filmandtheater ΤΟ ΑΓΓΙΓΜΑ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ

ΤΟ ΑΓΓΙΓΜΑ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ

Αυγ 27, 2017 Κινηματογράφος 0

TOUCH OF EVIL

του Γιάννη Φραγκούλη

Στις 24/8/2017 στις κινηματογραφικές αίθουσες. Μετά την ανάγνωση αυτής της κριτικής μπορείτε να διαβάσετε τις κριτικές των άλλων κριτικών κινηματογράφου που παρατίθενται μετά από αυτό το κείμενο.

ΣΥΝΟΨΗ

Ένα ζευγάρι από το Μεξικό θα κάνουν το μήνα του μέλιτος κοντά στα αμερικανικά σύνορα. Μία βόμβα που θα σκάσει θα σταματήσει τα μήνα του μέλιτος άδοξα και θα είναι η αρχή για να ξεσπάσει πάνω τους ένα πρωτοφανές κύμα βίας. Η ταινία είχε παιχτεί στην Ελλάδα και με τον τίτλο «Ο άρχων του τρόμου».

Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ

Για παραπάνω από 40 χρόνια κριτικοί και κινηματογραφιστές, από το Francois Truffaut μέχρι τον Paul Schrader και τον Curtis Hanson αποδίδουν τιμές στην τεχνική τελειότητα και μιλούν για τις επιρροές τους από τον Orson Welles, στο αριστουργηματικό του φιλμ νουάρ της δεκαετίας του 1950. Είναι μία μακάβρια αφήγηση που συνειδητά γυρίστηκε σε αυτό το γνωστό κομμάτι γης και στα φτηνά δωμάτια ενός μοτέλ, κοντά στα σύνορα, με τον ατμοσφαιρικό ηθοποιό, τον Charlton Heston, στο ρόλο του εμπόρου ναρκωτικών, και τον ίδιο το σκηνοθέτη, στο ρόλο του Αμερικάνου αστυνόμου, ο οποίος βρίσκεται μπροστά σε ένα φόνο με πολλά αμφιλεγόμενα στοιχεία. Η γυναίκα του Heston, η Janet Leigh, θα είναι το θύμα που πάνω της θα ξεσπάσει ο τρόμος, η μάχη των αντικρουόμενων επιθυμιών.

Ο Heston έκανε το καλύτερο με το να πάει στην Universal, να συνεργαστεί τελικά με τον παρειά του Χόλιγουντ, ο οποίος θα σκηνοθετούσε αυτή την εικόνα του κακού σε ένα μελόδραμα. Στην αρχή ο παραγωγός Albert Zugsmith πρότεινε για το Heston στον Welles το ρόλο του Χανκ Κίνλαν. Ο Heston, ήταν πιστός του, ήθελε ο Welles να το σκηνοθετήσει. Ο Zugsmith αναγκάστηκε να συμφωνήσει με το Heston όταν αυτός επέμενε στο ότι «είναι καλός σκηνοθέτης».

Στην ταινία δεν υπήρχε σεναριογράφος. Ο Welles έβλεπε την ιδέα, την ιστορία και αμέσως είχε το σενάριο, την μεταφορά του μυθιστορήματος «Badge of evil», του Whit Masterson. Με αυτό τον τρόπο έγινε η μεταφορά μιας λαϊκής αφήγησης σε ένα θρίλερ που έγινε έργο τέχνης. Τα γυρίσματα έγιναν στα στούντιο της Universal, σε μία περιοχή κοντά σε αυτά, στα σύνορα κοντά στην Καλιφόρνια και στο Ελ Πάσο, στο Τέξας.

Η ταινία έχει μείνει στη μνήμη μας από το αξέχαστο ξεκίνημά της, μία τρίλεπτη σκηνή, στην οποία κυριαρχεί ο φωτισμός νέον. Μας δείχνει πως ο Μίγκουελ Μάικ Βάργκας (Heston) και η λαμπερή σύζυγός του, η Σούζη έρχονται, κατά τη διάρκεια του μήνα του μέλιτος, για να πιουν ένα ποτό. Ένας άντρας, τον οποίο δεν τον διακρίνουμε, βάζει μία βόμβα σε ένα μέρος από όπου περνούν οι πεζοί. Ο Βάργκας, η Σούζη και κάποιος που κάνει περιπολία έχουν ένα σύντομο διάλογο, η βόμβα σκάει, ενώ η γυναίκα φαίνεται ότι το είχε προαισθανθεί, ο μήνας του μέλιτος έχει τελειώσει. Σε αυτό το σημείο θα ξεκινήσει η παρεξήγηση. Ο αστυνόμος που θα έρθει, από την αμερικάνικη πλευρά των συνόρων, θα υποπτευτεί το Βέγκας, ασχολούμενος με τα χαρτιά του, η Σούζη θα παρενοχληθεί από μία άλλη γυναίκα, το «κακό» υπάρχει εκεί γύρω, χωρίς να είναι άμεσα ορατό.

Ο Αμερικάνος αστυνόμος είναι μία σκοτεινή φιγούρα, αντλεί από την εξουσία του δύναμη, την οποία μεταβιβάζει στην πνευματική και φυσική τερατουργία. Έχουμε μία περσόνα που θέλει να κυριαρχήσει και να καταδυναστεύσει, με βάναυσο τρόπο, τους πάντες. Ένα αφηγηματικό μοτίβο που θα το δούμε και στην ταινία του «Citizen Kane». Εδώ έχουμε ένα Μεξικάνο που δέχεται την επίθεση ενός Αμερικάνου. Όμως η συμπεριφορά του Μεξικάνου είναι πολύ ενδιαφέρουσα, σατιρίζει ενώ δέχεται τη βία, σωματική και ψυχολογική, που το συνθλίβει. Η γυναίκα του Μεξικανού δέχεται μεγαλύτερη ποσότητα βίας, αφού, ως γυναίκα, θα είναι και το υποκείμενο σεξουαλικής παρενόχλησης. Όμως, παρόλες αυτές τις σχέσεις, η πιο τραγική φιγούρα θα είναι ο ακόλουθος του Αμερικάνου αστυνομικού, θέλει να προσαρμοστεί, χωρίς να καταλαβαίνει τι ακριβώς γίνεται, είναι το υποκείμενο μιας λανθάνουσας ομοφυλοφιλικής σχέσης, η οποία καταπιέζεται ακόμα περισσότερο επειδή δεν αφήνεται να εκφρασθεί.

Ο Welles βάζει περισσότερα στοιχεία στο φιλμ νουάρ. Κάνει την αφήγηση πιο συμπαγή, περιπλέκει τις ιστορίες, τους χώρους για να φτιάξει μία περίεργη ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί το μυστήριο. Με το θεατρικό παίξιμο δίνει ένα στιλ που μας οδηγεί στον υπερ-ρεαλισμό, ειδικά με την «παράξενη» φωτογραφία και την «μπερδεμένη» μουσική. Κατά τη διάρκεια της ανάκρισης οι κινήσεις είναι χορογραφικές, δημιουργεί την αίσθηση της κλειστοφοβίας, σχεδιάζει γωνίες παράξενες για το μη συνηθισμένο θεατή, ακόμα μέσα στην ίδια σεκάνς. Το εφιαλτικό κλίμα δημιουργείται από τις οπτικές αναλαμπές, τον πειραματικό ήχο και τη διάχυτη ατμόσφαιρα, όπως την έχουμε περιγράψει πιο πάνω.

Το μοντάζ, έτσι όπως έγινε από την Universal, δεν άρεσε στον Welles. Έγραψε για αυτό ένα κείμενο 58 σελίδων για να εξηγήσει και να διαμαρτυρηθεί για την παραποίηση της ταινίας του, το οποίο το 1998 ελήφθη υπόψη για την επανέκδοση της ταινίας. Ο κινηματογράφος του ήταν καθαρά μία προσωπική λειτουργία, όλα τα πράγματα τακτοποιημένα έτσι που αν έβγαζες κάτι χάλαγες το συνολικό αποτέλεσμα σε μεγάλο βαθμό. Αυτό που ήθελε και τα κατάφερε ήταν να δημιουργήσει μία φαντασιακή ατμόσφαιρα που θα δίνει τροφή στους θεατές για να οριοθετήσουν το δικό τους πεδίο, τη δική τους αντιπαράθεση με τη βία της εξουσίας από όπου και αν προέρχεται.

ΑΛΛΕΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ

Κριτική Γιάγκος Αντίοχος (Αθηνόραμα)

Πλανοθεσία που ξεβολεύει τον θεατή, σκιές στο φόντο που στοιχειώνουν τη δράση, αποπνικτικό και κάθιδρο μεξικανικό φόντο, εικαστική λεπτολογία που αποφεύγει την αυτοαναφορικότητα, καστ απίστευτης ποιότητας κι ένα εναρκτήριο μονοπλάνο τριάμισι λεπτών, που αποτελεί από μόνο του κινηματογραφική σπουδή, είναι μόνο μερικά από τα κομμάτια του αριστουργηματικού παζλ. Όλα τα παραπάνω δεν υπηρετούν κάποιον αόριστο περφεξιονισμό, αλλά αποτελούν ένα σχόλιο πάνω στην παντοδύναμη εξουσία, στους φορείς της και στη διαφθορά που τους χαρακτηρίζει. Στις αίθουσες προβάλλεται το «director’s cut», μια μεταγενέστερη εκδοχή της ταινίας, η οποία μονταρίστηκε με βάση ένα υπόμνημα 58 σελίδων που είχε στείλει ο Γουέλς στην παραγωγό εταιρεία Universal… Περισσότερα

Κριτική iefimerida.gr

Για την ιστορία, αξίζει να σημειωθεί ότι η ταινία γυρίστηκε μέσα σε έξι εβδομάδες, δηλαδή σε χρόνο ρεκόρ, με κόστος μόλις 895.000 δολάρια. Τα γυρίσματα γίνονταν μόνο βράδυ, γιατί ο Γουέλς σιχαινόταν να ανακατεύονται στα πόδια του οι υπεύθυνοι της παραγωγής και έκανε ό, τι μπορούσε για να τους αποφεύγει. « Το άγγιγμα του κακού» σήμερα πλέον περιλαμβάνεται σε αρκετές λίστες με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Το 1993 επιλέχτηκε για συντήρηση από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, ως «πολιτιστικά, ιστορικά, και αισθητικά σημαντική ταινία»… Περισσότερα

Κριτική Πάνος Γκένας (cinemag.gr)

Η βιρτουζιτέ του σκηνοθέτη επιβάλει στο «Αγγιγμα του Κακού» ένα εξπρεσιονιστικό θρίλερ με παραμορφωτικούς ευρυγώνιους φακούς, που βρίσκει μέσα στους σπειροειδείς ελιγμούς του νουάρ τις σαιξπηρικές αναφορές που το απογειώνουν και το μετατρέπουν σε μία ντελιριακή, συναρπαστική ταινία… Περισσότερα

Κριτική Κώστας Τερζής (Αυγή)

Για να επαληθευτούν για ακόμη μια φορά τα όσα είχε πει κάποτε ο ιδιοφυής σκηνοθέτης: «Όταν πεθάνω, οι ταινίες μου ξαφνικά θα βρουν χρηματοδότες για να αποκατασταθούν. Παλιά σενάριά μου, που κανένας δεν ήθελε να προωθήσει, θα ανατεθούν σε κάποιους νεαρούς. Θα γραφτούν βιογραφίες μου και θα γυριστούν ντοκιμαντέρ για μένα. Ναι, είναι αναπόφευκτο να εξελιχθούν έτσι τα πράγματα…»… Περισσότερα

Κριτική Γιάννης Ζουμπουλάκης (Το Βήμα)

Ο «Αρχων του τρόμου», όπως είναι ο τίτλος με τον οποίο η ταινία πρωτοπαίχθηκε στις αίθουσες, σήμανε την επιστροφή του Ορσον Γουέλς στην αμερικανική παραγωγή ύστερα από μία δεκαετία απουσίας… Περισσότερα

Κριτική Γιάννης Καραμπίτσος (camerastyloonline.wordpress.com)

Ένα αριστουργηματικό φιλμ νουάρ σαιξπηρικών διαστάσεων και για πολλούς κριτικούς η σπουδαιότερη ταινία του Γουέλς, με τον ίδιο σε έναν ηθικά διφορούμενο ρόλο και ένα φοβερό καστ. Η εκδοχή που προβάλλεται μονταρίστηκε από τους παραγωγούς ενάντια στη βούληση του δημιουργού, ενώ υπάρχει και μία δεύτερη, που αποκαθιστά αυτό το αριστούργημα με βάση ένα υπόμνημα 58 σελίδων που είχε στείλει ο Γουέλς στην παραγωγό εταιρεία Universal… Περισσότερα

ΤΟ ΑΓΓΙΓΜΑ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ

(TOUCH OF EVIL)

Σκηνοθεσία: Orson Welles

Σενάριο: Orson Welles, Franklin Coen, Paul Monash, Whit Masterson (μυθιστόρημα)

Φωτογραφία: Russell Metty

Μοντάζ: Aaron Stell, Virgil W. Vogel, Edward Curtiss, Walter Murch (1998, επανέκδοση)

Μουσική: Henry Mancini

Παραγωγοί: Albert Zugsmith

Παίζουν: Charlton Heston (Μάικ Βάργκας), Janet Leigh (Σούζαν Βάργκας), Orson Welles (Χανκ Κίνλαν), Joseph Calleia (Πητ Μένζις), Akim Tamiroff (Τζο Γκράντι), Joanna Moore (Μαρτσία Λίνεκαρ), Ray Collins (Ατορνέι Άντερ), Dennis Weaver (νυχτερινός υπάλληλος του μοτέλ), Valentin de Vargas (Πάντσο), Mort Mills (Αλ Σβαρτζ)

Χώρα παραγωγής: ΗΠΑ

Έτος παραγωγής: 1958

Γλώσσα: αγγλικά, ισπανικά

Διάρκεια: 95΄

Είδος: φιλμ νουάρ, δράμα έγκλημα

Ημερομηνία εξόδου: 24/8/2017 σε επανέκδοση

Εταιρεία διανομής: New Star.

Περισσότερες πληροφορίες για τους συντελεστές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά: διαβάστε εδώ.

Για να βρείτε που παίζεται η ταινία πηγαίνετε εδώ.