ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΆΜΡΟΥΜ

Δεκ 05, 2025 Κινηματογράφος 0

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΩΝ

AMRUM

Στο νησί του Άμρουμ: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Γερμανία, άνοιξη του 1945. Ενώ ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος βαίνει προς το τέλος του, ο δωδεκάχρονος Νάνινγκ περνάει ήσυχα τις μέρες του με τη μητέρα του στο όμορφο, απομονωμένο νησί Άμρουμ, περιμένοντας την επιστροφή του πατέρα του από το μέτωπο. Όταν η μητέρα του εκφράσει την επιθυμία της για ορισμένα τρόφιμα, που όμως σπανίζουν, λόγω της έλλειψης προμηθειών, ο μικρός Νάνινγκ θα βαλθεί να τα εντοπίσει για να της τα δωρίσει. Στο πλαίσιο της ειδικής αυτής «αποστολής» του, θα βοηθήσει έναν ψαρά να πιάσει μια φώκια, θα κυνηγήσει κουνέλια, θα κάνει νέες γνωριμίες, και θα περάσει χρόνο με την οικογένεια του στενού του φίλου, αλλά, πάνω από όλα, θα ανακαλύψει περισσότερα απ’ό,τι μπορούσε να φανταστεί για τους γύρω του, αλλά και την ίδια του την οικογένεια, σε μια περιπέτεια που θα του αλλάξει τη ζωή.

Στο νησί του Άμρουμ: Ο ρυθμός

Είχαμε συνηθίσει τον Φατίχ Ακίν σε ταινίες με έντονο ρυθμό και αντιθέσεις χαρακτήρων που μας δείχνουν, με διαφορετικό τρόπο, τη ζωή στην εποχή μας. Έτσι τον γνωρίσαμε με το «Μαζί ποτέ», το 2004. Εικοσιένα χρόνια μετά θα μας δείξει έναν εντελώς διαφορετικό κινηματογράφο που θα μας γοητεύσει με έναν άλλο διαφορετικό τρόπο. Αυτή η ταινία είναι εστιασμένη στο πρόσωπο του δωδεκάχρονου Νάνινγκ. Αυτός ο έντονος ρυθμός που υπήρχε στις ταινίες του στην κίνηση μέσα στο πλάνο, τώρα έχει μεταφερθεί στον πυρήνα του πλάνου, ακολουθώντας τη θεωρία του κινηματογράφου που μιλά για τον ρυθμό μέσα στο πλάνο, κάνει κάτι ανάλογο που έχουμε δει στις ταινίες του Ταρκόφσκι και άλλων σκηνοθετών που καταφέρνουν να αιχμαλωτίζουν το βλέμμα του θεατή.

Όταν πάει κάποιος να δει μια ταινία που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα, όπως οι ταινίες του Φατίχ Ακίν, θέλει να κατανοήσει το κινηματογραφικό κείμενο. Βλέποντας αυτή την ταινία δεν μπορεί να πάρει τα μάτια του, έστω ένα δευτερόλεπτο, μακριά της. Αν το κάνει θα χάσει το νόημα και δεν θα έχει πετύχει το σκοπό του που δεν είναι άλλος από την κατανόηση, το cognito. Ο λόγος που εκφέρεται συμπληρώνεται από τον άρρητο λόγο της εικόνας, η κίνηση της κάμερας είναι ανεπαίσθητη, όμως αυτά που συμβαίνουν μπροστά της έχουν μεγάλη σημασία για την πλήρη κατανόηση της ιστορίας. Εδώ, λοιπόν, καταλαβαίνουμε ότι έχουμε να κάνουμε με τον ίδιο ρυθμό, όπως στις προηγούμενες ταινίες του, μόνο που αυτή τη φορά είναι εσωτερικός.

Στο νησί του Άμρουμ: Το δώρο

Ο Νάνινγκ θέλει να εκπληρώσει την επιθυμία της μητέρας του: ψάχνει να βρει τρόπο να φέρει λευκό ψωμί, βούτυρο και μέλι. Αυτό θα είναι ένα δώρο σε αυτή, ευχαριστώντας την για το δώρο που του έχει κάνει, τη νεογέννητη αδελφή του. Αυτή η εννοιολογική διαδρομή θα περάσει από διάφορα σημεία που θα του δώσουν την ευκαιρία να καταλάβει τι γίνεται δίπλα του αυτές τις μέρες. Ο πόλεμος τελειώνει. Η Γερμανία χάνει και μάλλον θα συνθηκολογήσει. Οι Γερμανοί που ζουν δίπλα του χαίρονται που τελειώνει «ο πόλεμος του Χίτλερ», ενώ άλλοι ελπίζουν να νικήσουν οι ναζί. Ο πατέρας του είναι υψηλόβαθμο στέλεχος των ναζιστών, η μητέρα του υποστηρίχτρια του ναζισμού, ενώ η αδελφή της μισεί τον Χίτλερ.

Το πρόσωπο του μικρού παιδιού είναι σχεδόν ανέκφραστο σε όλη αυτή τη διάρκεια. Όλα όσα γίνονται αλλάζουν τον ψυχικό του κόσμο, προσπαθεί να καταλάβει, να αξιολογήσει, με αυτό τον τρόπο ωριμάζει, γίνεται πρόωρα άντρας. Η απειλή του θανάτου είναι πανταχού παρούσα. Η διαδρομή που κάνει είναι επικίνδυνη γιατί θα πρέπει να περάσει από το θαλάσσιο μέρος πριν να έρθει η παλίρροια, κάτι που δεν το καταφέρνει με επιτυχία, έχει όμως πετύχει να μην πνιγεί και να φέρει αυτό που πήρε για να φτιάξει το λευκό ψωμί. Ο θάνατος ελλοχεύει παντού στο θείο του που αυτοκτονεί, στον πατέρα του που είναι στον πόλεμο και δεν ξέρουμε αν και πότε θα γυρίσει.

Στο νησί του Άμρουμ: Η βία

Η επιστροφή στο μέρος που ζούσαν -και από το οποίο έφυγαν λόγω του πολέμου-, η πώληση του σπιτιού στο Άμρουμ, το γράμμα του πατέρα είναι τα τελευταία πράγματα που βλέπουμε να συμβαίνουν στον μικρό Νάνινγκ. Η ροή των εικόνων σταματά και τον παρατηρούμε, πολλές δεκαετίες αργότερα, γέρο, να κοιτάζει την ίδια θάλασσα.

Σε αυτή την ταινία εικονογραφείται η βία που εξασκούν η ναζί, οι δυσαρεστημένοι πρόσφυγες, οι μεγάλοι άνθρωποι στους μικρότερους, μια βία που τραυματίζει τον ψυχισμό του ανθρώπου. Αυτό όμως το παιδί θα αποφύγει το τραύμα γιατί μετατρέπει όλες αυτές τις τραυματικές καταστάσεις σε λόγο, σε κατανόηση και έτσι λειαίνει την πληγή. Το τραύμα γίνεται στοχασμός και μελαγχολία, αυτό που βλέπουμε στο γέρο άνθρωπο που κοιτάζει την θάλασσα και θυμάται. Μόνο που αυτός ο ηθοποιός είναι ο μέντορας του Φατίχ Ακίν που πρόσφατα πέθανε.

Στο νησί του Άμρουμ: Το βίωμα

Ο Τούρκος σκηνοθέτης που κάνει γερμανικό κινηματογράφο, έχοντας κάποιες επιρροές από τον τούρκικο πολιτισμό, δε σταματά να μας σαγηνεύει με τις ιστορίες του. Εδώ το μοντάζ είναι βιωματικό και λειτουργεί άψογα. Η φωτογραφία διηγείται και, αισθητικά, είναι εξαιρετική, συμπληρώνει τον προφορικό λόγο των ηθοποιών. Οι ηθοποιίες είναι πολύ προσεγμένες, όλοι είναι οι χαρακτήρες του σεναρίου, εικονοποιούν όλες τις ψυχικές καταστάσεις με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Η σκηνοθεσία είναι θαυμάσια. Στο τέλος φεύγεις με ένα κόμπο στο στομάχι σου που θα φύγει όταν θα αρχίσεις να καταλαβαίνεις αυτό που βίωσες κατά τη διάρκεια της προβολής. Και θα μισήσεις ξανά τον φασισμό.

ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΆΜΡΟΥΜ

(AMRUM)

Σκηνοθεσία: Fatih Akin

Σενάριο: Fatih Akin, Hark Bohm

Φωτογραφία: Karl Walter Lindenlaub

Μοντάζ: Andrew Bird

Μουσική: Hainbach

Ήχος: Stephan Fandrych, Corinna Fleig, Sascha Heiny, Lasse Kröger, Matz Müller, Torsten Zumhof

Σκηνικά: Grazyna Sowa, Beate ter Schüren

Κοστούμια: Birgit Missal

Παραγωγοί: Fatih Akin, Lara Förtsch, Herman Weigel, Felix Wendlandt

Ηθοποιοί: Jasper Billerbeck (Νάνινγκ), Laura Tonke (Χίλε, μητέρα του Νάνινγκ), Lisa Hagmeister (θεία Ένα του Νάνινγκ), Kian Köppke (Χέρμαν), Lars Jessen (Όπα Άριαν), Detlev Buck (Φίσερ Σαμ Γκάνγκστερς), Matthias Schweighöfer (θείος Τέο του Νάνινγκ), Diane Kruger (Τέσα Μπέντιξεν)

Χώρα παραγωγής: Γερμανία

Έτος παραγωγής: 2025

Γλώσσα: γερμανικά

Είδος: τραγωδία, ιστορική, πολεμική

Χρώμα: έγχρωμη

Διάρκεια: 93΄

Εταιρεία διανομής: Rosebud.21

Ημερομηνία εξόδου στις αίθουσες: 30/10/2025

Για περισσότερες πληροφορείες για τα τεχνικά θέματα και τους συντελεστέ της ταινίας δείτε εδώ.

Διαβάστε τις κριτικές που έχουμε δημοσιεύσει

Κύριλλος και Μεθόδιος: οι φωτιστές των Σλάβων

Σώστε τον πράσινο πλανήτη