ΠΟΙΟΣ ΣΚΟΤΩΣΕ ΤΟ ΧΑΡΙ;
ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΤΩΜΑ ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΤΟ ΘΑΨΕΙ;
γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης
ΣΥΝΟΨΗ
Το πτώμα ενός άντρα βρίσκεται λίγο έξω από ένα χωριό. Οι κάτοικοί του το βλέπουν, δεν ξέρουν ποιος είναι, το θάβουν, το ξεθάβουν και πάλι από την αρχή, μέχρι να αποφασίσουν τι θα κάνουν με αυτό. Βλέπουμε τις παράξενες συμπεριφορές τους και μπορούμε πλέον να δούμε αυτή την κοινωνία, τις δομές της, τη συνοχή της που διαλύεται, την αποξένωση των μελών της.
Η ΤΑΙΝΙΑ
Το 1955 ο Alfred Hitchcock θα γυρίσει την ταινία «Ποιος σκότωσε το Χάρι;» («The trouble with Harry»), μία μαύρη κωμωδία που δυστυχώς δεν γνώρισε εμπορική επιτυχία. Παρόλα αυτά η Shirley MacLaine κέρδισε, με αυτή την ταινία, τη Χρυσή Σφαίρα πρωτοεμφανιζόμενης ηθοποιού, ενώ η ταινία είχε προταθεί για τα βραβεία BAFTA και αυτά των Αμερικάνων σκηνοθετών. Είναι αμερικάνικη παραγωγή που βγήκε στις αίθουσες στις 3 Οκτωβρίου 1955.
Ο Hitchcock είχε κάνει ήδη αρκετές καλές ταινίες, με αυτό το έργο μας παρουσίασε μία πικρή κωμωδία που έχει κρυμμένα μέσα της νοήματα κριτικής για την ντόπια κοινωνία. Πρόκειται, λοιπόν, περισσότερο για ηθογραφία παρά για μία κωμική απόδοση ενός μακάβριου γεγονότος. Η ταινία ξεκινά με την εύρεση ενός πτώματος από ένα παιδί. Το πτώμα ενός άντρα είναι κάπου στην πλαγιά ενός λόφου, λίγο μακριά από το χωριό. Ακούγονται πυροβολισμοί, το παιδί φεύγει και ένας γέρος, απόμαχος ναυτικός, εμφανίζεται με την καραμπίνα του. Ανακαλύπτει και αυτός το πτώμα. Από αυτή τη στιγμή και μετά σχεδόν όλο το χωριό θα συναντηθεί με το πτώμα, πάντα μόνοι τους ή με κλειστές παρέες.
Όλοι βλέπουν ένα πτώμα, κανείς όμως δε θέλει να ψάξει να βρει ποιος είναι. Θα μάθουμε ότι ο νεκρός άντρας είναι ο δεύτερος σύζυγος μιας γυναίκας, μητέρας του αγοριού που είδε πρώτο αυτό το νεκρό. Γιατί όμως το παιδί δεν αναγνώρισε το σύζυγο της μητέρας του σε αυτό το νεκρό; Αυτό θα μπορούσε να ήταν ένα σκοτεινό σημείο σαν αυτά που μας έχει συνηθίσει ο δάσκαλος του θρίλερ, όμως εδώ ο Hitchcock δεν κάνει ένα θρίλερ. Τότε; Έχουμε λοιπόν ένα κομβικό σημεί της αφηγηματικής συνάρτησης. Αν το προσέξουμε καλά, τότε θα αναρωτηθούμε τι συμβαίνει σε αυτή τη μικρή κοινωνία της Αμερικής.
Θα δούμε όλα τα πρόσωπα να παίζουν σα να είναι μόνα τους στο χωριό, σε ελάχιστες περιπτώσεις θέλουν να επικοινωνήσουν με κάποιον άλλο. Ένας καλλιτέχνης θα ζωγραφίσει το κεφάλι του νεκρού, αυτή θα είναι η μοναδική εικόνα που θα έχουμε από το νεκρό άντρα, ως ταυτοποίηση, αφού το βλέπουμε μόνο ξαπλωμένο ή τα πόδια του σε πρώτο πλάνο. Αυτός ο καλλιτέχνης θα επιδιώξει να είναι ο επόμενος σύζυγος της νεαρής μητέρας, έχοντας κλέψει, κατά κάποιο τρόπο, την ψυχή του νεκρού συζύγου της, αναλαμβάνει την προστασία της.
Ο γέρος ναυτικός θα γνωρίσει μία μεσόκοπη γυναίκα και θα την ερωτευτεί, κάτι που η ίδια επιδιώκει. Ο σερίφης είναι χαμένος στον κόσμο του. Ένας πλούσιος συλλέκτης έργων θέλει να αγοράσει όλα τα έργα του καλλιτέχνη, αναγνωρίζοντάς τον ως ιδιοφυΐα, αλλά αυτός θα ζητήσει, αντί για αμοιβή αντικείμενα που θα τα δωρίσει στους φίλους του. Ένα από αυτά είναι ένα διπλό κρεβάτι, προάγγελος της συμφωνίας της γυναίκας να τον παντρευτεί. Τι γίνεται όμως με το παιδί;
Το μικρό αγόρι είναι ελεύθερο να κάνει ότι θέλει. Σα να μην ανήκε σε αυτή την οικογένεια, δεν ελέγχεται, είναι αυτό που «τραβά» τα αφηγηματικά στοιχεία, βάζοντας το ένα δίπλα στο άλλο, συμπληρώνοντας ένα παζλ που θα είναι η εικόνα αυτής της μικρής κοινωνίας, μία απεικόνιση της αλλοτρίωσης, της μοναξιάς και της αποξένωσης του ατόμου από το κοινωνικό σύνολο.
Με πολύ όμορφο τρόπο, ο σκηνοθέτης μας μιλά για το στίγμα του ανθρώπου στην αμερικάνικη κοινωνία, σε μία μικρογραφία της, δείχνει την απομάκρυνση του καθένα από το κοινωνικό σύνολο στο οποίο ανήκει, περιγράφει με πολύ απλό και χιουμοριστικό τρόπο την απόσχιση των κοινωνικών κομματιών, με άλλα λόγια την ουσιαστική διάλυση της αμερικάνικης κοινωνίας, μας μιλά για την αφέλεια, έχοντας τον απόμαχο ναυτικό και τη γυναίκα που ερωτεύτηκε σα ζωντανά παραδείγματα. Αφήνει σε εμάς να ανακαλύψουμε αυτά τα στοιχεία -ίσως και άλλα- όπως θα έπρεπε να ενδιαφερθούν οι κάτοικοι αυτού του χωριού για το πτώμα που υπήρχε μπροστά τους. Έτσι «τα προβλήματα με το Χάρι λύθηκαν», όπως αναφέρει η ταινία στο τέλος, δηλαδή, ουσιαστικά, δε λύθηκε τίποτε. Ο Hitchcock μας κλείνει πονηρά το μάτι και χαμογελά.
ΠΟΙΟΣ ΣΚΟΤΩΣΕ ΤΟ ΧΑΡΙ;
(THE TROUBLE WITH HARRY)
Σκηνοθεσία: Alfred Hitchcock
Σενάριο: John Michael Hayes, Jack Trevor (βασισμένη στο μυθιστόρημά του)
Φωτογραφία: Robert Burks
Μοντάζ: Alma Macrorie
Ήχος: Winston Leverett, Harold Lewis
Μουσική: Bernard Herrmann
Παίζουν: Edmund Gween (ναυτικός), John Forsythe (Σαμ Μαρλόβι), Mildred Natwick (Ίβι Γκράβελι), Mildred Dunnock (κα. Γουίγκς), Jerry Mathers (Άνι Ρότζερς), Shirley MacLaine (Τζένιφερ Ροτζερς)
Παραγωγή: Alfred Hitchcock
Χώρα: ΗΠΑ
Γλώσσα: αγγλικά
Έτος παραγωγής: 1955
Διάρκεια: 99΄
Είδος: κωμωδία, μυστήριο
Περισσότερες πληροφορίες για την ταινία και τα τεχννικά χαρακτηριστικά εδώ
