Ο ΓΑΡΓΑΛΗΣΤΗΣ

Αυγ 23, 2022 Θέατρο 0

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΜΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΥΣ

Ο Γαργαληστής: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Η παράσταση από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βέροιας παρουσιάστηκε στα Μερκούρεια 2022. Στο Ανοικτό Θέατρο Συκεών Μάνος Κατράκης όπου γίνονται πάντα τα Μερκούρεια. Τη Δευτέρα 22 Αυγούστου 2022 είδαμε αυτή την παράσταση, «Ο Γαργαληστής».

Ο ΓΑΡΓΑΛΗΣΤΗΣ: ΣΥΝΟΨΗ

Ένας ιδιόμορφος ληστής είναι ο Γαργαληστής. Είναι ικανός να βλέπει με τα μάτια του το αγνό, γάργαρο παιδικό γέλιο. Αποφασίζει να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, να βρει παιδιά που το γέλιο τους περισσεύει. Κλέβει το γέλιο τους και το μοιράζει σε παιδιά που σπάνια χαμογελούν. Τέσσερις επιθεωρήτριες της αστυνομίας προσπαθούν να το συλλάβουν. Όμως αυτός τους ξεφεύγει την τελευταία στιγμή. Μέχρι που αυτές καταλαβαίνουν τι ακριβώς κάνει. Ελπίζουν να τον ξανασυναντήσουν και να τον γνωρίσουν.

Ο ΓΑΡΓΑΛΗΣΤΗΣ: Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ

Είναι κάτι σαν λαϊκό, μαγικό παραμύθι. Το κείμενο είναι του Δημήτρη Μπασλάμ, ο οποίος έχει γράψει τη μουσική και το έχει σκηνοθετήσει. Πρωταγωνιστούν τέσσερις γυναίκες, ακόμη μία που παίζει ακορντεόν και ένας άντρας.

Οι τέσσερις πρώτες είναι επιθεωρήτριες της αστυνομίας. Έχουν αποφασίσει να μεταμφιεστούν. Φαίνονται σα γριούλες, δεν μπορεί κανείς να τις υποψιαστεί ότι κάτι ψάχνουν. Πολύ περισσότερο ο Γαργαληστής. Τους αρέσει η δράση, προσθέτουν όμως μέσα και λίγη μαγεία. Είναι γρήγορες, αλλά κάποιες φορές αδρανούν τόσο που μας δίνουν χρόνο να καταλάβουμε τι έχει γίνει και τι πρόκειται να συμβεί. Στο τέλος συμπαθούν το Γαργαληστή.

Ο Γαργαληστής είναι αθόρυβος. Περπατά σα να χορεύει. Είναι ντυμένος με ένα κοστούμι και ριγέ κάλτσες. Κουβαλά πάντα μαζί του μια τσάντα κόκκινη καρό. Κάνει αυτό που αφηγούνται οι επιθεωρήτριες. Κινείται απαρατήρητος ανάμεσά τους, σα να είναι αόρατος. Κάνει τη δουλειά του. Εδώ έχουμε το μαγικό στοιχείο: κλέβει το γέλιο των παιδιών για να το δώσει σε αυτά που δεν χαμογελούν σχεδόν ποτέ.

Τέλος, υπάρχει μια γυναίκα που παίζει ακορντεόν και συνοδεύει τις επιθεωρήτριες. Καλύπτει τα κενά του ρυθμού της ομιλίας τους. Κρατά ζωντανό το ενδιαφέρον του κοινού.

Ο ΓΑΡΓΑΛΗΣΤΗΣ: ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ

Το κεντρικό νόημα της παράστασης είναι ότι το γέλιο είναι απαραίτητο. Όσοι έχουν τόσο που τους περισσεύει θα πρέπει να το δώσουν σε αυτούς που δεν χαμογελούν σχεδόν ποτέ ή λίγο. Πως όμως; Στην παράσταση το αναλαμβάνει ο Γαργαληστής. Γαργαλάει τα παιδιά και βάζει σε ένα μπουκαλάκι το γέλιο τους. Μετά υπάρχει μια συνταγή. Το βράζει με άλλα συστατικά και το βάζει σε μπουκαλάκια. Είναι κάτι σαν άρωμα. Αν κάποιος το μυρίσει θα γελάσει. Έχουμε δύο μαγικά στοιχεία: η κλοπή του γέλιου και η αποθήκευσή του.

Το γέλιο είναι απαραίτητο, μας διδάσκει η παράσταση. Επιπλέον, όσοι το έχουν θα πρέπει να το δίνουν στους άλλους, συμπληρώνει. Ο τρόπος είναι αυτός που ο καθένας θα βρει. Η προσφορά του γέλιου είναι μια μαγική διαδικασία, όπως στην παράσταση. Μόνο που στην πραγματική ζωή του ανθρώπου αυτό το μαγικό γίνεται εύκολα ρεαλιστικό, αν δεχτούμε το συναίσθημα να μας καθοδηγήσει.

Η παράσταση είναι περισσότερο για παιδιά. Βλέπεται και από μεγάλους και σε αυτούς έχει να πει κάτι σημαντικό: Είναι αναγκαίο να έχουμε καλή διάθεση και να μεταδίδουμε τη χαρά μας στους άλλους. Έτσι είναι πιο εύκολο να γίνει η κοινωνία πιο ανθρώπινη. Σιγά σιγά θα φτάσει σε ένα καλό πεδίο όπου θα ζούμε ειρηνικά και παραγωγικά με τους συνανθρώπους μας. Αυτό το καταλαβαίνουν πιο εύκολα τα παιδιά. Αν το συνειδητοποιήσουν και οι μεγάλοι υπάρχει ελπίδα να δομηθεί μια κοινωνία που θα είναι προσιτή στον άνθρωπο.

Ο ΓΑΡΓΑΛΗΣΤΗΣ: Ο ΡΥΘΜΟΣ

Χρειαζόταν περισσότερος ρυθμός από τις ηθοποιούς που έπαιζαν τις επιθεωρήτριες. Δίνει τέμπο ο Γαργαληστής με το πώς κινείται και με τη ρυθμικότητα των κινήσεων του. Επίσης κρατά ζωντανό το ενδιαφέρον η ηθοποιός που παίζει ακορντεόν και μαντολίνο. Όμως αυτά δε φτάνουν. Κάποια στιγμή η παράσταση χαλαρώνει, όχι όμως τόσο που να γίνει βαρετή. Ξεσηκώνει σε πολλά σημεία τα παιδιά. Σε άλλα τα αφήνει κάπως αδιάφορα.

Ωραίο είναι το σκηνοθετικό εύρημα της προβολής κάποιων δράσεων σε οθόνες-παραβάν. Δείχνει το απομακρυσμένο, αυτό που υπονοεί ο λόγος, αφήνει τη φαντασία να πλάσει τα πρόσωπα που δεν παρουσιάζονται: Η θεία του Γαργαληστή και ένας αστυνόμος που δεν τους βλέπουμε, παίζουν όμως ρόλο στην αφήγηση και κατανόηση της ιστορίας. Η κινησιολογία των ηθοποιών μας θύμιζε κινήσεις κλόουν, άρα οικεία για τα παιδιά. Η μουσική είναι απλή αλλά ξεσηκώνει τον άνθρωπο και του δημιουργεί κέφι.

Αν παιχτεί κάπου κοντά σε εσάς μην παραλείψετε να πάτε με τα παιδιά σας. Θα είναι μια ευχάριστη εμπειρία για αυτά και για εσάς.