ΑΦΤΕΡΛΩΒ

Μάι 20, 2017 Κινηματογράφος 0

Στις αίθουσες από 18/5/2017

Ένας νεαρός με την πρώην φίλη του θα συναντηθούν για να περάσουν ένα χρονικό διάστημα σε μία βίλα που τους έχει παραχωρήσει ένας φίλος του. Εκεί θα προσπαθήσουν να λύσουν το πρόβλημα της σχέσης τους, γιατί χώρισαν, το ερώτημα που βασανίζει ειδικά τον άντρα. Ο Στέργιος Πάσχος μετά από επτά ταινίες μικρού μήκους θα κάνει την πρώτη του μεγάλου μήκους που εστιάζει στο θέμα της ερωτικής σχέσης και της συμβίωσης.

Οι πρωταγωνιστές της τελευταίας του ταινίας μικρού μήκους, «Ο Έλβις είναι νεκρός» (2013), πρωταγωνιστούν και σε αυτή την ταινία. Το «Αφτερλώβ» (2016) παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης και σε αυτό του Λοκάρνο, αποσπώντας βραβεία και από τα δύο φεστιβάλ. Δεν έχω δει τις ταινίες μικρού μήκους του Στέργιου Πάσχου, το συνάντησα κινηματογραφικά με το «Αφτερλώβ». Η συνάντηση ήταν περίεργη. Τόσο όσο και η ταινία του, τουλάχιστον στη δική μου ματιά.

Συνηθισμένος να βλέπω ταινίες που προτείνουν μία ασυνήθιστη μορφή του λόγου ή της αισθητικής, έδωσα ιδιαίτερη προσοχή στο λόγο αυτής της ταινίας. Η μορφή της, από την πρώτη στιγμή, έγινε κατανοητό ότι ακολουθούσε τον ανεξάρτητο αμερικάνικο κινηματογράφο. Μεσαία πλάνα, γενικά τράβελινγκ, «παράδοξες» λήψεις, χρώματα ασυνήθιστα τόσο στον κινηματογράφο όσο και στην τηλεόραση. Όσον αφορά την αισθητική της, η ταινία θέλει να κρατήσει μία κριτική, ειρωνική και αποστασιοποιημένη στάση όσον αφορά αυτό το κομμάτι της κοινωνίας που ονομάζουμε υψηλή κοινωνία.

Οι δύο πρωταγωνιστές θέλουν να ζήσουν, έστω για λίγο, την πολύ καλή ζωή, τα λούσα, την άνεση. Θα βγουν έξω από τα συνηθισμένα και αυτό θα τους βγάλει έξω από την ίδια τη ζωή τους. Αυτή θα τη δουν «αντικειμενικά» έτσι ώστε να μπουν στον κόπο να ανακαλύψουν ή να εξερευνήσουν τη σχέση τους. Αν και αυτή η προσέγγιση είχε συμφωνηθεί να μην είναι στην «ατζέντα» της συνάντησής τους, ο άντρας δεν μπορεί παρά να καταλήξει σε αυτό το θέμα.

Αυτό του δημιουργεί έντονες νευρώσεις με αποτέλεσμα να βγάλει τον πιο βίαιο εαυτό του. Αισθάνεται πιο έντονα την απόρριψη, τα θραύσματα της ταυτότητάς του, βλέπει τη γυναίκα σαν εχθρό. Το ψυχολογικό πλαίσιο είναι πολύ καλό, μία στερεή βάση για να δομηθεί το σενάριο της ταινίας. Τι γίνεται όμως παρακάτω; Οι διάλογοι κρατούν αποστάσεις από το πραγματικό χωρίς να προσεγγίζουν το φαντασιακό. Είναι παράξενοι και αλλόκοτοι, χωρίς να υπάρχει μία γραμμή που θα μας πάει στο σημείο που θα δρομολογηθεί η φαντασία του θεατή για να δημιουργήσει το δικό του κείμενο, τη δικιά του ιστορία.

Ο σκηνοθέτης δίνει ιδιαίτερο τόνο σε έναν σχεδόν ειρωνικό τόνο του λόγου, κάτι που ενοχλεί αφού δεν είναι ένα μέρος του λόγου που θα μας οδηγήσει κάπου αλλού, να δούμε με διαφορετικό μάτι την ερωτική σχέση, την κοινωνία, στο πεδίο των νέων ανθρώπων. Κατά συνέπεια, αυτή η τροπή του λόγου είναι αδιέξοδη. Δημιουργεί μία ένταση η οποία δεν εκτονώνεται. Πολύ πιθανόν ο Πάσχος να είχε στο μυαλό του μία δομή ταινίας μικρού μήκους, την οποία τη «γέμισε» όσο το δυνατόν περισσότερο για να κάνει μία ταινία μεγάλου μήκους και να ολοκληρώσει την εργασία του, δημιουργώντας όμως χάσματα και ατέρμονους κύκλους γύρω από το ίδιο σεναριακό σημείο, κάτι που δεν οδηγεί πουθενά.

Η κλειστοφοβική διάθεση που δημιουργεί θα μπορούσε να ήταν ικανή να μας οδηγήσει στο ψυχολογικό αδιέξοδο αυτού του ανθρώπου, αλλά δεν τα καταφέρνει να μεταφράσει αυτή την ψυχωτική κατάσταση σε λόγο και, μετά, σε εικόνα. Η ένταση υποβόσκει αλλά δεν οδηγεί σε ένα ή σε άλλα σημεία από όπου θα μπορούσαμε να βγούμε στη δομή της κοινωνικής κριτικής, σε ένα υπερκείμενο, όπως στις ταινίες του Λη και του Λόουτς ή στις δύο πρώτες ταινίες μεγάλου μήκους του Γιάννη Οικονομίδη, ειδικά στο «Σπιρτόκουτο», και την πρώτη μεγάλου μήκους του Αλέξανδρου Βούλγαρη, «Το ροζ». Ο λόγος λοιπόν της ταινίας το μόνο που μπορεί να δημιουργήσει είναι το ψυχολογικό τοπίο του αδιεξόδου στο θεατή, μέχρι εκεί.

AΛΛΕΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ

Κρτική Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Lifo)

Στέργιος Πάσχος φέρνει την αισθητική του κουρασμένου πλέον είδους του mumblecore (του σινεμά με τον αυτοσχεδιαστικό νατουραλισμό στον πυρήνα της εξερεύνησης των σχέσεων) στην ελληνική πραγματικότητα, ως προέκταση μιας δικής του μικρού μήκους ταινίας, μετατρέποντάς την σε μια meta εμπειρία με πολλές επαναλήψεις… Περισσότερα

Κριτική Ηλίας Φραγκούλης (freecinema.gr)

Σε γενικές γραμμές, το «Άφτερλωβ» εκπροσωπεί κάτι μικρό αλλά αναζωογονητικό, ένα ενδιαφέρον ξεκίνημα που επιχειρεί να εισαγάγει μια «νέα» γλώσσα στο ελληνικό σινεμά, εκείνη που δεν διστάζει μπροστά στο no budget της ντόπιας παραγωγής… της κρίσης, με αποδέκτη ένα σχετικά νεανικό κοινό, το οποίο μπορεί να «μυριστεί» τι συμβαίνει εδώ ως ένα δείγμα καταστάσεων και ανθρώπινων συμπεριφορών του καιρού μας… Περισσότερα

Κριτική Χρήστος Μήτσης (Αθηνόραμα)

Αναμφίβολα ταλαντούχος, ο Πάσχος υιοθετεί μια «πολυπρισματική» σκηνοθετική προσέγγιση, που προσπαθεί να αποδώσει την αντιφατική συναισθηματική κατάσταση των ηρώων. Ο καταιγιστικός λόγος απέναντι στη γλώσσα των σωμάτων, ο εγκλεισμός στην καρδιά μιας μεγαλούπολης, ρεαλισμός και την ίδια στιγμή αποστασιοποίηση, ο Νίκος Νικολαΐδης (στο σπίτι του οποίου έχουν γίνει τα γυρίσματα ) και η νουβέλ βαγκ αγκαλιά. Ήδη από τον τίτλο, το «Άφτερλωβ» φιλοδοξεί να γίνει το μεταμοντέρνο love story-μανιφέστο της γενιάς των ’10s, ανάλαφρα χαριτωμένο και υπόκωφα μελαγχολικό… Περισσότερα

Κριτική Στράτος Κερσανίδης (kersanidis.wordpress.com)

Με τον έρωτα δεν παίζεις γιατί θα καείς. Αλλά αν δεν παίξεις πως θα τον νιώσεις; Κι αν δεν τον νιώσεις πως θα προχωρήσεις στη ζωή; Γιατί όλα, ή σχεδόν όλα, κινούνται γύρω από την ανθρώπινη αυταπάτη που ονομάζουμε έρωτα. Που παίζεις μαζί του, τον νιώθεις, τσουρουφλίζεσαι, σε σημαδεύει και προχωράς. Με κάποιες δυσκολίες στην αρχή, αλλά προχωράς… Περισσότερα

Κριτική Ιωσήφ Πρωιμάκης (popaganda.gr)

Το Afterlov, που αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης μικρού μήκους ταινίας του Πάσχου Ο Έλβις Είναι Νεκρός , παρακολουθεί την ιστορία του Νίκου και της Σοφίας, των οποίων ο πρόσφατος χωρισμός έχει αφήσει τον πρώτο συντετριμμένο. Ένα βράδυ του καυτού αθηναϊκού καλοκαιριού που περνά ο Νίκος προσέχοντας το σπίτι ενός φίλου στα Βόρεια Προάστια, καλεί τη Σοφία στη βίλα και την κλειδώνει στο υπόγειο, απ’ το οποίο δεν σκοπεύει να την αφήσει να βγει, προτού εκείνη του εξηγήσει ακριβώς τους λόγους που χώρισαν… Περισσότερα

Κριτική Λουκάς Κατσίκας (cinemag.gr)

Για να ανταποκριθεί κανείς σε μια τέτοια πρόκληση χρειάζεται να είναι καλός σκηνοθέτης, να δουλεύει αν μη τι άλλο διαισθητικά με ηθοποιούς, να έχει στα χέρια του ένα γερό σενάριο και να εμπιστεύεται πρωτίστως τις δυνατότητές του. Ο Πάσχος απαντά στα παραπάνω αιτήματα με σχετική επιτυχία. Συμπληρώνει την όποια απουσία δράσης και τους περιορισμούς του ντεκόρ με παιγνιώδη σκηνοθετική διάθεση, μοιράζεται με τους πρωταγωνιστές επάξια τις εκκεντρικότητές του και ακολουθεί τις κατευθύνσεις ενός λαλίστατου σεναρίου το οποίο πότε υπονομεύει και πότε γαργαλά τρυφερά τις συμβάσεις ενός τυπικού love story. Έχει επιπλέον το προνόμιο να δουλεύει με τον Χάρη Φραγκούλη, έναν ηθοποιό ηλεκτρικού ταμπεραμέντου ο οποίος, με το απολαυστικό one man show του, κυβερνά εξ ολοκλήρου το φιλμ… Περισσότερα

Κριτική Αγγελική Στελλάκη (cinepivates.gr)

Ενδιαφέρουσα η ιδέα του Στέργιου Πάσχου, με πολλή δουλειά στους διαλόγους και στις ατάκες (ο σκηνοθέτης εργάστηκε με τους δύο ηθοποιούς με τρόπο παρόμοιο με αυτόν που έκανε ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ στο σενάριο του Before Midnight με τους Ίθαν Χοκ και Ζιλί Ντελπί). Υπάρχουν αρκετές αναφορές στην τριλογία Before: οι κεντρικοί χαρακτήρες μπορεί να μην έχουν πάρει τους δρόμους, αλλά υπάρχουν σκηνές σκληρής διαμάχης που θα θυμίσουν σε όλους μας τη σκηνή στο ξενοδοχείο από το Before Midnight… Περισσότερα

Κριτική Άκης Καπράνος (Τα Νέα)

Στήνει όμως μια ταινία που «παγιδεύει» τον θεατή της, τόσο σεναριακά (ο εναρκτήριος εύθυμος τόνος δίνει τη θέση του σε ένα πιο «βαρύ» και στιβαρό δεύτερο μέρος) όσο και στυλιστικά (τα έντονα χρώματα και οι «ανοιχτές» συνθέσεις ακολουθούν ανάλογη, «σκοτεινή» πορεία). Αυτό το τελευταίο ίσως και να κλονίσει την εμπιστοσύνη σας, ενώ κάποιοι αυτοσχεδιασμοί του πρωταγωνιστικού ζεύγους (Χάρης Φραγκούλης και Ηρώ Μπέζου – παραπάνω από αξιόλογοι) παραπέμπουν περισσότερο σε παιχνίδια ηθοποιών παρά σε συγκρούσεις χαρακτήρων, στον πυρήνα του όμως το «Αφτερλωβ» είναι μια ταινία που, όπως οι ήρωές της (αλλά και η γενιά που μοιάζει να αφουγκράζεται), αναζητά και η ίδια μια γλώσσα… Περισσότερα

Κριτική Αιμίλιος Χαρμπής

Ο Χάρης Φραγκούλης και η Ηρώ Μπέζου, απόλυτοι πρωταγωνιστές στους ρόλους των δύο νέων, κουβεντιάζουν, καβγαδίζουν, κάνουν έρωτα –στην πιο μακρόσυρτη και συνάμα αστεία σκηνή σεξ που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια–, βρίζονται, φιλιώνουν και πάλι από την αρχή, μέσα σε έναν διαλογικό καταιγισμό που σίγουρα φέρει έντονα και το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού… Περισσότερα