NOI

Σεπ 14, 2025 Κινηματογράφος 0

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΩΝ

Η ΣΥΓΧΩΡΕΣΗ

Noi: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Η εκδίκηση ψιθυρίζει: σε ποια θερμοκρασία βράζει το αίμα πάνω στο χιόνι; Όταν ο μεγαλύτερος αδελφός σκοτώνεται από το αγαπημένο του άλογο, ο μικρότερος πρέπει να αποφασίσει -μέσα από εφιάλτες και οράματα-, αν θα σκοτώσει το ζώο ή θα το συγχωρέσει. Είδαμε την μικρού μήκους ταινία του Νεριτάν Ζιντζιρία στο 48^ο Φεστιβάλ Δράμας, διαγωνίστηκε στο Εθνικό και στο Διεθνές Διαγωνιστικό πρόγραμμα.

Noi: Η πράξη

Πως μπορεί κάποιος να δαμάσει ένα ζώο, ειδικά ένα άλογο; Ισχύει ότι ένα άλογο δεν έχει λογική; Το πιο δύσκολο είναι να δαμάσει κάποιος ένα άλογο, είναι δυνατό ζώο και ακολουθεί την δική του λογική διαδικασία. Κάποια από αυτά δεν δέχονται να κυριαρχούν πάνω τους. Άρα, καταλαβαίνουμε ότι ένα άλογο έχει τη δική του λογική, η οποία πολλές φορές δεν ταιριάζει με αυτή του ανθρώπου. Κατά συνέπεια, όταν ένας προσπαθεί να το δαμάσει μπορεί να παίζει την ζωή του κορώνα-γράμματα.

Ο μεγαλύτερος αδελφός του κεντρικού ήρωα προσπαθεί να καταφέρει αυτό που επιθυμεί. Να υποτάξει το αγαπημένο του άλογο. Είναι αυτό που το αγαπάει, το ζώο δεν έχει δείξει σημάδια μίσους για τον άνθρωπο, έχει αποδείξει, με τις αντιδράσεις του, ότι δεν θέλει να έχει αφεντικό. Αμύνεται και σκοτώνει το επίδοξο αφεντικό του.

Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε αυτή την πράξη φόνο. Όμως, αν την δούμε με μια διαφορετική οπτική, θα ανακαλύψουμε ότι απλά οι δύο λογικές -αυτή του καβαλάρη και αυτή του αλόγου- δεν συμπίπτουν, άρα ο άνθρωπος ενήργησε παράλογα, δεν μέτρησε σωστά τα δεδομένα και πέθανε στην προσπάθειά του να πετύχει το ακατόρθωτο.

Noi: Η αντίδραση

Ο μικρός αδελφός αγαπά το αδέλφι του και θέλει να πάρει εκδίκηση. Τώρα βγαίνει από την οικογενειακή προστασία και θα πρέπει να αναλάβει μέρος των οικογενειακών ευθυνών, τουλάχιστον αυτές που αναλογούσαν στον θανόντα αδελφό του. Μισεί το άλογο και είναι έτοιμος να το σκοτώσει. Το ζώο δεν αντιδρά βίαια μπροστά στο μαχαίρι. Κάνει πίσω. Ξαναπροσπαθεί. Ο πατέρας του τον χαστουκίζει τόσο όσο για να του υποδείξει ότι αυτό που θέλει να κάνει είναι παράλογο. Πλέον ο μικρός αδελφός έχει μπει στην λογική της συγχώρεσης. Είναι η πρώτη πράξη της ωρίμανσης που θα έρθει πολύ νωρίς για αυτόν. Αυτό επιβεβαιώνεται από την εικόνα της γυναίκας που μπορεί να είναι η νύφη, η συνέχεια της οικογένειας.

Το πρώτο στοιχείο είναι το «δαμάζω». Ο σκηνοθέτης θα μας δείξει αναλυτικά όλη αυτή την διαδικασία. Θα δούμε την πάλη του ανθρώπου με το ζώο. Η μάχη είναι αμφίρροπη, το ζώο διεκδικεί την ανεξαρτησία του. Ο άνθρωπος διεκδικεί την υποταγή του ζώου. Δεν μπορεί να δει ότι αυτό δεν την θέλει. Είναι το αγαπημένο του άλογο και θέλει να γίνει δικό του. Εδώ εγγράφεται η υστερία του μεγάλου αδελφού που έχει τυφλωθεί από το φουντωμένο Εγώ του. Και το πληρώνει.

Noi: Η εκδίκηση

Το δεύτερο στοιχείο είναι η ομορφιά. Αν ισχύει ότι η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο, τότε σε αυτό το όμορφο άλογο πρέπει σεβασμός. Αν ακολουθήσεις τα «νερά» του μπορεί να εισπράξεις από αυτό απόλαυση, άρα να πέσει το υστερικό σου και να καταλάβεις.

Το τρίτο στοιχείο είναι η εκδίκηση. Θα πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα: Τι και ποιον θέλω να εκδικηθώ; Το Εγώ του μικρότερου αδελφού δεν μπορεί να δώσει μια αυστηρά δομημένη απάντηση. Ή μάλλον, την δίνει, αλλά κάτι του λέει ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι και διστάζει. Στέκεται άναυδος μπροστά στην ομορφιά. Το χέρι του πάει μπρος και μετά πίσω. Δεν το χτυπάει στο κεφάλι. Δεν το σκοτώνει.

Noi: Το άφατο

Το τέταρτο στοιχείο είναι η πατρική εξουσία. Ο πατέρας βλέπει τι έχει γίνει και τα καταλαβαίνει όλα. Ο μεγαλύτερος γιος του έχει κάνει το λάθος. Η απώλεια πονάει, αλλά η φύση έχει την δική της λογική. Ο κίνδυνος να χάσει και το άλλο του παιδί είναι μεγάλος. Το χαστουκίζει, είναι σα να του λέει «Πρόσεξε, μην πάθεις τα ίδια», δεν είναι μια επιβολή, αλλά μια προτροπή στο άφατο. Και ο μικρότερος γιος του καταλαβαίνει, δεν κάνει το λάθος του αδελφού του και, δειλά δειλά, πλησιάζει το άλογο, το χαϊδεύει και το συγχωρεί. Ουσιαστικά, συμφιλιώνεται με την φύση.

Δεν χρειάζονται λόγια. Ο θεατής μια χαρά καταλαβαίνει τι γίνεται. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο σκηνοθέτης να έχει διδάξει πολύ καλά τους ηθοποιούς και αυτοί να καταλάβουν και να βιώσουν τις οδηγίες. Ο Νεριτάν Ζιντζιρία φαίνεται ότι το έκανε πολύ καλά. Όλα πήγαν όπως έπρεπε. Μικρές αφηγηματικές διαδρομές, μικρές κινήσεις, αυστηρά προσδιορισμένες, βλέμματα που επικεντρώνουν στο αντικείμενο της προσοχής. Και μόνο ένα ανεπαίσθητο μούρμουρο.

Noi: Το παζλ

Το μοντάζ συνδέει όλα αυτά, επιμένει στον προσδιορισμό της πρώτης πράξης, ορίζει και αναπτύσσει. Μας δείχνει αυτό που έχει γίνει και υπονοεί αυτό που θα έπρεπε να γίνει. Μπερδεύει τον χρόνο για να δείξει την ένταση του συναισθήματος. Η φωτογραφία αφήνει το φως να λούσει τα αντικείμενα -ανθρώπους και άλογο-, να τα εξαγνίσει έτσι όπως το φως μπορεί να το κάνει και να μας δώσει ένα παζλ αριστουργηματικό. Ο Νεριτάν Ζιντζιρία δεν μας έχει απογοητεύσει με τις ταινίες του μέχρι τώρα, νομίζω ότι είναι έτοιμος για την μεγάλου μήκους.

NOI

Σκηνοθεσία: Νεριτάν Ζιντζιρία

Σενάριο: Νεριτάν Ζιντζιρία

Φωτογραφία: Χριστίνα Μουμούρη

Μοντάζ: Χρήστος Γιαννακόπουλος

Μουσική: Αποστόλης Κουτσογιάννης

Ήχος: Φωτεινή Τρυφεροπούλου

Σχεδιασμός ήχου: Λέανδρος Ντούνης

Σκηνικά: Σοφία Βάσο

Κοστούμια: Ματίνα Μαυραγάνη

Μακιγιάζ: Ιωάννη Συμεωνίδη

Ειδικά εφέ: Παντελής Αναστασιάδης