ΓΙΑΤΡΟΣ ΜΕ ΤΟ ΣΤΑΝΙΟ

Σεπ 03, 2025 Θέατρο 0

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΜΕ ΠΛΑΓΙΟ ΤΡΟΠΟ

Γιατρός με το στανιό: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Το έργο «Γιατρός με το στανιό» είναι μια σπαρταριστή κωμωδία εποχής, με αντικείμενό της τους γιατρούς που, μέσα από θεατρικά έργα, σατίρισε ο Μολιέρος. Ανέβηκε για πρώτη φορά το 1666 στο θέατρο Παλέ Ρουαγιάλ και θριάμβευσε σε τέτοιο βαθμό ώστε να αποτελέσει εφεξής το έργο το πιο πολυανεβασμένο και πολυπαιγμένο από τον ίδιο τον Μολιέρο, που ερμήνευε μάλιστα τον ρόλο του Σγκαναρέλου. Ο Ζέροντος δεν θέλει να παντρέψει την κόρη του, Λουτσίντα, με εκείνον που αγαπάει κι εκείνη παριστάνει την άρρωστη για να αποφύγει έναν ανεπιθύμητο γάμο με τον πλούσιο Οράτιο, που της προορίζει για σύζυγο. Ψάχνοντας να της βρει γιατρό πέφτει πάνω στον ξυλοκόπο Σγκαναρέλο. Ο ψευτογιατρός, χωρίς να το καταλάβει, γίνεται συνένοχος των δύο ερωτευμένων. Είδαμε την παράσταση στα Μερκούρεια, στο Θέατρο Μάνος Κατράκης.

Γιατρός με το στανιό: Το έργο

Ο Ντίνος Ψυχογιός σκηνοθετεί αυτό το έργο για λογαριασμό του ΔΗ.ΠΕΕ.ΘΕ. Σερρών. Η παράσταση ανέβηκε στα Μερκούρεια, όπου την είδαμε. Η φάρσα στον Μολιέρο λειτουργεί ως κάθαρση. Η γυναίκα του ξυλοκόπου κακοποιείται από αυτόν και αποφασίζει να τον εκδικηθεί. Όταν κάποιοι ψάχνουν να βρουν έναν γιατρό τους λέει ότι είναι ο άντρας της, αλλά για να δεχτεί να παρέχει τις υπηρεσίες του θα πρέπει να τον ξυλοφορτώσουν. Από αυτό το σημείο η φάρσα παρασύρει ό,τι βρει μπροστά της και όλα αλλάζουν μορφή για να θριαμβεύσει τελικά ο έρωτας.

Ο Μολιέρος κάνει έναν ύμνο στον έρωτα και, με αυτή την ευκαιρία, σατιρίζει τα ήθη της εποχής του. Οι τσαρλατάνοι, οι εγωιστές πλούσιοι και οι υπηρέτες που δεν ξέρουν τίποτε άλλο από το να υπηρετούν το αφεντικό τους είναι στο στόχαστρό του.

Η σάτιρα για να βρει τον στόχο της θα πρέπει να κάνει βολές μετρημένες, να σπάει τις δομές και να φτιάχνει καινούργιες. Αν δεν γίνουν αυτά τότε το σατιρικό έργο σατιρίζει τον ίδιο τον εαυτό του. Με άλλα λόγια, καταλήγει στην αποτυχία. Επί πλέον, με αυτόν τον τρόπο, προτείνει έναν άλλο τρόπο ζωής, καινούργια ήθη, μια επαναστατική διαδικασία που δοκιμάζει τα θεμέλια της κοινωνίας που, σύμφωνα με τον σατιρικό καλλιτέχνη, είναι σαθρή.

Γιατρός με το στανιό: Η σάτιρα

Η σάτιρα του Μολιέρου στόχευε την σαθρή κοινωνία της βασιλικής Γαλλίας, στην μεσαιωνική εποχή. Η σάτιρα αυτού του έργου τι θα πρέπει να σατιρίσει; Οι γιατροί πλέον δεν είναι κομπογιαννίτες. Δεν αποτυγχάνουν στην θεραπεία των ασθενών τους. Όμως υπάρχουν άλλα επαγγέλματα ή λειτουργήματα που δημιουργούν καταστάσεις που δοκιμάζουν την συνοχή της κοινωνίας. Στην εποχή μας δεν είναι δύσκολο να τα βρούμε.

Η μεταφορά του έργου του Μολιέρου στην εποχή μας χρειάζεται μια καλή διασκευή. Όχι γιατί θεωρούμε ότι αυτό δεν είναι καλό, αλλά για να το βοηθήσουμε να λειτουργήσει ως σάτιρα και αυτή να έχει κάποιο στόχο. Δυστυχώς σε αυτή την σκηνοθεσία του έργου του Μολιέρου, δεν ζήσαμε την δύναμη του σατιρικού έργου, μόνο το καταλάβαμε ως μουσειακό είδος.

Γιατρός με το στανιό: Οι ηθοποιίες

Οι ηθοποιοί προσπαθούσαν να δώσουν ζωή στο έργο αλλά δύσκολα το κατάφερναν. Ο χαρακτήρας που έπαιζε τον χωριάτη είχε κάποια σχέση με την πραγματικότητα, όπως είναι και στην εποχή μας. Ο πρωταγωνιστής έδειχνε έναν άνθρωπο μάγκα και παλληκαρά που έχει δειχθεί πολλές φορές σε θεατρικά έργα, κυρίως επιθεωρήσεις, και σε πολλές ταινίες της σειράς. Αυτός ο χαρακτήρας γιατί είναι κακός και γιατί θα πρέπει να τιμωρηθεί; Ποιον βλάπτει; Ερωτήματα στα οποία το έργο δεν απαντά, με υπόβαθρο την σύγχρονή μας εποχή.

Δεν βλέπουμε -γιατί δεν υπάρχουν- τις μεταπτώσεις αυτού του χαρακτήρα. Δεν μπορούμε να δούμε τα πάθη του, τις αιτίες του, την σάτιρα που θα έχει θέμα της αυτούς τους τύπους, γιατί η δόμησή του δεν είναι τέτοια που θα μας έδινε μια εικόνα του αγύρτη, έτσι η σάτιρα πέφτει στο κενό. Αυτά τα απαραίτητα εργαλεία, όπως αναφέρει το «Περί ποιητικής», του Αριστοτέλη, εδώ δεν υπάρχουν σε ένα κείμενο (context) που θα μας θυμίζει, λίγο ή πολύ, την εποχή μας.

Γιατρός με το στανιό: Ο ρυθμός

Για να δώσει πνοή στο έργο, ο σκηνοθέτης καταφεύγει στο τραγούδι. Προσπαθεί να δώσει ρυθμό και τα καταφέρνει. Το ίδιο γίνεται και με την κινησιολογία που είναι αξιόλογη. Όμως δεν έχει κάποιο κείμενο (με την σημειωτική έννοια) που θα μπορεί να αρθρώσει. Οι κώδικες δεν μπορούν να δώσουν ένα σημαινόμενο που θα μιλήσει για την ζωή του θεατή. Άρα έχουμε να κάνουμε με την κοινωνία της Γαλλίας τον 17^ο αιώνα μόνο.

Οι ηθοποιοί προσπάθησαν να αποδώσουν όσο καλύτερα μπορούσαν τους θεατρικούς χαρακτήρες και τα κατάφεραν, τηρουμένων των αναλογιών. Οι φωτισμοί δεν έδειχναν ένα μέρος της σκηνής όπου γινόταν κάτι το σημαντικό, αφήνοντας στην αφάνεια τα άλλα, έτσι ώστε να υπάρχει η αντίθεση φωτός και σκιάς. Τα σκηνικά και τα κοστούμια ήταν τα μόνα που μας έφερναν στην εποχή μας. Η παράσταση ανέβηκε στα Μερκούρεια όπου το θέατρο ήταν γεμάτο

ΓΙΑΤΡΟΣ ΜΕ ΤΟ ΣΤΑΝΙΟ

Συγγραφέας: Μολιέρος

Μετάφραση: Έρση Βασιλικιώτη

Σκηνοθεσία: Ντίνος Ψυχογιός

Βοηθός σκηνοθέτης: Μάριος Λέκκας

Δραματουργική επεξεργασία: Ντίνος Ψυχογιός

Πρωτότυπη μουσική: Κώστας Μπουντούρης

Σκηνικά: Μαρίνα Κωνσταντινίδου

Κοστούμια: Μαρίνα Κωνσταντινίδου

Βοηθός ενδυματολόγου: Παναγιώτα Μούρου

Κινησιολογία: Αστέριος Πολυχρονίδης

Φωτισμοί: Νίκος Παπαδόπουλος

Ηχοληψία: Γιώργος Δασκαλάκης , Νίκος Βογιάρης

Τεχνικοί σκηνής: Κώστας Μαρτίν, Γιώργος Πεταλωτής, Σοφούλης Μαλτάς

Φωτογραφίες: Δήμητρα Τζαλαβρέτα, Μπάμπης Ελιόγλου

Δημιουργικό μακέτας: Μιχάλης Μαραγκάκης

Trailer: Μπάμπης Ελιόγλου

Οργάνωση παραγωγής και επικοινωνίας: Ευαγγελία Δαμιανίδου, Δέσποινα Βαφειάδου

Προώθηση-Social Media: Ηρακλής Τζαρίδης

Διαχείριση: Κική Μάλαμα

Ηθοποιοί: Χριστίνα Αναγνώστου, Ελένη Καλαφάτη, Γιώργος Καρύδας, Δημήτρης Λουιζίδης, Φανή Λύκου, Αστέρης Πολυχρονίδης, Γιάννης Σαμψαλάκης, Αστερόπη Χαριτίδου

Παραγωγή: ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών

Χώρος: Ανοικτό Θέατρο Μάνος Κατράκης (Συκιές-Θεσσαλονίκη)

Ημερομηνία παράστασης: 26/8/2025

Για περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση και την περιοδεία δείτε εδώ.

Επιστροφή στο άρθρο-ευρετήριο άρθρων για τα Μερκούρεια

Διαβάστε τις κριτικές για τις θεατρικές παραστάσεις που έχουμε δημοσιεύσει

Η στρίγγλα που έγινε αρνάκι

Ζ-η-θ, ο Ξένος

Τα μωρά τα φέρνει ο πελαργός