσωπα,  τι προοπτική υπάρχει για να φανεί η δύναμη της διαφορετικότητας, η εναλλακτική άποψη της ελπίδας;

Ίσως ελάχιστη ή καμιά, εμείς όμως οφείλουμε να επιμένουμε στην πορεία που χαράξαμε για να είμαστε συνεπείς στους εαυτούς μας, την κοινωνία και την τέχνη που επιλέξαμε να υπηρετήσουμε πιστά. Και ας μας χαρακτηρίζουν Δον Κιχώτες.

Η τελευταία ερώτηση δική σας: κάντε μια ερώτηση στον εαυτό σας και απαντήστε την ο ίδιος!!

Πιστεύετε πως η γη θα εκτροχιαστεί; ( τελευταία ερώτηση που απευθύνει ο Ανακριτής Ρουνφ, στην Γκέσσε στα «Σκοτεινά εγκλήματα», του Ράϊνερ Βέρνερ Φασμπίντερ);

Μα δεν το χει κάνει, ήδη;!

Διαβάστε τις συνεντέυξεις που αφορούν στο θέατρο

Κωνσταντίνος Μπαλαμπανίδης

Αναστασία Ρέβη

Κερασία Σαμαρά

Θέατρο στην Θεσσαλονίκη

• Συνεντεύξεις θεάτρου