ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΩΡΗΣΗ
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να προσεγγίσει και να αναλύσει κάποιος την ουσία και τη δομή του σεναρίου. Κατά την άποψή μου, η πλέον ενδεδειγμένη προσέγγιση είναι η θεώρηση του σεναρίου ως μία «οπτικοποιημένη ιστορία». Η αφήγηση δηλαδή μιας ιστορίας μέσα από εικόνες.
Σε αυτό το είδος γραφής οι λέξεις υπηρετούν, δεν κυριαρχούν. Αναγκαστικά ακολουθούν τους περιορισμούς και τις δυνατότητες της κάμερας. Ο σεναριογράφος οφείλει να θυμάται πάντα ότι η τελική γραφή δεν θα γίνει με μελάνι αλλά με τον κινηματογραφικό φακό και οι λέξεις δε θα μείνουν αφηρημένες αλλά θα γίνουν εικόνες με σαφή και συγκεκριμένη μορφή.
Η συγγραφή του σεναρίου απαιτεί ένα συνδυασμό τεχνικών και θεωρητικών γνώσεων. Το πλάσιμο των χαρακτήρων, η δομή, η δημιουργία των σκηνών βασίζεται στα λογοτεχνικά είδη, κυρίως στο μυθιστόρημα. Ο τρόπος όμως γραφής είναι συγκεκριμένος και υπόκειται στους δικούς του κανόνες.
Οι σκηνές είναι αυστηρά οριοθετημένες και ξεκάθαρες, οι διάλογοι προσομοιάζουν όσο το δυνατόν καλύτερα στην καθημερινή επικοινωνία και ο συγγραφέας/σεναριογράφος είναι εντελώς «αόρατος», αποκομμένος από οποιαδήποτε δυνατότητα παρέμβασης ή σχολιασμού.
Η βασική έγνοια του σεναριογράφου είναι να αποδώσει την ιστορία ως μια τρισδιάστατη παρουσίαση. Να βρει τον τρόπο με τον οποίο οι λέξεις θα ξεκολλήσουν από το χαρτί προκειμένου να μετουσιωθούν σε ανθρώπους που δρουν σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο και βιώνουν συγκεκριμένα συναισθήματα. Επίσης, πρέπει να διαλέξει το μέγεθος και την εσωτερική δομή των σκηνών που θα επηρεάσουν τον ρυθμό και την ένταση της ιστορίας καθώς και να επιλέξει και να περιγράψει τους επιμέρους χώρους που θα καθορίσουν το ύφος της ταινίας συνολικά. Ο τελικός του σκοπός είναι να επιτύχει μια, όσο το δυνατόν καλύτερη, απεικόνιση της ιστορίας όπως αυτή υπάρχει μέσα στο μυαλό του, έτσι ώστε ο σκηνοθέτης που θα αναλάβει να την υλοποιήσει με τα δικά του εκφραστικά μέσα να έχει μια ξεκάθαρη πρώτη εικόνα.
Συνήθως το σενάριο αρχίζει με την γέννηση ενός χαρακτήρα και συνεχίζει ανάλογα με τις απαντήσεις που θα δώσει ο σεναριογράφος στις εξής ερωτήσεις:
-Ποιος είναι ο ήρωας μου;
-Που βρίσκεται;
-Σε ποια χρονική στιγμή;
-Τι ακριβώς θέλει;
-Ποια εμπόδια πρέπει να ξεπεράσει για να πετύχει τους στόχους του;
-Τι συμβαίνει στον ήρωα τελικά; Τα καταφέρνει ή όχι;
Οι αποφάσεις που θα πάρει σε αυτό το στάδιο θα καθορίσουν και την ταυτότητα της ταινίας.
Πάνω από όλα όμως ο σεναριογράφος πρέπει να θυμάται ότι ο θεατής, βλέποντας τις ταινίες, ουσιαστικά καλύπτει μια βασική του ανάγκη: Την ανάγκη να ταυτιστεί με τους ήρωες, να νιώσει ότι νιώθουν.
Όλγα Μπακοπούλου
