Ο ΖΗΛΙΑΡΟΓΑΤΟΣ

Αυγ 25, 2023 Θέατρο 0

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΠΩΣ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙΣ ΜΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Ο ζηλιαρόγατος: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Οι επαγγελματικές υποχρεώσεις δεν επιτρέπουν στον σαπουνοβιομήχανο να φροντίζει όπως πρέπει τη σύζυγό του Λέλα. Αυτή, ακολουθώντας τη δοκιμασμένη συνταγή που της προτείνει η ξαδέλφη της Μίνα, προσποιείται ότι απατάει τον άντρα της. Σκοπός της είναι αυτός να ζηλέψει και να ασχοληθεί επιτέλους μαζί της. Ο Πότης και ο φαντασιόπληκτος κουμπάρος του Μάρκος αρχίζουν να αναζητούν τον υποτιθέμενο εραστή της Λέλας. Οι υποψίες τους στρέφονται στον γοητευτικό άντρα που μένει στο διπλανό διαμέρισμα. Αυτός είναι παντρεμένος με την φρικτά ζηλιάρα γυναίκα του. Στήνουν παγίδα για να τους πιάσουν επ’αυτοφώρω . Το μόνο που καταφέρνουν είναι να περιπλέξουν τα πράγματα. Ευτυχώς όμως η διαλεύκανση της υπόθεσης δεν αργεί και το ζευγάρι ξαναβρίσκει την ομόνοια και τη γαλήνη του.

Ο ΖΗΛΙΑΡΟΓΑΤΟΣ: Η ΥΠΟΘΕΣΗ

«Ο ζηλιαρόγατος» είναι ελληνική κωμική ταινία του 1956, σε σκηνοθεσία και σενάριο Γιώργου Τζαβέλλα. Το σενάριο βασίστηκε στο θεατρικό έργο του Γεωργίου Ρούσσου «Ο εραστής έρχεται». Πρωταγωνιστούν οι Βασίλης Λογοθετίδης, Ίλια Λιβυκού, Σμάρω Στεφανίδου, Βαγγέλης Πρωτοπαππάς, Λάμπρος Κωνσταντάρας και Καίτη Λαμπροπούλου. Τη μουσική της ταινίας έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις και η παραγωγή έγινε από την Ανζερβός. Ο «Ζηλιαρόγατος» κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες τη σεζόν 1956-1957 κόβοντας 95.421 εισιτήρια και κατατάχθηκε στην 6η θέση ανάμεσα σε 30 ταινίες της ίδιας σεζόν. Έκανε πρεμιέρα στις 15 Αυγούστου 1956, ενώ κυκλοφόρησε και με τη μορφή DVD στις 28 Απριλίου 2003. Η ταινία αυτή, όπως και το «Σάντα Τσικίτα» και το «Δεσποινίς ετών 39», με τους ίδιους πρωταγωνιστές, γυρίστηκαν στην Αίγυπτο, στο στούντιο Ναχάς (Nahas) του Καΐρου.

Ο Μιχάλης Μητρούσης σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί σε αυτό το θεατρικό έργο, «Ο ζηλιαρόγατος». Αν ήθελε να κάνει μια πιστή αναπαραγωγή της ταινίας του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, τότε το πέτυχε. Ας δούμε όμως αυτό το έργο με τις δυο διαφορετικές εκδοχές του.

Ο ΖΗΛΙΑΡΟΓΑΤΟΣ: Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ

Η αναβίωση του παλιού ελληνικού κινηματογράφου είναι ένα ζητούμενο. Αποτυπώνει στιγμές της καθημερινότητας. Αναβιώνει χαρακτήρες που είναι προφανές ότι προκαλούν το γέλιο. Οι παρεξηγήσεις και οι άχρηστες δολοπλοκίες φέρνουν το γέλιο. Λίγο τραγούδι, λίγο χορός, λίγο η κωμική απόδοση του χαρακτήρα της διπλανής πόρτας, το έργο έχει ολοκληρωθεί. Δεν τολμά όμως να μπει μέσα στο θέμα και να κάνει σάτιρα χαρακτήρων και όχι ανθρώπων. Το πρώτο είναι αποδεκτό και χρήσιμο, το δεύτερο είναι ανήθικο, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη στο «Περί ποιητικής». Η χρησιμότητά του είναι ότι αναδεικνύει τις άσχημες πλευρές της κοινωνίας στην οποία ζούμε. Δείχνει ένα παράδειγμα προς αποφυγή.

Τη δεκαετία του 1960 έγινε η μεγάλη στροφή στον ελληνικό κινηματογράφο. Με τις ταινίες «Κάλπικη λύρα», «Πικρό ψωμί», «Προς το πλοίο» και «Αναπαράσταση», ο ελληνικός κινηματογράφος άλλαξε πορεία. Σταμάτησε την αναφορική του λειτουργία και πήρε την αναλυτική διαδικασία. Πλέον αναφέρει και μετά αναλύει τους χαρακτήρες. Προσφέρει στο θεατή ένα άλλο βίωμα και του προτείνει έναν άλλο τρόπο ζωής. Ο Μιχάλης Μητρούσης ακολούθησε την παλιά δοκιμασμένη συνταγή.

Ο ΖΗΛΙΑΡΟΓΑΤΟΣ: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑΣ

Αυτό που είδαμε ήταν μια απλοϊκή αναπαράσταση των χαρακτήρων. Η λούτρινη γάτα που προδίδει τη ζήλια του Πότη ήταν το μοναδικό στοιχείο που ξέφευγε από την αναφορική αφήγηση, αν και αυτό το σκηνοθετικό εύρημα χάνει την αξία του αφού χρησιμοποιείται και σε σκηνές που δεν έχει νόημα. Όλα τα άλλα μας θύμιζαν τον κινηματογράφο του Δαλιανίδη, χωρίς να υπάρχουν τα στοιχεία του μιούζικαλ που έδιναν σε αυτό ένα κάποιο ρυθμό και ένα μπρίο.

Το ενιαίο σκηνικό χωριζόταν στα δύο με το φωτισμό που απομόνωνε τον ένα χώρο. Ένα στοιχείο σχετικά μοντέρνας σκηνοθεσίας. Όλα τα άλλα ακολουθούσαν τη συνταγή που πλέον δεν εκτελείται από κανένα. Ακόμα και ο τραγουδιστής ήταν παράταιρος: Τραγουδούσε για το κοινό ενώ, σύμφωνα με την αφήγηση, το τραγούδι απευθυνόταν στους σκηνικούς χαρακτήρες. Τα τραγούδια, ξεσηκωτικά, έκαναν τους θεατές να συμμετέχουν στην παράσταση. Αυτό το ενδιαφέρον έπεφτε όταν επανερχόμαστε στην αναφορική διαδικασία.

Ο ΖΗΛΙΑΡΟΓΑΤΟΣ: ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Γιατί ο άντρας ζήλευε; Ποιος ήταν ο λόγος που η ξαδέλφη και ο κουμπάρος ραδιουργούσαν; Που υπήρχε η αγάπη στα δύο ζευγάρια; Ερωτήματα που έχουν μείνει αναπάντητα από την παράσταση. Ακόμα: Η ζήλια πόσο καταστροφική είναι; Ειδικά αυτή η ερώτηση είναι καίρια, στην παράσταση εν μέρει δείχνεται, δεν αναλύεται το πάθημα, ούτε το βλέπουμε με κάποιο βιωματικό τρόπο.

Ο θεατής μένει με το σαρκασμό ενός χαρακτήρα. Δεν του φανερώνεται η αρνητική του πλευρά, όπως και αυτά που αυτός ο χαρακτήρας πρόκειται ή πρέπει να πάθει. Το θέατρο χάνει τη λειτουργία της ανάλυσης που είναι ψυχοθεραπευτική. Οι ηθοποιοί έπαιζαν με τον πλέον απλοϊκό τρόπο. Η σκηνοθεσία στην παράσταση «Ο ζηλιαρόγατος» περιορίστηκε στη σύνδεση των σκηνών, ως μια αναφορά. Κάποιες μικρές χειρονομίες, κάποιες γκριμάτσες ή κάτι που θα ξέφευγε του κλασικού μπορεί να έσωζαν την κατάσταση. Για του λόγου το αληθές, δες την ταινία «Δεσποινίς ετών 39», πως το παίξιμο του Λογοθετίδη ξεφεύγει από το κλασικό και δίνει άλλο αέρα στο φιλμικό κείμενο. Η αντίθεση δεν ήταν στη λογική της σκηνοθετικής οδηγίας του Μιχάλη Μητρούση.

Ο ΖΗΛΙΑΡΟΓΑΤΟΣ

Σκηνοθεσία: Μιχάλης Μητρούσης

Θεατρικό έργο: Γιώργος Ρούσσος

Βοηθός σκηνοθέτης: Αστέριος Πολυχρονίδης

Φωτισμοί: Μιχάλης Κουβόπουλος

Σκηνικά: Μιχάλης Μητρούσης, Βάσω Κουνούπη

Κοστούμια: Βάσω Κουνούπη

Χειρισμός φωτισμών: Νίκος Παπαδόπουλος

Ήχος: Γιώργος Δασκαλάκης

Φωτογραφίες: Χριστίνα Παπαφράγκου

Ενορχήστρωση: Γιώργος Ανδρέου

Τραγούδι: Νίκος Αλεξιάδης

Προσαρμογή-απόδοση: Μιχάλης Μητρούσης

Παίζουν: Μιχάλης Μητρούσης, Ελευθερία Ρήγου, Φιλίτσα Καλογεράκου, Γιώργος Καρύδας, Αστέριος Πολυχρρονίδης, Αστερόπη Χαριτίδου, Χριστίνα Αναγνώστου, Αλέξανδρος Χειλάς

Παραγωγή: ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών

Θέατρο: Ανοιχτό Θέατρο Μάνος Κατράκης, Συκιές, Θεσσαλονίκη

Ημερομηνία παράστασης: 23/8/2023.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΑΡΘΡΩΝ

Διαβάστε τις κριτικές θεάτρου που έχουμε δημοσιεύσει

Δείτε τα βίντεο που έχουμε δημιουργήσει