ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

Αυγ 30, 2025 Κινηματογράφος 0

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΟΜΗ

Σεμινάρια κινηματογράφου: γράφει ο Κώστας Πετρόπουλος

Θα πραγματοποιηθεί σεμινάριο για τον κινηματογράφο του Αφηγηματικού Εργαστηρίου Fabula σε συνεργασία με την Κινηματογραφική Λέσχη Επανομής. Σκοπός είναι η γνώση της κινηματογραφικής αφήγησης, στο σενάριο, στη σκηνοθεσία, στο μοντάζ και στην παραγωγή της ταινίας. Ξεκινούμε από τον ορισμό για τον κινηματογράφο, φτάνουμε στο σενάριο, στην σκηνοθεσία, στο μοντάζ και στην παραγωγή-μεταπαραγωγή στον κινηματογράφο. Στο σεμινάριο θα διδάξει ο Γιάννης Φραγκούλης, κριτικός-θεωρητικός του κινηματογράφου, σκηνοθέτης, master in arts Middlesex University. Τα σεμινάρια θα ξεκινήσουν την Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2025 και θα γίνονται κάθε Δευτέρα στο Πολιτιστικό Κέντρο Επανομής, ΚΑΠΗ Γυναικών (1^ος όροφος ΚΑΠΗ), στην Επανωμή, από τις 7.00 μμ έως τις 10.00 μμ. Η διδακτέα ύλη θα χωριστεί σε ενότητες.

Σεμινάρια κινηματογράφου: Ορισμός του κινηματογράφου

Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε έναν πρώτο ορισμό για το τι είναι ο κινηματογράφος. Πως ορίζεται αυτή η τέχνη, ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, σε τι διαφέρει από άλλες, με ποιες τέχνες μοιάζει, ποια είναι τα κοινά στοιχεία, πως μπορούμε να διαβάσουμε μια ταινία. Μία σύντομη αναφορά στις σχολές του κινηματογράφου, ρεαλισμός, νεορεαλισμός, ποιητικός ρεαλισμός, ποιητικός κινηματογράφος, χαοτικός κινηματογράφος, Περφόρμανς. Θα προβληθεί μια ταινία μικρού μήκους και πάνω σε αυτή θα μιλήσουμε και θα εφαρμόσουμε την θεωρία και την πρακτική.

Σεμινάρια κινηματογράφου: Το σενάριο

Θα δούμε τις δομές του σεναρίου, σχετικά με τις διάφορες σχολές που υπάρχουν στον κινηματογράφο, ποια είναι η διαφορά ενός σεναρίου από ένα άλλο αφήγημα, μυθιστόρημα, νουβέλα κ.λπ. Ακολουθώντας τις διάφορες σχολές του κινηματογράφου, όπως προαναφέρθηκαν, θα δούμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε μιας και τα κοινά τους στοιχεία, όπως τα βλέπουμε στην σεναριακή δομή μιας ταινίας, επίσης περιπτώσεις σκηνοθετών που είτε δεν ανήκουν μόνο σε μία από αυτές τις σχολές είτε έχουν ακολουθήσει μια δικιά τους, προσωπική, πορεία.

Ακόμη θα αναφερθούμε στα θεωρητικά εργαλεία ανάλυσης, την σημειωτική, την σημειολογία, την γραμματική των μετασχηματιστικών δομών, την ανάλυση των χαρακτήρων που είναι απαραίτητο να τα μελετήσουμε για να είμαστε ικανοί να δομήσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια το σενάριό μας. Με αφορμή μια ταινία μικρού μήκους που θα προβάλλουμε θα δούμε μια πρώτη δομή και, ακολούθως, τις διαφοροποιήσεις στις διάφορες σχολές και είδη του κινηματογράφου. Ακόμη, θα δούμε τις ερωτήσεις που θα πρέπει να απαντήσουμε για να φτιάξουμε ένα σενάριο. Θα ολοκληρώσουμε με μια άσκηση συγγραφής σεναρίου και με την συγγραφή του σεναρίου που θέλουμε να παράξουμε.

Σεμινάρια κινηματογράφου: Η σκηνοθεσία

Πως μπορούμε να οπτικοποιήσουμε την σεναριακή γραφή; Θα χρησιμοποιήσουμε την κάμερα για να κάνουμε εικόνες αυτά που το σενάριο αναφέρει. Θα διδάξουμε στους ηθοποιούς πως θα μετακινηθούν, θα μιλήσουν, θα βρίσκονται (σύμφωνα με την γλώσσα του σώματος), θα εκφράζονται. Εδώ υπάρχουν διαφορετικές σχολές και είδη του κινηματογράφου. Θα αναλύσουμε τις σκηνοθετικές δομές που ακολουθούν τόσο τις σχολές του κινηματογράφου, όπως προαναφέρθηκε στο σενάριο, όσο και την ανάλυση των χαρακτήρων, απαραίτητη για να καταλάβουμε ποια θα είναι η συμπεριφορά του κάθε χαρακτήρα στην ταινία και για ποιο λόγο, έτσι ώστε αυτή να έχει την αληθοφάνεια που είναι απαραίτητη για να φαίνεται ότι οι χαρακτήρες μας είναι ένα κομμάτι της κοινωνίας στην οποία αναφερόμαστε, ανάλογα σε ποιο βαθμό αυτό το θεωρούμε απαραίτητο, όσον αφορά στο ύφος της ταινίας που θέλουμε να κάνουμε. Η προβολή μιας ταινίας μικρού μήκους θα είναι το σημείο εκκίνησης και θα καταλήξουμε σε λίγες πρακτικές ασκήσεις.

Σεμινάρια κινηματογράφου: Η φωτογραφία και ο ήχος

Σε αυτή την ενότητα θα αναλύσουμε το πώς φωτίζουμε μια σκηνή, πως φωτογραφίζουμε τους ηθοποιούς, σε στατικά και σε κινούμενα πλάνα, ανάλογα με την σεναριακή γραφή. Επίσης πως χρησιμοποιούμε τα τριπόδια ή τα μονοπόδια και πότε θα έχουμε την κάμερα στο χέρι και γιατί. Τέλος πως ηχογραφούμε μια σκηνή και σε ποιο ήχο δίνουμε προτεραιότητα, σύμφωνα με το σενάριο.

Σεμινάρια κινηματογράφου: Το μοντάζ

Αφού έχουμε τελειώσει με τα γυρίσματα μιας ταινίας θα πρέπει να την ολοκληρώσουμε. Θα χρησιμοποιήσουμε το μοντάζ. Ποια είναι η θεωρία του μοντάζ; Ποιες οι πρώτες αναφορές σε αυτό; Οι δύο βασικές θεωρήσεις είναι του Ντζίγκα Βερτώφ και του Σεργκέι Αϊζενστάιν. Θα αναλυθούν τα διαφορετικά είδη στο μοντάζ, οι διαφορές στις σχολές και στα είδη του κινηματογράφου. Έτσι θα μιλήσουμε για το βιωματικό είδος μοντάζ, που προτείνει ο Ντζίγκα Βερτώφ, και τα πέντε διαφορετικά είδη μοντάζ που προτείνει ο Σεργκέι Αϊζενστάιν, μετρικό, ρυθμικό, τονικό, υπερτονικό, ιδεολογικό, μέσα από κάποια παραδείγματα.

Θα δούμε πως, ακολουθώντας αυτά τα είδη του μοντάζ, έχοντας το υλικό μας, μπορούμε να φτιάξουμε εντελώς διαφορετικές ταινίες, με το ίδιο υλικό, άρα θα ανακαλύψουμε ότι το μοντάζ είναι η άρθρωση και το συντακτικό του κινηματογραφικού λόγου που, αν αλλάξει, δίνει μια εντελώς διαφορετική ταινία, ακολουθώντας πάντα την διαλεκτική όπως την γνωρίζουμε στην φιλοσοφία (Ηράκλειτος, Χέγκελ, Μαρξ). Θα προβληθεί μια ταινία μικρού μήκους και, με αφορμή αυτή, θα αναλύσουμε όλα αυτά τα στοιχεία. Στο τέλος θα κάνουμε μια μικρή πρακτική άσκηση για να εφαρμόσουμε την θεωρία.

Σεμινάρια κινηματογράφου: Παραγωγή, μεταπαραγωγή

Πριν να ξεκινήσουμε την σκηνοθεσία, την φωτογράφιση και την ηχοληψία θα πρέπει να κανονίσουμε τι θα πρέπει να κάνουμε, ποιους χώρους θα χρησιμοποιήσουμε και ποιοι θα είναι οι χρόνοι μας. Αυτά θα πρέπει να είναι έτοιμα πριν να ξεκινήσουμε οτιδήποτε, άρα ο σκηνοθέτης θα έχει στα χέρια του την προετοιμασία της παραγωγής και τις επιλογές των χώρων, το ρεπεράζ. Αφού η ταινία θα έχει τελειώσει θα πρέπει να επικοινωνήσουμε αυτό το οπτικοακουστικό έργο. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να επικοινωνήσουμε το προϊόν που έχει παραχθεί στο κοινό μας. Κατόπιν, θα πρέπει να βρούμε που θα προβληθεί, φεστιβάλ κινηματογράφου, κινηματογραφικές αίθουσες, κινηματογραφικές λέσχες. Μόνο τότε θα έχει τελειώσει η δουλειά μας. Θα κάνουμε ασκήσεις σε αυτά τα θέματα.

Σεμινάρια κινηματογράφου: Πέρα από τα όρια του κινηματογράφου

Θα μιλήσουμε για τα σημεία που ο κινηματογράφος έρχεται σε επαφή με τις άλλες τέχνες. Θα επικεντρώσουμε στην Περφόρμανς (Performance), σύμφωνα με την θεωρία του Γιέρζι Γκροτόφσκι. Με αυτό τον τρόπο θα διαρρήξουμε τα σύνορα του κινηματογράφου και θα ανακαλύψουμε αυτό που ονομάζεται Ενιαίος Παραστατικός Χώρος (Performance).

Τέλος, θα δούμε την Περφόρμανς στον κινηματογράφο, αναφέροντας κάποια παραδείγματα σκηνοθετών και ταινιών που προτείνουν μια εντελώς διαφορετική αφήγηση που προσομοιάζει, σε κάθε περίπτωση, την πραγματική ζωή του ανθρώπου, όπως αυτός την αντιλαμβάνεται και όπως αυτή η αφήγηση του δίνει τα ερεθίσματα να δει την ίδια την ζωή του με διαφορετική οπτική γωνία, ανακαλύπτοντας στοιχεία του ψυχικού του κόσμου που, μέχρι εκείνη την στιγμή, τα αγνοούσε. Με αυτό τον τρόπο ανακαλύπτει στοιχεία της ταυτότητάς του.

Η Περφόρμανς λειτουργεί ψυχοθεραπευτικά, όπως η αληθινή Τέχνη από αρχαιοτάτων ετών. Θα πρέπει οι συμμετέχοντες να έχουν την διάθεση να ακούσουν κάτι το διαφορετικό και να το κατανοήσουν χωρίς να είναι απαραίτητα προαπαιτούμενα κάποιας εκπαίδευσης ή εξάσκησης. Ακριβώς το αντίθετο.

Σεμινάρια κινηματογράφου: Παραγωγή της ταινίας

Έχοντας υπόψη μας όλη την διδακτική ύλη μπορούμε να γυρίσουμε την ταινία. Κατά πρώτο λόγο έχουμε ήδη φτιάξει το σενάριό μας, όπως έχει προαναφερθεί στο τομέα του σεναρίου. Με την κάμερα, τα μικρόφωνα, τα τριπόδια και τα φώτα μπορούμε να ξεκινήσουμε τα γυρίσματα. Έχουμε βρει τους ηθοποιούς που θα παίξουν στην ταινία. Έχουμε πάρει το σενάριο και το έχουμε αναλύσει σε σκηνές και σεκάνς, αναφέροντας τα αντίστοιχα μέρη του σεναρίου, τις τεχνικές λεπτομέρειες και τις σκηνοθετικές οδηγίες. Δουλεύουμε ενθυμούμενοι την θεωρία της σκηνοθεσίας -εκεί καταλαβαίνουμε ότι η θεωρία είναι κομμάτι της πρακτικής- και αποφασίζουμε την αισθητική, άρα και το ύφος της ταινίας. Αυτές οι λήψεις θα ολοκληρωθούν ως ταινία στο μοντάζ, σύμφωνα με το ύφος που έχουμε επιλέξει και την ή τις σχολές κινηματογράφου που θέλουμε να ακολουθήσουμε. Πριν η ταινία ολοκληρωθεί αρχίζουμε να την προωθούμε στο εν δυνάμει κοινό μας. Όταν θα έχει ολοκληρωθεί, τότε θα την προωθήσουμε στο κοινό μέσω των μέσων επικοινωνίας και της κοινωνικής δικτύωσης. Ψάχνουμε να βρούμε τρόπους προβολής, φεστιβάλ, αίθουσες, κινηματογραφικές λέσχες όπου η ταινία μας επιθυμούμε να προβληθεί. Με αυτόν τον τρόπο ολοκληρώνουμε το σεμινάριο κινηματογράφου.

Σεμινάρια κινηματογράφου: Χρονοδιάγραμμα σεμιναρίων

22/9/2025: Ορισμός κινηματογράφου-σενάριο

29/9/2025: Σενάριο, συγγραφή σεναρίου

6/10/2025: Σενάριο, συγγραφή σεναρίου

13/10/2025: Σκηνοθεσία

20/10/2025: Σκηνοθεσία

3/11/2025: Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (30/10-9/11/2025), συνίσταται η παρακολούθηση ταινιών κατά την διάρκεια του Φεστιβάλ για να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις μας με τις νέες παραγωγές

10/11/2025: Σκηνοθεσία

24/11/2025: Σκηνοθεσία, φωτογραφία, ήχος

1/12/2025: Σκηνοθεσία, πρακτική κινηματογραφικών λήψεων

8/12/2025: Μοντάζ

15/12/2025: Μοντάζ

22/12/2025: Μοντάζ, πρακτική του μοντάζ

29/12/2025: Προπαραγωγή, παραγωγή, μεταπαραγωγή

5/1/2026: Περάν των ορίων του κινηματογράφου

12/1/2026: Προετοιμασία ασκήσεων, γυρισμάτων

17/1/2026: Ασκήσεις, γυρίσματα

24/1/2026: μοντάζ, παραγωγή ταινίας.

Περισσότερες πληροφορίες: Γιάννης Φραγκούλης (τηλ. 6974123481, email: ioanisfragoulis@gmail.com, fb: Giannis Fragoulis)