Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Φεβ 09, 2025 Κινηματογράφος 0

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ SOLARIS

Η ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΛΕΣΧΗΣ

Η επιστροφή: γράφει ο Κώστας Πετρόπουλος

Η Κινηματογραφική Λέσχη Solaris συνεχίζει το μικρό αφιέρωμά της στον ρώσικο κινηματογράφο την Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου 2025, στις 9.15μμ, στο κινηματοθέατρο Αθήναιον, Βασ. Όλγας 35, Θεσσαλονίκη, με την προβολή της ταινίας «Η επιστροφή», 2003, 110΄, του Αντρέι Ζβιάγκιντσεφ. Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό, που θα συντονίσει ο Γιάννης Φραγκούλης, κριτικός κινηματογράφου.

Η επιστροφή: Η ταινία

Βραβευμένη με το Χρυσό Λιοντάρι στο περσινό Φεστιβάλ Βενετίας, η ρωσική ταινία «Η επιστροφή» («The return»), είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Αντρέι Ζβιάγκιντσεφ. Περιγράφει τη σχέση ανάμεσα σε έναν πατέρα και τους δυο γιους του, όταν ο πατέρας επιστρέφει ύστερα από απουσία δώδεκα χρόνων. Η ζωή των δυο νεαρών αδερφών ξαφνικά ανατρέπεται με την εμφάνιση του σχεδόν άγνωστου, καταπιεστικού όπως θα αποδειχτεί, πατέρα, τον οποίο θυμούνται μόνο από μια παλιά φωτογραφία του.

Απαντήσεις στο αν πράγματι αυτός είναι ο πατέρας τους ή γιατί επέστρεψε ύστερα από τόσα χρόνια απουσίας, καθώς και σε άλλα ερωτήματά τους, θα βρουν τα δυο παιδιά στο ταξίδι «γνωριμίας» που κάνουν μαζί του σε ένα έρημο νησί. Ένα ταξίδι εφτά ημερών, που μας θυμίζει τις εφτά μέρες της δημιουργίας της Βίβλου, και όπου ο πατέρας παίρνει τη μορφή ενός θεού ή κάποιου μυθικού προσώπου -υπάρχουν οιδιπόδιες αναφορές αλλά και αναφορές στο Χάροντα και τον Αχέροντα. Η συνάντηση ανάμεσα σε πατέρα και γιους θα προκαλέσει συγκρούσεις, φέρνοντας στην επιφάνεια ψυχικά τραύματα και μίση, οδηγώντας σε ένα τραγικό φινάλε.

Η επιστροφή: Ο λόγος

Ο μικρότερος γιος είναι έμπλεος καχυποψίας προς τον άκαρδο πατέρα του που γεύτηκε την απουσία του στο μεδούλι του και την ανεξήγητη εγκατάλειψή του στο μνημονικό του. Ο μεγάλος γιος βίωσε τον πατέρα του και τον εξιδανίκευσε ως έναν αστικό θρύλο, μια άυλη θεϊκή φιγούρα-πρότυπο που πήρε σάρκα και οστά με τον σαρωτικό ερχομό της. Μια τριαδική σχέση (Πατήρ, Υιός, Άγιο Πνεύμα) που έχει τις καταβολές της στον χριστιανισμό και αναμειγνύεται ιστορικά με τυράννους «εθνοσωτήρες» που κυριολεκτικά ρήμαξαν τον κοινωνικό ιστό. Είναι μια σχέση όπως το σύνδρομο της Στοκχόλμης, που θα δοκιμαστεί σε ένα αγνώστου προορισμού ταξίδι με έναν μυστήριο, σχεδόν εξωκοσμικό συνοδοιπόρο που επέστρεψε όχι από μεταμέλεια, αλλά για να μετατρέψει την παιδική αθωότητα σε μια πρόωρη ενηλικίωση και βίαιη σκληραγώγηση.

Με την πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους ο Αντρέι Ζβιάγκιντσεφ, έχοντας, πριν από αυτή, σκηνοθετήσει μόνο τρία επεισόδια για την τηλεοπτική σειρά «Chyornaya komnata» (2000-2001), μας συστήνεται και μας κερδίζει με τον μεστό λόγο του, την βαθιά ανάλυση των χαρακτήρων του και την αναδόμηση του κινηματογραφικού λόγου που είναι γλαφυρός και στοχεύει κατ’ευθείαν στο κέντρο. Η ταινία έχει κερδίσει 33 διεθνή βραβεία και ήταν υποψήφια για άλλα 20. Ήταν η αρχή μιας λαμπρής κινηματογραφικής πορείας, στην οποία βλέπουμε την «Έλενα» (2011), το «Λεβιάθαν» (2014) και το «Χωρίς αγάπη» (2017), για να αναφέρουμε μόνο τις πιο γνωστές ταινίες του.

Η επιστροφή: Η συζήτηση

Τα θέματα που βάζει η ταινία ως προβληματισμό θα είναι ο πυρήνας της συζήτησης που θα κάνει με το κοινό ο Γιάννης Φραγκούλης, κριτικός κινηματογράφου. Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτά τα κινηματογραφικά στοιχεία απασχολούν σήμερα, σε μεγαλύτερο βαθμό, την κοινωνία, σε παγκόσμιο πεδίο και δημιουργούν αναρίθμητα προβλήματα, θέτοντας επιτακτικά τα θέματα ελευθερίας, δημοκρατίας και ανάπτυξης της ταυτότητας του ανθρώπου, με υγιή τρόπο. Η ταινία είναι σήμερα, δυστυχώς, πιο επίκαιρη από την χρονιά προβολής της.