NON OMNIS MORIAR
ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑ
Η καταγραφή ενός συνδικαλιστικού γεγονότος δεν είναι η πιο εύκολη εργασία. Πολλές ώρες λήψης, μεγάλη συναισθηματική και ιδεολογική φόρτιση, η επιλογή είναι η πιο δύσκολη ενέργεια, αφού πρέπει να κόψεις στιγμές που όλες είναι σημαντικές, με δεδομένο ότι ο σκηνοθέτης και το συνεργείο του τα έχουν ζήσει όλα από κοντά, έχουν εμπλακεί και αισθάνονται τη δυσκολία να αποχωριστούν τα «παιδιά» τους.
Στο ντοκιμαντέρ «Non omnis moriar», που σημαίνει «δε θα πεθάνω ολόκληρος», της Θεοδοσίας Γραμματικού, γίνεται αυτό το δύσκολο εγχείρημα. Το θέμα είναι πολύ δυνατό. Η απεργία στη Χαλυβουργική, στην Ελευσίνα, ξεκίνησε το Νοέμβρη του 2011. Ενόψει της κρίσης ανακοινώνεται το δίλημμα: ή περικοπή μισθών και ωρών εργασίας ή απολύσεις προσωπικού. Οι εργαζόμενοι στο εργοστάσιο στο Βόλο το δέχτηκαν, οι συνάδελφοί τους στην Ελευσίνα ξεκινούν απεργία, μετά από κάποιες απολύσεις που ανακοινώθηκαν απ΄την εργοδοσία.
Το σενάριο είναι κάτι σαν ημερολόγιο αυτού του αγώνα. Ο χρόνος περνά, οι κυβερνήσεις έρχονται και παρέρχονται, το θέμα παραμένει ως έχει, με τους εργαζόμενους να απεργούν. Εδώ όμως είναι η έκπληξη: η συμπαράσταση έρχεται απ’τον κόσμο, απ’όλη την Ελλάδα, ακόμα και από κάποια κόμματα και συνδικάτα του εξωτερικού. Στην ουσία όμως δεν πρόκειται για έκπληξη λόγω του ότι αυτή η αλληλεγγύη είναι το μόνο όπλο ενάντια σε μία κυβέρνηση που δε θέλει τίποτε άλλο από το να καταστέλλει παρά να συνθέτει απόψεις.
Η κάμερα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, ακόμα και όταν γίνεται η επίθεση των ΜΑΤ και ο αποκλεισμός της εισόδου απ’τους απεργούς. Βλέπουμε και βιώνουμε τα γεγονότα, φορτίζουμε συγκινησιακά, διαμορφώνουμε άποψη. Η ταινία βοηθά σε αυτό χωρίς να παίρνει σαφή θέση υπέρ της μίας ή της άλλη θέσης, αφήνοντάς μας να αντισταθμίσουμε τις καταστάσεις και να βάλουμε τον εαυτό μας στη θέση αυτών των πρώην (πλέον) εργαζομένων. Το «κακό» όταν περνά από ένα σημείο του χώρου της κοινωνίας, είναι σίγουρο ότι μπορεί να περάσει και από ένα άλλο, εκεί όπου είμαστε εμείς.
Η αποδιάρθρωση της κοινωνίας στην Ελλάδα είναι το ζητούμενο αυτής της πρακτικής. Εκεί που εστιάζει η ταινία είναι στη συλλογικότητα, στο να δούμε το πρόβλημα σφαιρικά και όχι περίπτωση προς περίπτωση, καθιστώντας μας ανίκανους να κάνουμε μία σωστή αξιολόγηση και, κατά συνέπεια, χωρίς ουσιαστική άμυνα. Το «διαίρει και βασίλευε» ακούγεται στην ταινία από κάποιο εργαζόμενο και είναι ένας εφιάλτης.
Ο κινηματογράφος βρίσκει ξανά τον πολιτικό του χαρακτήρα, ο οποίος εδώ είναι προφανής και ο λόγους του άμεσος. Μπορεί να προβληματίσει, να θέσει το πρόβλημα στο κοινωνικό πεδίο και να δρομολογήσει ιδεολογικές και κοινωνικές διεργασίες.
Στους συντελεστές θα βρούμε τη Θεοδοσία Γραμματικού, στο σενάριο ο Φώτης Μιχαλόπουλος, στην επιμέλεια του σεναρίου η σκηνοθέτης και ο Κώστας Σταματόπουλος, στη φωτογραφία η σκηνοθέτης και ο Χρήστος Γιάννου, στη διεύθυνση παραγωγής ο Κώστας Σταματόπουλος, στο μοντάζ ο Σωτήρης Γκέκας και ο Γιώργος Διδυμιώτης και στην παραγωγή η Lokomotiva και ο Χρήστος Γιάννου.
Γιάννης Φραγκούλης
