TIMBUKTU

Απρ 05, 2015 Κινηματογράφος 0

Δολοφονικές πράξεις και εγκληματικές λογικές, στο όνομα της θρησκείας. Το λυρικό και υπόκωφο δράμα από τον πολύπλευρο μαυριτανό καλλιτέχνη Abderrahmane Sissako, που είναι στηριγμένο σε αληθινά γεγονότα, έκλεψε τις εντυπώσεις κοινού και κριτικών κατά τη διάρκεια της προβολής του στo φεστιβάλ Καννών και κέρδισε υποψηφιότητα για όσκαρ ξενόγλωσσης. Οι τζιχαντιστές, τις πρώτες μέρες της κατάληψης μιας βόρειας επαρχίας του Μαλί, εκτέλεσαν με λιθοβολισμό ένα ζευγάρι για το λόγο ότι δεν ήταν παντρεμένοι. Αυτό είναι το αληθινό γεγονός που ώθησε τον σκηνοθέτη να πραγματοποιήσει την ταινία αυτή.

Ο χρόνος στο Τιμπουκτού άρχισε να κυλά αντίστροφα. Οι δρόμοι έρημοι, οι πόρτες κλειστές. Οι γυναίκες έχουν γίνει σκιές και το σκοτάδι έχει τυλίξει όλα όσα έδιναν κάποτε χρώμα σ’ αυτή την εξωτική πόλη του Μάλι. Ο «νόμος» εφαρμόζεται με τρόπο αυθαίρετο και σκληρό. Τέλος η μουσική, τέλος το παιχνίδι, τέλος η ελευθερία: η αρχή του σκοταδισμού. Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός είναι πλέον η νέα τάξη πραγμάτων που σκορπά τον τρόμο στην περιοχή. Μακριά από το χάος, ο Κιντάν με την γυναίκα του Σατίμα, την κόρη του Τόγια και τον μικρό Ισάν, απολαμβάνουν μια ήρεμη ζωή. Ένα περιστατικό θα ωθήσει τον Κιντάν να αφαιρέσει κατά λάθος μια ανθρώπινη ζωή. Αυτό θα τον φέρει αντιμέτωπο με την καινούρια δικαιοσύνη. Η ιστορία του Κιντάν, όμως, δεν είναι η μοναδική, παράλληλες πράξεις συνθέτουν με έναν ωμό ρεαλισμό την ματωμένη ιστορία μιας ολόκληρης χώρας.

Η αφήγηση του «Τιμπουκτού» σε ορισμένα σημεία θυμίζει ντοκυμαντέρ καθώς η κάμερα «στέκεται» στους χαρακτήρες, στα αμμώδη τοπία, και παρατηρεί. Παράλληλα, παραμένει ευθύγραμμη και απλή αλλά γεμάτη από εικόνες που αποδεικνύουν ότι τα λόγια και τα κινηματογραφικά εφέ  κάποιες φορές, περισσεύουν. Την αφήγηση συνοδεύει μια γοητευτικότατη μουσική υπόκρουση που καταφέρνει να δώσει μια όσο το δυνατόν ήρεμη ίσως και αισιόδοξη χροιά μέσα στην απάνθρωπη ατμόσφαιρα που επικρατεί. Αξέχαστη με αυτά τα χαρακτηριστικά, θα παραμείνει η  μοναδική σεκάνς όπου μια ομάδα αγοριών παίζει ποδόσφαιρο χωρίς μπάλα.

Με μια δόση μαύρου χιούμορ (είναι αξιοπερίεργο το πως κατάφερε να χωρέσει το χιούμορ μέσα σε αυτήν την τραγικότητα), ο σκηνοθέτης σχολιάζει και κατακρίνει τον φανατισμό που επικρατεί και επιβάλλεται, με φρικιαστικά αλλά αληθοφανή πλάνα. Έναν φανατισμό που απορρίπτει την έννοια του ανθρώπινου δικαιώματος. Παράλληλα, εμφανίζει την ανθρώπινη αδυναμία που υπάρχει (πολύ καλά κρυμμένη όμως) στους φανατικούς ισλαμιστές. Ο ένας από αυτούς υποστηρίζει πως δεν καπνίζει ενώ όλοι οι υπόλοιποι γνωρίζουν πως αυτό είναι ψέμα αλλά τον αφήνουν να το κάνει, παρά το γεγονός ότι  μια από τις εντολές τους είναι «το κάπνισμα απαγορεύεται». Ένταση και αγωνία κλιμακώνονται με παράλληλο μοντάζ όπου παρακολουθούμε όμορφες στιγμές (μια παρέα παίζει μουσική και τραγουδάει) ενώ ταυτόχρονα βλέπουμε τους τζιχαντιστές να καραδοκούν πάνω στις στέγες. Άκρως επίκαιρο το «Τιμπουκτού», ταράζει και εύλογα προβληματίζει.

Παρασκευή Γιουβανάκη
(Για περισσότερες κριτικές της Παρασκευής Γιουβανάκη διαβάστε στο: http://film-c.blogspot.gr/)

email: ofellia91@gmail.com

TIMBUKTU

Σκηνοθεσία: Abderrahmane Sissako

Σενάριο: Abderrahmane Sissako, Kessen Tall

Φωτογραφία: Sofian El Fani

Μοντάζ: Nadia Benn Rachid

Παίζουν: Ibrahim Ahmed (Κιντάν), Abel Jafri (Αμπντελκερίμ), Toulou Kiki (Σατίμα),Layla Walet Mohamed (Τόγια), Mehdi Mohamed (Ισάν)

Έξοδος στις αίθουσες: 5/3/2015

Για περισσότερες πληροφορίες για τους συντελεστές, τα τεχνικά στοιχεία και την παραγωγή δείτε στο imdb.

• Κριτικές ταινιών