ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μαρ 18, 2018 Κινηματογράφος 0

FACES PLACES

του Γιάννη Φραγκούλη

Στις 15/3/2018 στις κινηματογραφικές αίθουσες. Αξιολόγηση 8,0 στο imdb.com από 3.010 χρήστες.

ΣΥΝΟΨΗ

Το κινηματογραφικό ταξίδι της Agnes Varda, μέσα από πρόσωπα και τις αυθαίρετες και πρόσκαιρες εικόνες τους, φτάνει στην ουσία του κινηματογράφου, στον πυρήνα της αφήγησής του, σε ένα ντοκιμαντέρ που μπερδεύει, ευχάριστα και δημιουργικά, το ντοκουμέντο με τη μυθοπλασία για να πλάσσει μία νέα αφήγηση, μοναδική για αυτή την ταινία.

Για να βρείτε που παίζεται η ταινία πηγαίνετε εδώ.

Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ

Η Agnes Varda είναι σχεδόν 90 χρόνων και κάνει ακόμη ταινίες. Αυτό και μόνο θα ήταν μία αφορμή για μία γιορτή. Αλλά υπάρχει και κάτι ακόμα: δεν είναι μόνο η ηλικία της, αλλά και ότι κάνει φανταστικές ταινίες. Αναζητεί, παθιάζεται, προβοκάρει, έχει πλάκα και, μερικές φορές, μελαγχολεί. Και αυτά είναι κάποια από τα πολλά που μπορούμε να αναγνωρίσουμε σε αυτή την καλλιτέχνιδα που έχει ξεπεράσει τον κινηματογράφο, κάνει βίντεο εγκαταστάσεις, σε γκαλερί, και ψάχνει πάντα το καινούργιο.

Ξεκίνησε να κάνει κινηματογράφο το 1955 και η καριέρα της μας φέρνει, από πολύ νωρίς, στο θεμέλιο λίθο του Νέου Κύματος, στη Γαλλία. Παιδί Ελλήνων μεταναστών στα ορυχεία του Βελγίου, επηρέασε βαθύτατα τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο, αφοσιώθηκε στο ντοκιμαντέρ που το εξέλιξε σε τέτοιο βαθμό που το έβγαλε από το στενό πλαίσιο του κινηματογράφου. Όσοι την έχουν γνωρίσει ξέρουν ότι είναι ευγενική και ιδιοφυής συνεργάτης.

Για αυτή την ταινία, της οποίας η Varda είναι ένας από τους χαρακτήρες της, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε να κάνουμε τόσο με ένα ντοκιμαντέρ δρόμου όσο και με μία ταινία δοκιμίου. Η Varda τη συνυπογράφει με το Γάλλο καλλιτέχνη φωτογράφο, το JR. Η ηλικιακή τους διαφορά είναι περίπου τα δύο τρίτα της ηλικίας της Varda, αυτός φορά αθλητικό καπέλο και σκοτεινά γυαλιά. Εργάζεται ως φωτογράφος και δραστηριοποιείται στη δημόσια τέχνη. Ταξιδεύει σε όλη την Ευρώπη, με ένα βαν, φωτογραφίζει και δημιουργεί τεράστια, σε μέγεθος, πορτρέτα από ανθρώπους που συναντά εκεί. Φτιάχνει γιγαντιαίες φωτογραφίες που τις τοποθετεί σε κτήρια, σε τρένα, αυτοκίνητα ή σε πλοία. Η ταινία είναι ένα ντοκουμέντο της δουλειάς του, δείχνει τη φύση της δουλειάς του, είναι ένα δροσερό αεράκι που μπορεί ταρακουνήσει ικανοποιητικά τα βαλτωμένα νερά της τέχνης, στον καιρό μας. Ο JR είναι ένας ανθρωπιστής με καλλιτεχνική αποστολή. Τραβά συνηθισμένους ανθρώπους που θα είναι ένα μέρος της εργασίας του, δημιουργώντας, αναπόφευκτα την απόλαυση.

Αυτή η ταινία με το γαλλικό τίτλο «Visages villages» («Πρόσωπα χωριά» σε κατά λέξη μετάφραση) ανοίγει με τη σκηνή όπου η σκηνοθέτης και ο JR βρίσκονται σε διάφορα μέρη και εξηγούν με τη φωνή του αόρατου αφηγητή ότι δεν είχαν συναντηθεί ποτέ στο παρελθόν. Υπάρχει βέβαια και μία αστεία σκηνή όπου το alter ego της Varda χορεύει σε ένα κλαμπ, ενώ στην άλλη άκρη του πλατό είναι ο JR, είναι από αυτές τις σκηνές που η Varda αρέσκεται να βάζει στις ταινίες της, για ελαφρύνει την αφήγηση και να μας δείξει ότι ο κινηματογράφος είναι, ούτως ή αλλιώς, μία σύμβαση. Στο βαν ο JR μας περιγράφει τη δουλειά του και πως οι άνθρωποι, με τους οποίους συνεργάζεται, το θαυμάζουν.

Η ιδέα της Varda να τραβήξει τη φωτογραφική εργασία αυτού του καλλιτέχνη, υπήρχε εδώ και αρκετά χρόνια και αυτός ο προβληματισμός φαίνεται στις πρώτες της ταινίες της. Επισκέπτονται το χωριό Cherance, στη Νορμανδία, όπου ζει η Nathalie Sarraute, η σπουδαία συγγραφέας, στην οποία η Varda αφιερώνει την πολύ όμορφη ταινία της «Vagabond» (1985). Βρίσκουν τους καλά κρυμμένους τάφους του Henri Cartier-Bresson και της γυναίκας του, αποδίδουν τιμές. Στο ενδιάμεσο χαίρονται τη ζωή τους. Σε ένα χωριό λένε στη γυναίκα ενός ανθρακωρύχου να περιμένει για να την αποθανατίσουν.

Το πορτρέτο μιας γυναίκας αναδεικνύεται, είναι η επιζήσασα κόρη ενός ανθρακωρύχου, που μας οδηγεί στη φιγούρα του πατέρα της. Το πορτρέτο της, που είναι η συνέχεια άλλων πορτρέτων ανθρακωρύχων, θα μπει στον τοίχο του σπιτιού της. Πάμε στο λιμάνι της Χάβρης όπου η φωτογραφία ενός άντρα θα βρεθεί σε ένα κοντέινερ, ενώ αυτή μιας γυναίκας θα γίνει ένα τρίπτυχο σε κάποια άλλα κοντέινερ. Ένα γιγαντιαίο πορτρέτο του Guy Bourdain, για ένα διάστημα συνεργάτη της Varda, θα τοποθετηθεί σε μία ανθρακαποθήκη που εγκατέλειψαν οι Γερμανοί το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και θα μας οδηγήσει στην παραλία. Η επίσκεψη σε μία φάρμα με κατσίκες θα εμπνεύσει μία εργασία που θα είναι αφιερωμένη σε αυτά τα ζώα.

Με αυτό τον τρόπο, μερικές φορές χαρούμενο, άλλες μελαγχολικό, δομείται το πορτρέτο αυτών των καλλιτεχνών, της σκηνοθέτιδας και του φωτογράφου. Αυτή η δόμηση έρχεται και φεύγει, όπως γίνεται σε μία κινηματογραφική αφήγηση, πηγαίνοντας πότε μπρος πότε πίσω. Αυτή η αντίληψη μας φέρνει στη δουλειά ενός παλιού φίλου της, του Jean-Luc Godard. Στο τέλος της ταινίας θα βρούμε τις ομοιότητες με άλλες δουλειές, δικές της ή άλλων, και θα τιμήσουμε έτσι τη μνήμη κάποιων κινηματογραφιστών. Με αυτόν τον τρόπο η ταινία γίνεται μία κινηματογραφική γιορτή που αποδίδει φόρο τιμής στη φωτογραφία.

Ο άνθρωπος, κατά τη Varda, είναι ο ιδιοκτήτης των άυλων πραγμάτων και όχι το αντίστροφο. Το alter ego του, το σημαίνον του, η αυθαίρετη μορφή του δηλαδή, μας παραπέμπει κατ’ευθείαν στο συλλογικό και στο ατομικό, κυρίως, ασυνείδητο. Έχουμε αυτή την κινηματογραφική θεώρηση, ασυνείδητου-συνειδητού, όπου η ιστορία ολοκληρώνεται κινηματογραφικά για να γίνει ξανά ασυνείδητο μέχρι να έρθουν τα νεώτερα στοιχεία που θα μας φέρουν στο συνειδητό για να εννοιοδοτήσουν. Η Varda μπαίνει στην ουσία του κινηματογράφου και μένει εκεί, αισθάνεται, ίσως, τη μέγιστη ασφάλειά της. Η ταινία έρχεται με 32 βραβεία, από δημοσιογραφικές ενώσεις, κριτικούς και φεστιβάλ, συμπεριλαμβανομένου και αυτό των Κανών.

ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

(FACES PLACES)

(VISAGES VILLAGES)

Σκηνοθεσία: Agnès Varda, JR

Σενάριο: Agnès Varda, JR

Φωτογραφία: Roberto De Angelis, Claire Duguet, Julia Fabry, Nicolas Guicheteau, Romain Le Bonniec, Raphaël Minnesota, Valentin Vignet

Μοντάζ: Maxime Pozzi-Garcia, Agnès Varda

Μουσική: Matthieu Chedid

Παραγωγοί: Rosalie Varda, Charles S. Cohen, Etienne Comar, Nichole Fu, Olivier Père, Nadia Turincev

Παίζουν: (εμφανίζονται οι ίδιοι) Jean-Paul Beaujon, Amaury Bossy, Yves Boulen, Jeannine Carpentier, Marie Douvet, Claude Ferchal, Claude Flaert, Vincent Gils, Jean-Luc Godard, JR, Laurent Levesque, Nathalie Maurouard, Patricia Mercier, Pony-Soleil-Air-Sauvage-Nature, Morgane Riou, Sophie Riou, Nathalie Schleehauf, Clemens Van Dungern, Agnès Varda, Daniel Vos

Χώρα παραγωγής: Γαλλία

Έτος παραγωγής: 2017

Γλώσσα: γαλλικά

Διάρκεια: 89΄

Είδος: ντοκιμαντέρ

Ημερομηνία εξόδου: 15/3/2018

Εταιρεία διανομής: One From the Heart.

Περισσότερες πληροφορίες για τους συντελεστές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά: διαβάστε εδώ.

• Κριτικές ταινιών