ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΗΜΩΝΙΕΣ

Ιαν 28, 2023 Κινηματογράφος 0

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΩΝ

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ

Πίσω από τις θημωνιές: γράφει η Καλλίτσα Βλάχου

«Θεωρώ, πως ο κάθε καλλιτέχνης και ο κάθε κινηματογραφιστής έχει χρέος, κατά τη γνώμη μου, να τοποθετείται απέναντι στα πράγματα». Αυτό δήλωνε η Ασημίνα Προέδρου σε συνέντευξή της πριν 10 χρόνια για τη μικρή μήκους ταινία της «Red Hulk». Κατέγραφε τη ζωή του Γιώργου, ενός νεαρού που μπλέχτηκε στα δίχτυα της Χρυσής Αυγής, αδυνατώντας να δώσει λύσεις στα υπαρξιακά του αδιέξοδα και στην έντονη ανάγκη του να ανήκει κάπου. Να νιώθει ότι είναι ζωντανός μέσα από την υπόσταση που αποκτούσε ως μέλος μιας οργάνωσης. Προφητική τότε η ταινία της Προέδρου, δεν είναι τυχαίο που λίγο μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων συνέπεσε χρονικά με τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα.

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΗΜΩΝΙΕΣ: ΧΩΡΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΣΜΟ

Και πράγματι η Ασημίνα Προέδρου κινηματογραφεί και ταυτόχρονα τοποθετείται. Χωρίς να κρίνει τους ήρωές της. Χωρίς να υπάρχει στις ταινίες της ίχνος διδακτισμού. Χωρίς να την ενδιαφέρει μόνο η καταγραφή των κοινωνικοπολιτικών καταστάσεων που όλοι γνωρίζουμε και βιώνουμε.

Προσπαθεί να κατανοήσει το υποκείμενο που ενεργεί κάτω από την επίδραση αυτών των καταστάσεων. Προσπαθεί να κατανοήσει τον βαθμό που οι συνθήκες στις οποίες ζει, επηρεάζουν τον χαρακτήρα του και τον βαθμό που η ιδιοσυγκρασία του και τα ατομικά του χαρακτηριστικά επεμβαίνουν σε αυτές. Τον κάνουν να τις ελέγχει ή τελικά παραδίδεται ολοκληρωτικά σε αυτές και επιλέγει να γίνει έρμαιό τους.

Κάνει δηλαδή, πολιτικό κινηματογράφο. Γιατί αυτό είναι ο πολιτικός κινηματογράφος. Αυτός που διερευνά την αλληλεπίδραση του ατόμου με την κοινωνία. Αυτός που αναδεικνύει τις εσωτερικές συγκρούσεις της ηθικής που φέρει μέσα του το κάθε άτομο με την ηθική της κοινωνίας. Αυτός που αναδεικνύει τις διαφορετικές αντιδράσεις των ατόμων σε αυτή τη σύγκρουση. Μέσω αυτής της ανάδειξης κρίνει πλέον όχι τους ήρωες , αλλά τις επιλογές τους. Και στο τέλος μέσα από αυτή τη συνδιαλλαγή προτείνει.

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΗΜΩΝΙΕΣ: Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ

Η πρώτη σεκάνς της ταινίας «Πίσω από τις θημωνιές» προοικονομεί ότι αυτό που θα παρακολουθήσουμε κρύβει μία τραγωδία. Το παιχνίδι και τα αθώα γέλια των παιδιών διακόπτονται απότομα από την ανακάλυψη δύο πτωμάτων. Είναι το καλό και το αγνό που επισκιάζεται πάντα από την ύπαρξη του κακού που συνοδοιπορεί μαζί του.

Το καλό που υπάρχει σε κάθε ήρωα έρχεται σε σύγκρουση με το κακό που τον ακολουθεί διαρκώς. Εναπόκειται πλέον στον κάθε χαρακτήρα η διαχείριση αυτής της σύγκρουσης. Μία διαχείριση που καθόλου εύκολη δεν είναι. Γι αυτό και οι ήρωες δεν κρίνονται, αφού τα εμπόδια που προβάλλονται είναι πολλά και συνεχόμενα.

Είναι η ένταξη του κακού στους κόλπους της ίδιας της κοινωνίας. Είναι η κανονικοποίησή του. Μιας κοινωνίας που η διαφθορά έχει γίνει νόμος, που η επιβίωση απαιτεί τεράστιο αγώνα και που το χρήμα είναι ο απόλυτος κυρίαρχος.

Είναι τα παρελκόμενα αυτής της κρίσης, η αποξένωση, η υποκρισία, τα ψέματα που φέρνουν και άλλα ψέματα που αποκόπτουν τους δεσμούς αγάπης. Μπαίνουν πάνω από αυτούς και τελικά οδηγούν σε αδιέξοδες καταστάσεις, όπου η στιγμή της συνειδητοποίησής τους είναι και η στιγμή της αποκάλυψης της αλήθειας . Είναι η στιγμή που το κουβάρι ξεμπλέκεται και που δίνεται τότε η ευκαιρία στο άτομο να επιλέξει απρόσκοπτα πλέον, τη ζωή που θέλει να ακολουθήσει.

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΗΜΩΝΙΕΣ: ΤΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

Σε τρία κεφάλαια διαρθρώνεται η ταινία «Πίσω από τις θημωνιές» της Ασημίνας Προέδρου, σε τρεις χαρακτήρες. Του πατέρα, της μητέρας και της κόρης. Μιας οικογένειας που ζει σε ένα χωριό στο Κιλκίς στη λίμνη Δοϊράνη, στα σύνορα με τη Βόρεια Μακεδονία.

Το 2015 συναντάμε την οικογένεια σε μια Ελλάδα που ζει το προσφυγικό δράμα της Ειδομένης. Το κλείσιμο των συνόρων είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία ενός προσφυγικού καταυλισμού, όπου κατέληγαν χιλιάδες πρόσφυγες, ζώντας σε άθλιες συνθήκες. Ένα ανθρώπινο δράμα που όμως έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς να πλουτίσουν από τη λαθραία μεταφορά των προσφύγων, οι οποίοι αναγκαστικά κατέφευγαν και εξακολουθούν να καταφεύγουν σε αυτούς. Με φόντο λοιπόν το προσφυγικό ξεδιπλώνονται οι τρεις χαρακτήρες που καλούνται να πάρουν θέση.

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΗΜΩΝΙΕΣ: ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ

Ο πατέρας (Στάθης Σταμουλακάτος), ψαράς και αγρότης, άψογος οικογενειάρχης μεγαλωμένος όμως στο «κλειστό» της επαρχίας όπου η πατριαρχία και ο αιώνιος φόβος του «τι θα πει ο άλλος» καθορίζουν τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς του. Ο ίδιος όμως έρχεται σε σύγκρουση με αυτά, γιατί κατά βάθος δεν είναι αυτά.

Η μάνα (Λένα Ουζουνίδου) βαθιά θρησκευόμενη δεν αργεί να χρησιμοποιήσει κατά το δοκούν την πίστη της στα θεία, προκειμένου να μην διασαλευτεί η φαινομενική ισορροπία και αρμονία της οικογένειάς της. Να μην αποκαλυφθούν τα σαθρά θεμέλια που τη στηρίζουν.

Η κόρη (Ευγενία Λάβδα) που ζει το χάος. Το χάος της υποκρισίας απέναντι στον πατέρα που δεν μπορεί να επικοινωνήσει μαζί της. Το χάος της δικής της αλήθειας που νιώθει ενοχές για αυτήν. Γιατί δεν ανταποκρίνεται σε αυτό που ο πατέρας προσδοκά από την κόρη του. Το χάος του μεγαλώματός της σε μία κλειστή επαρχιακή πόλη που δεν την αφήνει να βιώσει την επανάστασή της, τον έρωτά της, τη γνωριμία με τον εαυτό της.

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΗΜΩΝΙΕΣ: Η ΑΠΟΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΗΣΗ

Με λευκό μελάνι, γραμμένα τα κεφάλαια των ζωών των τριών ηρώων της ταινίας «Πίσω από τις θημωνιές». Αθέατο και καλυμμένο μέσα στο παλίμψηστο που συγκροτεί αυτές τις ζωές. Ζωές που καταφέρνουμε με τη διεισδυτική ματιά της σκηνοθέτιδος, τα εξαιρετικά κοντινά της, την καταπληκτική ερμηνεία όλων των ηθοποιών και την εξαιρετική φωτογραφία του Σίμου Σαρκετζή, να διαπεράσουμε, να αποκρυπτογραφήσουμε και να δούμε τα επιμέρους κεφάλαια πάνω στα οποία γράφτηκαν τελικά.

Η αποδόμηση των ζωών των ηρώων μάς υποδεικνύει ταυτόχρονα και έναν άλλον τρόπο να βλέπουμε τα πράγματα: Αυτόν της σχετικοποίησης μέσω της οποίας προσπαθούμε να υπονομεύσουμε. Αυτή τη διάκριση που θέλει να υπάρχουν μόνο καλοί ή μόνο κακοί σε μία κοινωνία όπου αυτές οι έννοιες είναι δυσδιάκριτες.

Και είναι το σημαντικό στοιχείο που κάνει την ταινία «Πίσω από τις θημωνιές» ξεχωριστή. Το στοιχείο της σχετικοποίησης. Να παρακολουθούμε δηλαδή τις συμπεριφορές των ανθρώπων σε σχέση με το περιβάλλον με το οποίο βρίσκονται σε άμεση αλληλεπίδραση. Από εκεί και μετά να κρίνουμε την ορθότητα ή όχι των επιλογών τους βάζοντας πλέον στο παιχνίδι και τους δικούς μας εαυτούς. Προσιδιάζοντας αυτές τις επιλογές στις δικές μας ζωές.

Η ταινία «Πίσω από τις θημωνιές» προβλήθηκε στο 63ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, αποσπώντας έξι βραβεία, ανάμεσά τους και το βραβείο καλύτερης πρωτοεμφανιζόμενης σκηνοθέτιδος, και πλέον βρίσκεται στις κινηματογραφικές αίθουσες.

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΗΜΩΝΙΕΣ

Σκηνοθεσία: Ασημίνα Προέδρου

Σενάριο: Ασημίνα Προέδρου

Φωτογραφία: Σίμος Σακερτζής

Μοντάζ: Ηλέκτρα Βενάκη

Μουσική: Μάριος Στρόφαλης

Ήχος: Νίκος Παπαδημητρίου, Ηλέκτρα Βενάκη, Περσεφόνη Μήλιου, Κώστας Βαρυμποπιώτης

Σκηνικά: Εδουάρδος Γεωργίου

Κοστούμια: Κική Μήλιου

Παραγωγή: Ιωάννα Μπολομύτη, Markus Halberschmidt, Vladimir Anastasov, Angela Nestorovska

Συμπαραγωγοί: ΕΡΤ, Atalante Productions AE, ΕΚΚ, ΕΚΟΜΕ, ZDF/Arte, Eurimages, North Macedonia Film Agency, MEDIA Creative Europe, SEE Cinema Network, DI.VI.PE.K., Αυτοτελές Τοπικό Γραφείο Διευκόλυνσης Οπτικοακουστικών Παραγωγών (Film Office) της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

Παίζουν: Στάθης Σταμουλακάτος (Στέργιος), Λένα Ουζουνίδου (Μαρία), Ευγενία Λάβδα (Αναστασία), Χρήστος Κοντογεώργης (Χρήστος), Ντίνα Μιχαηλίδου (Γεωργία), Πασχάλης Τσαρουχάς (Δημήτρης), Λεωνίδας Αλατσάκης (Νίκος), Yousif Alibeet (Σύριος γιος)

Χώρα παραγωγής: Ελλάδα, Γερμανία, Βόρεια Μακεδονία

Έτος παραγωγής: 2022

Γλώσσα: ελληνικά, αραβικά, μακεδωνίτικα, αγγλικά

Χρώμα: έγχρωμη

Εταιρεία διανομής: Tanweer

Διάρκεια: 118’

Ημερομηνία εξόδου στις αίθουσες: 19/1/2023.

Για περισσότερες πληροφορίες για το κάστινγκ και τα τεχνικά θέματα δείτε εδώ.

Διαβάστε τις κριτικές ταινιών που έχουμε δημοσιεύσει

Διαβάστε τις κριτικές κινηματογράφου στο σάιτ της ΠΕΚΚ

Δείτε τα βίντεο που έχουμε δημιουργήσει