ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΗ

Ιούν 04, 2025 Κινηματογράφος 0

ΤΑΙΝΙΕΣ

Η ΨΥΧΗ ΠΟΥ ΔΟΚΙΜΑΖΕΤΑΙ

Ρεαλισμός και ψυχή: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Στον ιστορικό κινηματογράφο, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, στον θερινό κινηματογράφο Άλεξ θα δούμε αυτή την εβδομάδα τρεις ταινίες. Τρία δείγματα από τρεις διαφορετικούς ηπείρους του πλανήτη. Ιταλία, Παλαιστίνη και Αμερική. Τρία διαφορετικά τοπία, τόσο διαφορετικά και τόσο ίδια. Ας δούμε τις ταινίες όπου η ψυχή του ανθρώπου καταθέτει το δικό της πόνο. Το δικό της θείο δράμα.

Ρεαλισμός και ψυχή: «Βερμίλιο: η νύφη του βουνού»

Σε ένα ορεινό χωριό της βόρειας Ιταλίας, λίγο μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ζει μια πολυμελής οικογένεια: Ο αυστηρός πατέρας, δάσκαλος, η μάνα που μοιράζει ακριβοδίκαια την αγκαλιά της σε όλα τα παιδιά, τα αγόρια και τα κορίτσια που μεταφράζουν το σύμπαν των μεγάλων το καθένα με τον δικό του τρόπο, η ενήλικη κόρη που ερωτεύεται έναν λιποτάκτη.

Γύρω τους, οι εποχές αλλάζουν και αφήνουν τα πανέμορφα αποτυπώματά τους στη φύση. Οι κάτοικοι του χωριού έχουν τις δικές τους συνήθειες και τελετουργίες. Οι ζωές των απλών ανθρώπων αντιμετωπίζουν στωικά όσα τους επιφυλάσσει η τύχη. Ένας ολόκληρος χαμένος κόσμος αναβιώνει στο εξαίσιο φιλμ της Μάουρα Ντελπέρο, έναν περήφανο κινηματογραφικό απόγονο του ιταλικού νεορεαλισμού.

Συνδυάζοντας τον ρεαλισμό με τη χάρη ενός ζωγραφικού πίνακα, η Ντελπέρο αντλεί από την ιστορία της οικογένειάς της και μας δίνει τη δική της οπτική ενός κόσμου που αιωρείται ανάμεσα στο πατριαρχικό παρελθόν και τις προκλήσεις ενός νέου μέλλοντος.

Η ταινία, ένα συγκινητικό δράμα οικογενειακών μυστικών, εκθειάστηκε για την πανέμορφη κινηματογράφησή της, δια χειρός Μικαΐλ Κρίσμαν, ο οποίος μας χαρίζει μερικά εκπληκτικά κάδρα των επιβλητικών ιταλικών Άλπεων, με το Βερμίλιο να γίνεται ένας ακόμα χαρακτήρας της ταινίας.

Η Ντελπέρο, μέσα από μια λιτή, αφαιρετική, αλλά σε βάθος πολυεπίπεδη αφήγηση, διηγείται μικρές και μεγάλες ιστορίες, καταφέρνοντας να μιλήσει με μαεστρία για το συλλογικό μέσα από το προσωπικό. Το «Βερμίλιο» είναι ένα φιλμ, που, σύμφωνα με τους New York Times, «ζητά από τους θεατές να το προσεγγίσουν σαν να περπατούν στις μύτες των ποδιών τους μέσα στο χιόνι». (Διαβάστε την κριτική της ταινίας)

Ρεαλισμός και ψυχή: «Η σπουδαία κυρία Χολ»

H 70χρονη Λίλιαν Χολ είναι μία μητριαρχική φιγούρα στα θεατρικά σανίδια της Νέας Υόρκης. Για δεκαετίες, οι ερμηνείες της τής χάρισαν ένδοξες κριτικές, λάμψη, χρήματα κι ένα ακλόνητο στάτους στην κορυφή της αριστοκρατίας του Μπρόντγουεϊ. Σήμερα, τη συναντάμε σε πρόβες για την νέα της παράσταση. Είναι έτοιμη να πρωταγωνιστήσει σε μία μοντέρνα διασκευή του «Βυσσινόκηπου», του Τσέχοφ, με σκηνοθέτη έναν σύγχρονο, εναλλακτικό, ανερχόμενο δημιουργό.

Για εκείνη είναι απλώς μία ακόμα πρόκληση, μία ακόμα σεζόν. Για εκείνον είναι καλλιτεχνικό στοίχημα, αλλά και εμπορική εγγύηση: καλή η πειραματική διαφορετικότητα, αλλά ένα μεγάλο όνομα στη μαρκίζα γεμίζει τα θέατρα. «Είναι σαν το σεξ -να σκηνοθετεί κανείς μία μεγάλη πρωταγωνίστρια» τής λέει αμήχανα. «Πάντα σκέφτεσαι: ήμουν καλός; Ημουν καλύτερος ή χειρότερος από τον προηγούμενο;»

Μόνο που τελευταία η Λίλιαν Χολ δεν είναι ο εαυτός της. Κάτι συμβαίνει. Ξεχνάει τις ατάκες της, χάνει τη σύνδεσή της με το κείμενο, τους ηθοποιούς, τη ροή της αφήγησης -τη ροή της μέρας, της ζωής της κι εκτός σκηνής. Θολώνει, ξεχνάει, βλέπει παραισθήσεις, παιδεύεται από βασανιστικές αϋπνίες. Μία μαγνητική αποκαλύπτει την αιτία: βρίσκεται στα πρώτα στάδια άνοιας. Πεισματάρα και τρομαγμένη, επιμένει ότι θα συνεχίσει με την παράσταση. Άλλωστε, τι άλλο μπορεί να κάνει; Τι άλλο της απομένει;

Όλα τα άλλα τα έχει θυσιάσει -η σχέση με την κόρη της διαταραγμένη, η ζωή στο ρετιρέ του Μανχάταν, μοναχική. Από τότε που πέθανε κι ο άντρας της, η μόνη της παρέα είναι η πιστή της οικονόμος. Όμως η μάχη με ένα μυαλό που σε εγκαταλείπει είναι άνιση κι άδικη. Θα τα καταφέρει να παραμείνει σπουδαία μέχρι την τελευταία υπόκλιση;

Ρεαλισμός και ψυχή: «Καμιά άλλη γη»

Μια ταινία, ένα ντοκιμαντέρ, που γύρισαν δυο νέοι, ακτιβιστές θα λέγαμε, αλλά δεν υπήρξε και θέμα επιλογής. Ο Παλαιστίνιος δικηγόρος Μπάζελ Άντρα κι ο Ισραηλινός δημοσιογράφος Γιουβάλ Αμπραχάμ, μαζί, σε έναν τόπο μικρογραφία της ισραηλο-παλαιστινιακής σύρραξης, για να καταδείξουν από τη μια τι συμβαίνει, από την άλλη ότι υπάρχει περιθώριο συνεννόησης μεταξύ των δυο λαών. Πριν τον πόλεμο.

Στο νότιο άκρο της Δυτικής Όχθης βρίσκεται η Μασαφέρ Γιάτα, μια ορεινή περιοχή, καλλιεργήσιμη, όπου από το 1945, λίγο πριν την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, έχουν κατοικηθεί γύρω στα είκοσι μικρά, πετρόκτιστα παλαιστινιακά χωριά.

Ωστόσο, το 1980 ο ισραηλινός στρατός κήρυξε την περιοχή «ζώνη στρατιωτικής εκπαίδευσης», απαγορεύοντας την κατοίκησή της από Παλαιστίνιους και εξαφανίζοντας τα κατοικημένα χωριά από τον επίσημο χάρτη. Από τότε, τακτικά, ο ισραηλινός στρατός με μπουλντόζες ισοπεδώνει τα κτίσματα και εκτοπίζει βίαια τους κατοίκους, για να τα εξαφανίσει και κυριολεκτικά. Εκείνοι επιστρέφουν, ξαναχτίζουν, ξαναεγκαθιστούν γεννήτριες, ξαναβρίσκουν τα ζώα και τα χωράφια τους. Ως την επόμενη φορά. Η προβολή είναι σε συνεργασία με τον Ιατρικό Σύλλογο. (Διαβάστε την κριτική της ταινίας)

Διαβάστε τα νέα του κινηματογράφου

Ένα μικρό κόλπο και κάτι ακόμα

Killerwood

Οδός Μαλχόλαντ