Ο ΔΡΟΜΟΣ ΜΑΣ
του Γιάννη Φραγκούλη
Στις 29/11/2018 στις κινηματογραφικές αίθουσες.
ΣΥΝΟΨΗ
Το δραματοποιημένο, ιστορικό ντοκιμαντέρ, διάρκειας 100΄ επιχειρεί να «χωρέσει» τα 100 χρόνια του ΚΚΕ, από την ίδρυσή του στον Πειραιά το 1918 έως σήμερα, με πλάνα αρχείου, περιεκτικές διηγήσεις αλλά και «πρόζα» από ηθοποιούς. «Ζωντανεύει» ηγετικές προσωπικότητες του ΚΚΕ, όπως ο Νίκος Ζαχαριάδης, ο Μπελογιάννης και ο Πλουμπίδης, πρόσωπα όπως ο Μάνος Κατράκης αλλά και ξεχωριστές στιγμές του κόμματος όπως ο Μάης του ΄36, η ΕΑΜική αντίσταση και άλλα.
Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ
Η παραγωγή αυτού του ντοκιμαντέρ είναι του ΚΚΕ. Ξέρουμε ότι είναι ένα κομματικό οπτικό κείμενο και σαν τέτοιο θα το κριτικάρουμε. Μέσα σε 105 περίπου λεπτά προσπαθεί να χωρέσει τα 100 χρόνια ιστορίας του κομουνιστικού κόμματος στην Ελλάδα. Είναι αυτό δυνατόν; Και όμως το τεράστιο υλικό των 100 χρόνων του ΚΚΕ θα μπορούσε να χωρέσει ακόμα και σε μία ταινία μικρότερης διάρκειας, αρκεί να επιστρατευθεί η θεωρία της διαλεκτικής στον κινηματογράφο, πιο συγκεκριμένα το αϊζενσταϊνικό μοντάζ, για να αναδειχθούν οι αντιθέσεις που θα δημιουργήσουν νέες ιδέες, μετά τη θέαση της ταινίας, στον κάθε θεατή.
Δε θα αναφερθούμε στην ιστορία του ΚΚΕ, μπορεί κανείς να τη διαβάσει είτε από βιβλία είτε από κείμενα στο διαδίκτυο είτε να την ακούσει από βιντεάκια στο youtube. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η σύνθεση που θα μπορούσε να γίνει και να προεκτείνει το κείμενο της ταινίας, παράγοντας και αναπαράγοντας άλλες ιδέες, με πρώτη ύλη αυτή της ταινίας, που θα ζωντανέψουν το ιστορικό κείμενο και θα το εδραιώσουν στο σήμερα. Να πούμε ότι σε πολλά σημεία οι διαφωνίες μας -πολιτικές και ιδεολογικές- με αυτές του ΚΚΕ είναι πολλές, όμως αυτό δεν ενδιαφέρει καθόλου αυτή εδώ την κριτική, αφού καλούμαστε να κρίνουμε το παρόν φιλμικό κείμενο και όχι ένα άλλο.
Η μίξη των ιστορικών ντοκουμέντων με την υποκριτική των ηθοποιών είναι μία αρετή της ταινίας. Δεν είναι όμως ικανή αυτή η αντίστιξη να δημιουργήσει συναισθηματική φόρτιση τέτοια που να βγάλει το κείμενο που υπάρχει στο παρασκήνιο, αυτό που έρχεται να συνδεθεί με το ασυνείδητο, συλλογικό ή ατομικό, για να δημιουργήσει στο συνειδητό του ανθρώπου τη δική του ιδεολογική θέση απέναντι σε αυτό το θέμα. Η εικόνα θα έπρεπε να είναι σε αντίστιξη με το λόγο -κάτι που έγινε πολύ λίγες στιγμές- έτσι ώστε να φανεί η δύναμη του φιλμικού κειμένου και ως αίσθηση.
Η ταινία αρχίζει και τελειώνει με το κομματικό κείμενο. Ξέρουμε ότι υπάρχουν καλλιτεχνικές δημιουργίες που «μεταφράζουν» τα ιστορικά κείμενα, από Έλληνες ή ξένους καλλιτέχνες, με αριστερή ή προοδευτική αντίληψη, δίνουν μία άλλη πνοή στο κείμενο της ιστορίας, καλούν τον αναγνώστη να το κάνει δικό του. Αυτό το «δικό του» προϋποθέτει ότι έχεις εμπιστοσύνη στον άνθρωπο και του δίνεις οποιαδήποτε ελευθερία να αναδημιουργήσει αυτό το κείμενο που εσύ του προτείνεις. Θα ήταν πιο ενδιαφέρον αν τα σύμβολα θα μπορούσαν να συνδεθούν έτσι ώστε να δημιουργήσουν μία σημειακή συνάρτηση, ένα κείμενο, με τη σημειωτική έννοια, τελικά μία νέα ιδεολογική πρόταση που ενδεχόμενα θα άλλαζε τη ματιά μας του πως βλέπουμε τον κόσμο, από την αριστερή ματιά. Αυτό όμως είναι μία κουβέντα που θα την κάνουμε σε ένα άλλο, μεγαλύτερο κείμενο, για να γίνουμε πιο κατανοητοί στο τι προτείνουμε για την κινηματογραφική αφήγηση στην Ελλάδα.
Πάντως, είναι μία ταινία γεμάτη πληροφορίες που κατ’αρχήν σε παρακινεί να δεις και ότι άλλο υπάρχει περί αυτού του θέματος και, κατά δεύτερο λόγο, να διαβάσεις για αυτή την ιστορική περίοδο όσο το δυνατόν περισσότερα. Με αυτό τον τρόπο, για όσους δεν ξέρουν ή δε γνωρίζουν πολλά, είναι μία αφορμή για να μάθουν πιο καλά αυτό το κομμάτι της ελληνικής ιστορίας. Η μεγαλύτερη αντίρρησή μας είναι στο χαρακτηρισμό του καθεστώτος Μεταξά ως «δικτατορία» ενώ το πιο σωστό είναι «φασιστικό», διότι έχει βγει από εκλογές και έχει παραποιήσει τη λαϊκή εντολή, με αυτή την έννοια γίνεται πιο σαφές ότι η αντίστασή του στους Γερμανούς δεν ήταν δική του απόφαση αλλά λαϊκή επιταγή. Ελπίζουμε αυτή η ταινία να «ταξιδέψει» και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας και να είναι η αφορμή για συζητήσεις και προβληματισμούς.
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΜΑΣ
Σκηνοθεσία: Σήφης Στάμου, Παυλίνα Αγαλιανού, Κώστας Σταματόπουλος
Σενάριο: Θανάσης Λεκάτης, Φάνη Πάρρη, Αλέξανδρος Βαλσαμής, Γιάννης Κλεφτογιάννης
Φωτογραφία: Άρης Αποστολίδης
Μοντάζ: Σωτήρης Γκέκας
Μουσική: Σοφία Καμαγιάννη
Παραγωγοί: K.E. K.K.E.
Παίζουν: Παύλος Ορκόπουλος, Μαριάνθη Σοντάκη, Δημήτρης Αλεξανδρής, Λίλα Καφαντάρη, Μίλτος Δημούλης (φωνή), Δανάη Κατσαμένη (φωνή), Δημήτρης Καταλειφός (αφήγηση), Κώστας Καζάκος (αφήγηση), Ελένη Γερασιμίδου (αφήγηση), Διονύσης Ξενάκης (αφήγηση)
Χώρα παραγωγής: Ελλάδα
Έτος παραγωγής: 2018
Γλώσσα: ελληνικά
Διάρκεια: 103΄
Είδος: ντοκιμαντέρ
Ημερομηνία εξόδου: 29/11/2018
Εταιρεία διανομής: New Star.
