ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗ ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΛΦ;

Νοέ 05, 2022 Θέατρο 0

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΕΓΩ*

Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Είδαμε ξανά το θεατρικό έργο «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ», στο θέατρο Σοφούλη, στην Καλαμαριά. Αυτή τη φορά ήταν τόσο καλό όσο και την πρώτη. Όμως είχε «δέσει» η αντιληπτικότητά του σε εμένα. Αυτό μου δημιούργησε την ανάγκη να γράψω επειγόντως για αυτήν.

ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗ ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΦ;: Η ΥΠΟΘΕΣΗ

Ένα ζευγάρι μόλις έχει επιστρέψει από το πάρτι που έκανε ο πατέρας της γυναίκας. Ο άντρας θέλει να χαλαρώσει. Η γυναίκα όμως ανακοινώνει ότι περιμένουν ένα ζευγάρι για ποτό. Θα ακολουθήσουν παιχνίδια εξουσίας από τους φιλοξενούμενους. Σε αυτά θα παγιδευτεί το ζευγάρι που φιλοξενείται. Στο τέλος ο πυρήνας του προβλήματος θα εκδηλωθεί αυθόρμητα, όταν χαράζει. Στην παράσταση «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ».

ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗ ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΦ;: Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ

Ένα σπίτι αστικό. Βλέπουμε μόνο το σαλόνι στο οποίο οι βιβλιοθήκες δεσπόζουν. Το καθιστικό είναι ατακτοποίητο. Ένα μικρό φορητό μπαράκι θα το πάει ο σύζυγος μπροστά. Η γυναίκα είναι εξαντλημένη σωματικά, αλλά θέλει και άλλο να πιεί. Από αυτή τη στιγμή μέχρι την προτελευταία σκηνή το αλκοόλ ρέει άφθονο μέσα τους. Του ανακοινώνει ότι θα έρθει ένα ζευγάρι. Ο άντρας είναι συνάδελφος με το σύζυγό της στο πανεπιστήμιο. Ο πατέρας της έχει πει να τους φερθούν καλά. Ο πεθερός του είναι πρύτανης στο πανεπιστήμιο. Αυτός είναι καθηγητής στο ιστορικό τμήμα. Ο άντρας του φιλικού ζευγαριού είναι καθηγητής βιολογίας. Η γυναίκα φαίνεται να μην συμπαθεί πολύ τη σύντροφο του συναδέλφου του άντρα της.

Από τη στιγμή που το φιλικό ζευγάρι έρχεται αρχίζει ένας μαραθώνιος εξάντλησης. Ο καθηγητής ιστορίας βάλλει εναντίον της γυναίκας του και το αντίστροφο. Οι επιθέσεις είναι εξαντλητικές. Η απαξίωση του ενός στον άλλον είναι ένα παιχνίδι. Φτάνει στα άκρα. Ξεπερνά τα όρια της οικογένειας της Αμερικής. Ο Edward Albee φτιάχνει ένα έργο όπου διαλύεται το συννεφάκι «πατρίς-οικογένεια-θρησκεία». Οι δύο σύζυγοι είναι ορκισμένοι εχθροί. Έτσι τουλάχιστον φαίνεται. Κανείς δεν ξέρει πόσο θα αντέξουν. Αυτό που θέλουν είναι να σπάσει ο ένας τα νεύρα του άλλου.

ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗ ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΦ;: Η ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ

Η Παυλίνα Χαρέλα και ο Κρίτωνας Ζαχαριάδης παίζουν το μεσήλικο ζευγάρι, το δίδυμο των εχθρών. Οι εκρήξεις τους είναι τόσο πειστικές και αριστοτεχνικά σκηνοθετημένες. Η επίθεσή τους ξεκινά με ένα γλυκό λόγο και καταλήγει στο να πετούν βελάκια ο ένας στον άλλο. Το φιλικό ζευγάρι απλά παρακολουθεί. Μαζί με αυτούς και εμείς. Είμαστε θεατές μιας μάχης μέχρι εσχάτων. Είναι όμως;

Αυτό που συμβαίνει είναι η εκδήλωση των ψυχολογικών τραυμάτων των δύο χαρακτήρων που πρωταγωνιστούν. Το τραύμα τους εδράζει στο υστερικό και, στις περισσότερες φορές, φτάνει στην ψύχωση. Ο άντρας είναι ο εχθρός για τη γυναίκα και η γυναίκα για το σύζυγό της. Όμως αυτή η αντίληψη είναι πολύ επιφανειακή. Θα πρέπει να δούμε αυτούς τους χαρακτήρες πιο αναλυτικά και ξεχωριστά.

ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗ ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΦ;: ΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ

Ο άντρας έχει ένα ψυχολογικό τραύμα που εμφανίζεται στην παιδική του ηλικία. Η μητέρα του είναι το άτομο που μισεί και τη σκοτώνει. Στη συνέχεια είναι υπαίτιος του θανάτου του πατέρα του. Το παιδικό τραύμα τον οδηγεί στην ψυχιατρική κλινική. Καταλαβαίνουμε ότι αυτό το παιδί είναι ο καθηγητής ιστορίας. Στη γυναίκα του κάνει προβολή στη μητέρα του. Τη μισεί. Όμως είναι κολλημένος στη μάνα του και στο imago της, στη γυναίκα του, για να την καταλάβει. Από τη μια θέλει να τελειώνει με αυτή. Από την άλλη επιθυμεί να την προστατεύσει. Μιλάμε για μια κατάσταση που αγγίζει τη διπολικότητα, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι. Αυτή η περίπλοκη ψυχολογική κατάσταση σκηνοθετείται πολύ πειστικά. Ο Κρίτωνας Ζαχαριάδης παίζει πειστικά: Οι εναλλαγές του είναι τέτοιες που αποδίδουν αυτό τον χαρακτήρα και δημιουργούν ρυθμό στην αφήγηση.

Η γυναίκα είναι η κόρη ενός πατέρα που έχει χάσει μυστηριωδώς τις δύο γυναίκες του. Η μάνα της ήταν η πρώτη γυναίκα του. Ο πατέρας της είναι αμφιβόλου ποιότητας. Μπορούμε να τον υποψιαστούμε για οικονομικές ατασθαλίες και ίσως για έγκλημα. Είναι όμως ο «κύριος πρύτανης»: Άντρας με πυγμή και κύρος. Η κόρη του είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι τον αγαπά και το σέβεται. Αλλά, από την άλλη, τον απεχθάνεται. Θέλει να τον καταστρέψει. Βρίσκει σε αυτόν ένα λιμάνι ασφάλειας. Στον άντρα της κάνει την προβολή του πατέρα της. Επειδή δεν μπορεί να κάνει κάτι στον πατέρα της, επιχειρεί να αποδομήσει τον άντρα της. Τον αγαπά και το μισεί θανάσιμα. Η υστερία της είναι ελεγχόμενη και οι επιθέσεις έχουν μια λογική τρόμου.

ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗ ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΦ;: Η ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ

Ανάμεσα σε αυτές τις βολές βρίσκεται το ζευγάρι που έχει προσκληθεί να περάσει μια ευχάριστη βραδιά. Οι βολές των δύο συζύγων στρέφονται και προς αυτούς. Τους ξεγυμνώνουν. Τους φροντίζουν όμως στοργικά. Είναι βολές «από σπόντα» για να πετύχουν το στόχο: Να πλήξουν ένας τον άλλο. Είμαστε μάρτυρες αυτής της παράλογης κατάστασης. Οι εντάσεις ανεβαίνουν και πέφτουν αμέσως.

Οι κινήσεις των ηθοποιών είναι υπολογισμένες στην ακρίβεια. Τι θα πουν και που. Πως θα καθίσουν και πως θα εκφράζονται. Τι θα λένε και με ποιο τρόπο. Ο σκηνοθέτης έχει υπολογίσει και την παραμικρή λεπτομέρεια. Τα βλέμματα, το περπάτημα, το σερβίρισμα των ποτηριών στο καθένα. Όλα αυτά είναι αφηγήσεις που δημιουργούν κίνηση. Κινητοποιούν το συναίσθημα και παράγουν ένα υπόγειο συναίσθημα. Αυτό μας λέει ότι η έκρηξη δε θα αργήσει να έρθει. Είναι μια τελετή λύτρωσης. Όλοι οι ηθοποιοί παίζουν καταπληκτικά. Δεν ερμηνεύουν το χαρακτήρα. Είναι ο χαρακτήρας. Ο θεατής πολύ γρήγορα ταυτίζεται και θέλει να έρθει η στιγμή της λύτρωσης. Αυτή θα έρθει και θα είναι ότι πιο γλυκό μπορεί να υπάρχει σε μια συμβίωση ενός ζευγαριού.

ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗ ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΦ;: Ο ΣΚΗΝΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Τα σκηνικά είναι πλούσια. Βιβλιοθήκες γεμάτα βιβλία. Ένας καναπές και μια πολυθρόνα ακατάστατα τακτοποιημένα. Το σκηνικό μας φέρνει σε μια κατάσταση ελεγχόμενης παράνοιας. Το ζευγάρι που πρωταγωνιστεί είναι ντυμένο επίσημα, σα να θέλει να επιβληθεί. Το φιλικό ζευγάρι είναι με καθημερινή ενδυμασία, σα να είναι το αντικείμενο της επιβολής τους. Ο φωτισμός απομονώνει μέρος του σκηνικού χώρου ή μας δείχνει όλο το αφηγηματικό πεδίο. Είναι και αυτό ένας τρόπος δημιουργίας ρυθμού. Η άρθρωση του αφηγηματικού λόγου είναι τέτοια που το ενδιαφέρον δε χάνεται καθόλου. Ο σκηνοθέτης πολύ σωστά μας οδηγεί σε μια χαλαρή στιγμή όταν η τραγωδία λύεται.

Με δύο λόγια: Μια παράσταση που δεν έχει κανένα ψεγάδι. Αντίθετα, είναι γεμάτη με πλεονεκτήματα. Η σκηνοθεσία, τα σκηνικά, τα κοστούμια και οι ερμηνείες: Είναι αρμονικά δεμένα για να μας δείξουν το παράλογο μέσα στη «λογική» της δυτικής κοινωνίας. Σε αυτό το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο και εμείς ζούμε. Η απάντηση στο ερώτημα «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;» είναι «Εγώ». Ποιος δίνει την απάντηση θα τη δείτε στην παράσταση. Αυτή η ανάλυση που διαβάζεται ας νοηθεί ως ένα μικρό σημείωμα για αυτή την παράσταση. Σίγουρα θα μπορούσαμε να γεμίσουμε κάμποσες σελίδες για να την αναλύσουμε ολοκληρωτικά.

ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗ ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΛΦ

Συγγραφέας: Edward Albee

Μετάφραση: Τζένη Μαστοράκη

Σκηνοθεσία: Αντώνης Καραγιάννης

Βοηθός σκηνοθέτης: Χρύσα Καραμούζη

Σκηνικά: Λορέτζο Μπολλέλλι

Κατασκευή σκηνικού: Ομάδα Χαλκιδικής

Μουσική: Γιώργος Καζαντζής

Κοστούμια: Ελένη Μπλέτσα

Φωτισμοί: Ανέστης Ατακτίδης

Ειδικές κατασκευές: Μίλτος Τσαλικίδης

Γραφιστικά: Αριστοτέλης Σομπότης

Επικοινωνία-δημόσιες σχέσεις: Κατερίνα Νικολάου

Φωτογραφίες: Νίκος Σεϊδαρίδης

Στίχοι: Κρίτωνας Ζαχαριάδης

Τραγουδι: Ρούλα Μανισάνου

Παραγωγή: Καλλιτεχνική Εταιρεία

Παίζουν: Παυλίνα Χαρέλα, Κρίτωνας Ζαχαριάδης, Αλέξης Κότσυφας, Χρύσα Μπυγιουκλή

Μουσικοί: μουσική-ενορχήστρωση-πιάνο-πλήκτρα: Γιώργος Καζαντζής, τενόρο σαξόφωνο: Χάρης Καπετανάκης, τύμπανα: Αλέξανδρος Σπανίδης, κόντρα μπάσο: Δημήτρης Γουμπερίτσης, τζαζ πιάνο: Φίλιππος Κωσταβέλης, τραγούδι: Ρούλα Μανισάνου, ηχοληψία-remix-mastering: Θάνος Καζαντζής,
Studio Polytropon

Είδος: τραγωδία

Θέατρο: Θέατρο Σοφούλη (Τραπεζούντος 5), Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη

Τηλέφωνο: 2310423925

Πρεμιέρα: 4/11/2022

Ημέρες παράστασης: Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή

Εισιτήρια: 15 ευρώ, 12 ευρώ (Αμεα, φοιτητικό, 65+).

*Αυτή είναι η απάντηση στο ερώτημα του τίτλου, της παράστασης.

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ.

Διαβάστε τις κριτικές θεάτρου που έχουμε δημοσιεύσει

Δείτε τα βίντεο που έχουμε ετοιμάσει