20ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΓΑΛΛΟΦΩΝΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ 2019-ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Μάιος 24, 2019 Κινηματογράφος 0

γενική εικόνα-κριτική ματιά-απολογισμός

του Νίκου Θωμόπουλου

Κάνοντας έναν απολογισμό του φετινού 2^ου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου της Αθήνας που έγινε στους Κινηματογράφους Άστορ, Δαναός και στην αίθουσα προβολών του Γαλλικού Ινστιτούτου ενώ η επίσημη πρεμιέρα έγινε στο θέατρο Παλλάς, με προσκλήσεις, ο ικανοποιητικός αριθμός θεατών που γέμιζε αρκετές φορές τις αίθουσες επιβεβαιώνει την επιτυχία αυτού του Φεστιβάλ.

Φέτος με την αισθησιακή θα λέγαμε ιδέα του αφιερώματος με τίτλο «Άρωμα-μόδα-μια γαλλική ιδιαιτερότητα» προβλήθηκαν ταινίες του κλασσικού γαλλικού κινηματογράφου της περιόδου 1978-’81 στις οποίες έπαιζε ένα ρόλο φετίχ η παρουσία κάποιου αρώματος σε σκηνές των ταινιών αυτών δίνοντας και μία δόση ρομαντισμού. Οι θεατές είχαν έτσι την ευκαιρία να δουν συγκριτικά τις νέες τάσεις του σύγχρονου Γαλλόφωνου κινηματογράφου με παλιότερες ταινίες που κατά τη γνώμη μας πιστοποιούν μία φθίνουσα πορεία εδώ και πολλά χρόνια στον τομέα της κινηματογραφικής αισθητικής αν εξαιρέσει κανείς λίγες μεγάλες παραγωγές, κυρίως κωμωδίες και ταινίες εποχής που έχουν εμπορική επιτυχία και εκτός Γαλλίας.

Αναζητώντας τις αιτίες αυτής της κρίσης θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την δύσκολη έως μηδαμινή χρηματοδότηση νέων δημιουργών, όπως μου είπαν οι περισσότεροι σκηνοθέτες-σκηνοθέτριες σε συνεντεύξεις που μου παραχώρησαν ως καλεσμένοι του Φεστιβάλ, με κύρια αιτία ότι οι νέοι δημιουργοί κάνουν ταινίες που δε μιμούνται σε ύφος και σενάρια τις εμπορικές αμερικάνικες ταινίες που σε μεγάλη πλειοψηφία βλέπουν οι θεατές στη Γαλλία, μαζί με τις μετρημένες στα δάχτυλα γαλλικές ταινίες με εμπορική επιτυχία.

Μετά το στίγμα που άφησαν στην εξέλιξη του γαλλικού κινηματογράφου, η nouvelle vague και άλλοι πολύ σημαντικοί σκηνοθέτες (Ρενουάρ, Ρενέ, Ντεμί, κ.λπ.) και μία τάση νεώτερων σκηνοθετών να καινοτομήσουν κόντρα σ’ αυτή τη κινηματογραφική παράδοση, όπως ο Κ. Σαμπάλ, ο Λίκ Μπεσσόν, και κάνοντας ταινίες ωμού ρεαλισμού και σαφή προσανατολισμό ενάντια σε πολιτικές εξουσίες με έντονο αποτύπωμα, φέροντας έτσι το γαλλικό κινηματογράφο πιο κοντά σε ανάλογες ποιοτικές αλλά και εμπορικές ταινίες, του σύγχρονου αμερικάνικου κινηματογράφου που κεντράρουν θεματικά την αυτόνομη πάλη μειονοτήτων ενάντια στο ρατσισμό ή τον άμεμπτο ηθικό αστυνομικό ενάντια στο διεφθαρμένο σύστημα κ.λπ.

Οι ταινίες που είδα στο φετινό Φεστιβάλ απέχουν από αυτή τη θεματολογία και τις επαναστατικές ανατροπές τόσο σε επίπεδο περιεχομένου όσο και στη φόρμα. Οι βασικοί άξονες κινούνται γύρω από τη γυναίκα -θύμα υπαρξιακών και ψυχολογικών αδιεξόδων, λόγω έλλειψης επικοινωνίας και συναισθηματικής ή ερωτικής αποδοχής, ένα ζήτημα που απασχολεί σε διεθνές επίπεδο τις κοινωνίες λόγω του προβλήματος της απλότητας των δύο φίλων με τις γυναίκες σε μειονεκτική θέση κυρίως σε κλειστές κοινωνίες της Ασίας, και της Αφρικής.

Σε μία συντηρητική Γαλλία με οξυμένα πολιτικά προβλήματα και ένα κλίμα αστυνομοκρατίας λόγω τρομοκρατικών ενεργειών, σε σχέση και με το αναπόφευκτο κλίμα φόβου των πολιτών κυρίως στο Παρίσι και τις μεγάλες πόλεις, μου φαίνεται ως φυσική συνέπεια ή ατολμία, η αίσθηση ηττοπάθειας και η αίσθηση κατάθλιψης και μελαγχολίας που αποπνέουν οι lowbuget παραγωγές με τίμια και καθαρή ματιά, αλλά ελλιπή γνώση του σύγχρονου γαλλικού κινηματογράφου που καθρεφτίζουν οδυνηρά τον κοινωνικό ιστό και το διαταραγμένο ψυχολογικό κλίμα του γαλλικού λαού χωρίς διάθεση σάτιρας ή μιας χιουμοριστικής ματιάς που θα άφηνε ένα παράθυρο αισιοδοξίας για το κινηματογραφικό μέλλον της γαλλικής Έβδομης Τέχνης μιλώντας πάντα για ταινίες ποιότητας με άποψη όπως π.χ. βρίσκουμε τέτοια εξαιρετικά δείγματα στο ρουμάνικο, στο ιρανικό, στο τούρκικο και στον αγγλικό κινηματογράφο σε χώρες δηλαδή με πιο οξυμένα προβλήματα από την Γαλλία που μάλλον έχει ως μόνο εχθρό, πέρα από την παγκόσμια οικονομική κρίση, τον ίδιο τον κακό εαυτό της διαμορφωμένο από μια νοοτροπία σωβινισμού και κάποιων τυπικιστικών αντιθέσεων μένοντας έτσι σε ένα «μουσειακό» πολιτιστικό παρελθόν χωρίς δυναμική εξέλιξη ανοιχτή σε δημιουργικές προκλήσεις του μέλλοντος με θετικό πρόσημο κάτι που επιβεβαιώνεται από την στατικότητα και τη φθίνουσα πορεία και του γαλλικού θεάτρου και του τομέα της μουσικής που δε βρίσκουν πλέον καμία διεθνή αναγνώριση και ανταπόκριση ακόμα και του πιο ψαγμένου κοινού.