TOP GUN: MAVERICK

Οκτ 13, 2022 Κινηματογράφος 1

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΩΝ

ΕΝΑΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΗΡΩΑΣ

Top gun: maverick: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Μια ταινία που δεν ξεφεύγει από αυτές τις πολεμικές. Έχει στο αφηγηματικό της κέντρο έναν σχεδόν υπερήρωα, αυτός όμως μπορεί να πληγεί, αν και διαθέτει σωματικές και νοητικές δυνάμεις. Στο τέλος κερδίζει τη μάχη.

TOP GUN: MAVERICK: ΣΥΝΟΨΗ

Ο Πιτ «Μάβερικ» Μίτσελ μετά από 35 χρόνια στα μαχητικά αεροπλάνα συνεχίζει. Μάλιστα, δεν έχει χάσει τα αντανακλαστικά του, κερδίζει τους αντιπάλους του. Μπορεί να έχει μεγαλώσει αλλά είναι ασυμβίβαστος. Όπως είναι ένας νέος άντρας. Ερωτικός, αμφισβητίας της επικρατούσας άποψης, γενναίος. Η ταινία δεν είναι μια βιογραφία του, αλλά εικονοποιεί μια ολόκληρη κοινωνική και πολιτική κατάσταση. Στο τέλος, βέβαια, η αεροπορία των ΗΠΑ κερδίζει τους αντιπάλους της.

TOP GUN: MAVERICK: Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ

Αυτή η ταινία έχει τρεις διαφορετικές μορφές: η αισθητική, το νόημα και η ιδεολογική θέση. Αν κάποιος θέλει να κάνει μια ολοκληρωμένη κριτική δεν μπορεί να τις ξεχωρίσει. Αν όμως θέλει να κάνει μια ανάλυση δομών, όπως θα γίνει σε αυτό το κείμενο, είναι υποχρεωμένος να τις ξεχωρίσει, να κάνει τις επιμέρους αναλύσεις και μετά να ενώσει τα διάφορα κομμάτια για να αποδοθεί η πλήρης εικόνα. Ας πάρουμε λοιπόν την κάθε μορφή-κατεύθυνση ξεχωριστά.

Θα ξεκινήσουμε από το πιο εύκολο. Από την ιδεολογική θέση. Η αεροπορία του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ θα πρέπει να επιτεθεί σε ένα εργοστάσια που ετοιμάζει ένα πυρηνικό όπλο. Με αυτό η πλάστιγγα των στρατιωτικών εξοπλισμών θα κλίνει προς την άλλη, αντίπαλο, χώρα. Η καταστροφή του εργοστασίου είναι μονόδρομος.

Έχουμε, λοιπόν, μια απειλή. Αυτή τη φορά δεν κινδυνεύει ο κόσμος όλος, αλλά οι ΗΠΑ. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: μπορεί η υπερδύναμη, οι ΗΠΑ, να πληγούν από μια άλλη χώρα; Την απάντηση θα δώσει η ταινία. Αυτή η χώρα δεν ονομάζεται. Μπορεί να είναι κάποια που υποθάλπει τρομοκράτες ή που κατηγορείται ότι το κάνει. Ακόμα μπορεί να αναφέρονται σε μια άλλη μεγάλη στρατιωτική δύναμη. Επειδή είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι μια χώρα όπως το Αφγανιστάν θα μπορούσε να πλήξει τις ΗΠΑ, το μυαλό μας πάει στη Ρωσία. Μάλιστα, το θέμα είναι επίκαιρο. Σε αυτό το σημείο έχουμε την πολιτική θέση της ταινίας.

TOP GUN: MAVERICK: Η ΤΑΥΤΙΣΗ

Αυτή η χώρα χαρακτηρίζεται ως «παρία», μια χώρα που θέλει το κακό των άλλων. Όλα ταιριάζουν με τη Ρωσία του Πούτιν. Ο στρατός είναι αυτός που θα σώσει το αμερικάνικο έθνος (αν αυτό υφίσταται). Αν, λοιπόν, καταφέρει η αεροπορία των ΗΠΑ να κερδίσει, τότε οι Αμερικάνοι πολίτες μπορούν να είναι ήσυχοι. Ουσιαστικά τα κέρδη του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού θα είναι όπως τώρα και η κυριαρχία των ΗΠΑ θα είναι αιώνια. Ανανεώνεται έτσι η εμπιστοσύνη στους φύλακες αγγέλους της Αμερικής.

Ας στραφούμε στο νόημα. Δε διαφέρει πολύ από την ιδεολογική θέση της ταινίας. Έχει όμως κάποια χαρακτηριστικά που είναι ενδιαφέροντα. Ο κεντρικός ήρωας έχει κάποια χαρακτηριστικά ενός υπερήρωα. Υπάρχει όμως μια διαφορά: αυτός έχει στοιχεία ενός ημίθεου, είναι ευάλωτος από τους άλλους ανθρώπους, κάτι που δεν το βλέπουμε σε μια υπερηρωική φιγούρα, όπως ο Σούπερμαν. Είναι ένας άνθρωπος σαν εμάς, έχοντας ανεπτυγμένη εξυπνάδα, δυνάμεις εκπληκτικές και την ικανότητα να αμφισβητεί τους ανωτέρους του, ενώ πετυχαίνει τους στόχους του.

TOP GUN: MAVERICK:  ΔΥΟ ΕΙΔΗ ΡΥΘΜΟΥ

Είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι ο Μάβερικ μπορεί να είναι ένας από εμάς. Αρκεί να το επιδιώξουμε και να το καταφέρουμε. Ιδού η πρόκληση. Σε αυτό το σημείο έχουμε την ταύτιση του θεατή με το γήινο-ημίθεο Μάβερικ. Έτσι δεν μπορεί να ξεκολλήσει και να μη δει την υπόλοιπη ταινία, εάν έχει δει έστω και λίγο από αυτή. Θα βοηθήσει, βέβαια, και η αισθητική της ταινίας για την οποία θα μιλήσουμε στη συνέχεια. Ταυτίζεσαι με τον ήρωα, αυτός είσαι εσύ, θέλεις να κερδίσει τον πόλεμο, άρα δέχεσαι ότι οι ΗΠΑ έχουν δίκιο και θα πρέπει να βγουν από αυτή τη μάχη αλώβητες.

Η αισθητική της ταινίας είναι εκπληκτική. Τα πραγματικά αεροπλάνα γίνονται ένα με τις μινιατούρες. Σε αυτές υπάρχουν απίθανα εφέ που κάνουν το θέαμα εντυπωσιακό. Δίνουν ρυθμό με τις γρήγορες εναλλαγές, έτσι ώστε το βλέμμα του θεατή δεν μπορεί να ξεκολλήσει από το κινηματογραφικό καρέ. Ο ρυθμός της ταινίας είναι δύο ειδών: αυτός ανάμεσα στα πλάνα και αυτός μέσα στα πλάνα. Και οι δύο είναι υπερηχητικοί. Ο θεατής δεν μπορεί παρά να είναι συγκεντρωμένος στο κάθε καρέ. Σε κάποιες σεκάνς όπου ορίζεται ο χαρακτήρας και οι μεταπτώσεις του, τότε ο ρυθμός πέφτει, αλλά αυτές οι περιπτώσεις είναι λίγες. Οι ατάκες είναι κοφτές και ακολουθούν το ρυθμό της ταινίας.

TOP GUN: MAVERICK: Η ΑΛΛΟΙΩΣΗ

Οι ηθοποιοί δε χρειάζεται να κάνουν θαυμάσιες ερμηνείες. Η γρήγορη εναλλαγή των πλάνων είναι αυτή που τραβά τη ματιά του θεατή και όχι η αφήγηση μέσα από τα χαρακτηριστικά των προσώπων. Εξαιρείται ο Tom Cruise. Αυτός είναι ατσαλάκωτός και σχεδόν αγέραστος. Όπως σε όλες του τις ταινίες δείχνει μια αναλλοίωτη προσωπικότητα, κάτι που είναι παράλογο. Αλλά ούτε η ερμηνεία του Cruise παίζει μεγάλο ρόλο. Αρκεί αυτός να ακολουθεί το ρυθμό της ταινίας, τόσο με το σώμα του όσο και με το λόγο του. Σε αυτό τα καταφέρνει.

Μπορούμε πλέον να καταλάβουμε την αφηγηματική ροή αυτής της ταινίας. Ακόμα τη σκηνοθετική ματιά και τη λογική του μοντάζ. Τέλος, μπορούμε να δούμε ότι τα ειδικά εφέ στην κυριολεξία πρωταγωνιστούν και όχι οι ηθοποιοί. Αυτό το είδος κινηματογράφου που πλησιάζει στα βίντεο παιχνίδια κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος. Είναι γρήγορο, οικείο στην πλειοψηφία των θεατών, τραβάει και αιχμαλωτίζει τη ματιά τους. Το Χόλιγουντ έχει κερδίσει στη μάχη του θεάματος. Η κινηματογραφική αφήγηση έχει χάσει στο πεδίο της αφηγηματικότητας. Η αισθητική δεν είναι κινηματογραφική, αλλά αυτή των βίντεο παιχνιδιών. Ο κινηματογράφος σαν τέχνη έχει αλλοιωθεί.

TOP GUN: MAVERICK

Σκηνοθεσία: Joseph Kosinski

Σενάριο: Jim Cash,  Jack Epps Jr., Peter Craig,  Justin Marks,  Ehren Kruger,  Eric Warren Singer, Christopher McQuarrie

Φωτογραφία: Claudio Miranda

Μοντάζ: Eddie Hamilton

Μουσική: Lorne Balfe,  Harold Faltermeyer,  Lady Gaga, Hans Zimmer

Ήχος: Al Nelson,  Steve Morris,  James Mather

Κοστούμια: Marlene Stewart

Σκηνικά: Andrew McCarthy,  Jan Pascale

Ειδικά εφέ: Jack Edjourian,  Scott R. Fisher

Οπτικά εφέ: Rousselos Aravantinos,  Damián Babbaro,  Helen Baker, Matt Boardman

Καλλιτεχνική διεύθυνση: Andrew Bennett,  Paul Laugier Clint Wallace

Παραγωγοί: Jerry Bruckheimer,  Tom Cruise,  David Ellison,  Christopher McQuarrie

Παίζουν: Tom Cruise (Πιτ «Μάβερικ» Μίτσελ), Val Kilmer (Τομ «Άισμαν» Καζανίσκι), Miles Teller (Μπράντλεϊ «Ρούστερ» Μπραντσώου), Jennifer Connelly (Πένι Μπένζαμιν), Bashir Salahuddin (Μπέρνι «Χόντο» Κόλμαν), Jon Hamm (Μπιού «Κυκλώνας» Σίμπσον), Charles Parnell (Σόλομον «Βάρλοκ» Μπέιτς), Monica Barbaro (Νατάσα «Φοίνιξ» Τρέις), Lewis Pullman (Ρόμπερτ «Μπομπ» Φλόιντ)

Χώρα: ΗΠΑ

Γλώσσα: αγγλικά

Έτος παραγωγής: 2022

Είδος: τραγωδία, δράση, πολεμική

Χρώμα: έγχρωμη

Διάρκεια: 130΄

Εταιρεία διανομής: Odeon

Ημερομηνία εξόδου: 26/5/2022.

Δείτε περισσότερες λεπτομέρειες για το κάστινγκ και τα τεχνικά χαρακτηριστικά εδώ

Διαβάστε τις κριτικές κινηματογράφου που έχουμε δημοσιεύσει

Δείτε τα βίντεο που έχουμε ετοιμάσει

• Κριτικές ταινιών