LOCKED

Αυγ 12, 2025 Κινηματογράφος 0

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΩΝ

Η ΠΑΓΙΔΑ

Locked: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Ο Εντ είναι ένα κλεφτρόνι που προσπαθεί να κλέψει ένα αυτοκίνητο μετά από έναν καυγά, στο συνεργείο αυτοκινήτων, αφού έχει κλέψει ένα πορτοφόλι. Παγιδεύεται στο αυτοκίνητο και, στην προσπάθειά του να βγει, θα του συμβούν όσα κανείς δεν εύχεται ούτε στον εχθρό του. Η ταινία του Ντέιβιντ Γιαροβέσκι ακολουθεί το σεναριακό ύφος των παιχνιδιών που αλλάζουν πίστες και πάνε από το ένα δύσκολο επίπεδο στο δυσκολότερο.

Locked: Το σενάριο

Να αρχίσουμε από τα καλά στοιχεία της ταινίας. Η φωτογραφία είναι εξαιρετική. Η ποιότητα της εικόνας είναι τέτοια που δείχνει ευκρινέστατα τον άνθρωπο και τον περιβάλλοντα χώρο. Βέβαια η τόσο καλή ευκρίνεια είναι ανοίκεια για το μάτι του ανθρώπου. Μοιάζει σαν μια ταινία ανιμέισιον, όμως, επειδή μας αρέσει η μεγάλη πιστότητα της εικόνας, δεν μπορέσαμε παρά να την θαυμάσουμε. Το Χόλιγουντ ακολουθεί την λογική να γυρνά τις ταινίες σε μεγάλη ανάλυση, 12Κ ή παραπάνω, να τις μοντάρει σε αυτή την ανάλυση και, μετά, να μειώνει την ανάλυση της εικόνας λίγο πιο κάτω από το HD. Εδώ δεν το έκανε.

Όπως ήδη αναφέραμε η σεναριακη ανάπτυξη της ταινίας ακολουθεί την λογική του βιντεογκέιμ. Έχουμε την εισαγωγή στο παιχνίδι, πάμε στην πρώτη πίστα και μετά στην επόμενη που είναι πιο δύσκολη και έτσι συνεχίζουμε μέχρι το τέλος. Είναι και αυτό μια λογική συγγραφής του σεναρίου που έχει γίνει αποδεκτή αφού οι θεατές έχουν εξοικειωθεί με αυτή την ανάπτυξη και παρακολουθούν την ταινία πιο ευχάριστα. Το θέμα είναι ότι θα πρέπει τα αφηγηματικά στοιχεία να συνδέονται μεταξύ τους, έτσι ώστε να μας αφήνουν κάτι, όταν η ταινία τελειώσει, που θα μας κάνει να σκεφτούμε αυτά που έχουμε ζήσει, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Εδώ δεν συνέβαινε αυτό.

Locked: Οι αναφορές

Ο κλέφτης μπαίνει εύκολα μέσα στο αυτοκίνητο και μετά εγκλωβίζεται. Αυτή η ιδέα μας θυμίζει τον δρόμο των κλεφτών που είχε δείξει ο Κουροσάβα σε μια από τις ταινίες του. Ο Ιάπωνας σκηνοθέτης μας έδειχνε το πρόβλημα και λειτουργούσε διδακτικά λιγότερο και παιχνιδιάρικα περισσότερο. Σε αυτή την ταινία συμβαίνει το αντίστροφο. Ο παιγνιώδης τρόπος υπερισχύει και υπερβαίνει τα εσκεμμένα. Η εκδίκηση υπερισχύει.

Θα πρέπει να πούμε ότι οι αντιδράσεις του κοινού είναι αυτές που ο σκηνοθέτης θα ήθελε. Βλέπει εχθρικά το κλεφτρόνι, μετά τον λυπάται, συμπαθεί τον ιδιοκτήτη του αμαξιού, μετά από όσα κάνει τον αντιπαθεί τόσο που ο θάνατός του δεν του προκαλεί απέχθεια. Μέχρι εδώ καλά.

Το επόμενο θέμα που τίθεται είναι αυτό της ηθικής. Είναι ηθικό να κλέβεις; Σαφέστατα και όχι. Είναι ηθικό ο ιδιοκτήτης να εκδικηθεί τον κλέφτη; Φυσικά, υπό προϋποθέσεις. Το σενάριο ακολουθεί την λογική του Χέγκελ για το τι είναι ηθικό ή όχι, στην αρχή, και μετά αυτή του Μαρξ που αναφέρει ότι η ηθική είναι κάτι σχετικό, ανάλογα με το κοινωνικό περιβάλλον του κάθε ανθρώπου. Με αυτή την έννοια, μας δείχνει τον ανήθικο κλέφτη, μετά τον ανήθικο ιδιοκτήτη που μας κάνει να τον μισούμε γιατί φέρνεται απάνθρωπα σε έναν που κλέβει τόσο που μας έρχεται αυθόρμητα το «φτάνει». Ίσως κάποιοι να συμφωνήσουν, ακολουθώντας την λογική ότι θα πρέπει οι παραβάτες του νόμου να τιμωρούνται αλύπητα. Αυτή όμως η λογική είναι καταστροφική για την συνοχή της κοινωνίας. Ο παραβάτης του νόμου θα πρέπει να διδάσκεται και όχι να τιμωρείται μέχρι θανάτου.

Locked: Η εκδίκηση

Το αμάξι είναι φτιαγμένο έτσι που κάποιος δεν μπορεί να βγει από εκεί. Είναι αλεξίσφαιρο, άρα αν κάποιος πυροβολήσει από μέσα το μόνο που θα καταφέρει είναι να τραυματιστεί. Επίσης μπορεί κάποιος να το οδηγήσει από απόσταση, με ένα σύστημα τηλεκατεύθυνσης. Ο κλέφτης τραυματίζεται και ο ιδιοκτήτης, που είναι γιατρός, επικοινωνεί με αυτόν, τον αφήνει να χάσει τις αισθήσεις του και μετά του περιποιείται τα τραύματα.

Ακολούθως λειτουργεί εκδικητικά. Δείχνει τον σαδισμό που έχει κάποιος που ανήκει στην κοινωνική τάξη των πλούσιων και βλέπει τους άλλους ως αποβράσματα της κοινωνίας, ανάξια να ζήσουν. Εδώ έχουμε δύο αναφορές σε ταινίες.

Ο κλειστός χώρος, ο εγκλωβισμός σε ένα αμάξι, μας θυμίζει την σεναριακή ανάπτυξη του Μπέργκμαν όταν οι χαρακτήρες του έχουν περιορισμένη κινητικότητα. Ο λόγος θα πρέπει να είναι μεστός για να παρακολουθεί ο θεατής την ταινία. Στο «Locked» ο λόγος είναι μεστός, αλλά δεν έχει αυτά τα σημεία που θα σε οδηγήσουν σε άλλα αφηγηματικά πεδία, έτσι ώστε να βιώσεις την ταινία. Μένει σε αυτό το σημείο της εκδίκησης και των αντιδράσεων που έχει ειπωθεί, σε αυτή την ταινία, πολλές φορές. Αυτό, όπως είναι κατανοητό, είναι βαρετό.

Locked: Η βία

Ο σαδισμός μας φέρνει στην «Δασκάλα πιάνου», του Μίκαελ Χάνεκε ή στα «120 μέρες στα Σόδομα», του Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Σε αυτές τις ταινίες ο σαδισμός έχει αφηγηθεί για να μας δείξει την σχέση πατέρα-κόρης, στην πρώτη, και τον άσχημο πρόσωπο του φασισμού, στην δεύτερη ταινία. Εδώ θα δούμε μόνο το αποτρόπαιο πρόσωπο του πλούσιου γιατρού. Είναι όλοι οι πλούσιοι έτσι; Όχι. Τότε γιατί αυτή η ταινία υπονοεί ότι αυτή η συμπεριφορά είναι κανόνας; Επειδή ακολουθεί την ανάπτυξη ενός παιχνιδιού βιντεογκέιμ μόνο και δεν τον ενδιαφέρει η ανάπτυξη των χαρακτήρων.

Οι βίαιες πράξεις του πλούσιου άντρα είναι ανείπωτες. Οι κακοποιοί θα πρέπει να σκοτώνονται. Το αμάξι του είναι το φονικό όπλο του. Έχει αναγκάσει τον κλέφτη να δεθεί σφιχτά έτσι ώστε να μην μπορεί να αντιδράσει. Η σκηνή που κυνηγάει το παιδί του κλέφτη για να το σκοτώσει είναι εξοργιστική. Σε αυτές τις σκηνές δείχνει με απαίσιο τρόπο την αντιστροφή των ρόλων. Ο κακός είναι πλέον ο πλούσιος, αλλά η κακία του είναι άρρωστη. Είναι ψυχοπαθής. Γιατί όμως έχει φτάσει σε αυτό το σημείο; Η ταινία δεν μας δίνει μια απάντηση. Δεν μπορούμε, κατά συνέπεια, να την προσομοιάσουμε με αυτά που έχουμε ζήσει ή που έχουν μεταφερθεί σε εμάς ως εμπειρίες. Άρα ο σεναριακός λόγος πέφτει στο κενό.

Locked: Η διεκπεραίωση

Το ότι η ταινία καταλήγει σε ένα καλό τέλος, ο κακός πλούσιος σκοτώνεται, έτσι ή αλλιώς θα πέθαινε από καρκίνο, το αμάξι του καίγεται, ο κλέφτης «έχει μάθει το μάθημά του», είναι πλέον ένα καλός γλυκός πατέρας, δεν ανυψώνει την σεναριακή ανάπτυξη. Αντίθετα, λειτουργεί ως μια καθησύχαση: Το καλό θα κερδίζει πάντα. Αυτή η θεολογική ιδέα ακολουθεί την συστημική λογική μια καλής κοινωνίας μέσα στον «καλό» δυτικό κόσμο. Ακόμη, τόσο αυτή η λογική όσο και αυτή της τιμωρίας εξυπηρετούν την μικροαστική αντίληψη που θέλει όλα να γίνουν όπως πρέπει σε μια κοινωνία καπιταλιστικού τύπου.

Οι ηθοποιίες είναι πολύ καλές. Οι αλλαγές των χαρακτήρων είναι πολύ επιτυχημένες για να αποδώσουν την μεταστροφή του κάθε χαρακτήρα. Αν το σενάριο είχε μια αξιόλογη ανάπτυξη η ταινία θα είχε κάποια αξία. Το κοστούμια απέδιδαν πολύ καλά τον ρεαλισμό, την εποχή και τον χαρακτήρα. Η μουσική λειτουργούσε ως αντίστιξη στην βία, έτσι την τόνιζε ακόμα περισσότερο. Η σκηνοθεσία ήταν καθαρά διεκπεραιωτική.

LOCKED

Σκηνοθεσία: David Yarovesky

Σενάριο: Michael Arien Ross, Mariano Cohn, Gaston Duprat

Φωτογραφία: Michael Dallatorre

Μοντάζ: Andrew Buckland, Peter Gvozdas

Μουσική: Tim Williams

Ήχος: Neil McBride, James Evans, Jussi Tegelman

Σκηνικά: Shannon Gottlieb

Κοστούμια: Autumn Steed

Παραγωγοί: Zainab Azizi, Pierre Henry, Petr Jaki, Ara Keshishian, Sean Patrick O’Reilly, Sam Raimi,

Ηθοποιοί: Bill Skarsgard (Εντ Μπάρις, κλέφτης), Anthony Hopkins (Ουίλιαμ, γιατρός), Ashley Cartwright (Σάρα), Michael Eklund (Καρλ), Navid Charkhi (Μπάτερ), Ricardo Paquenino (ντράμερ), Gaston Morrison (οδηγός φορτηγού), Reese Alexander (ιερέας), Emma Kombe (κόρη του Εντ Μπάρις)

Χώρα παραγωγής: ΗΠΑ, Καναδάς

Έτος παραγωγής: 2025

Γλώσσα: αγγλικά

Χρώμα: έγχρωμη

Είδος: τραγωδία, θρίλερ

Διάρκεια: 95΄

Εταιρεία διανομής: Tanweer

Ημερομηνία εξόδου στις αίθουσες: 20/3/2025

Για περισσότερες πληροφορίες για τους συντελεστές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά δείτε εδώ.

Διαβάστε τις κριτικές που έχουμε δημοσιεύσει

Καζαμπλάνκα

Οι άγριες μέρες μας