58ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ-ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ

Νοέ 05, 2017 Κινηματογράφος 0

με ελληνικές και άλλες ταινίες

του Γιάννη Φραγκούλη

Σε αυτό το σημείωμα θα έχουμε περισσότερο ελληνικές ταινίες. Θα αφήσουμε κάποιες που ήδη έχουμε δει, για τις οποίες θα μιλήσουμε στην αυριανή μας ανταπόκριση. Παρόλα αυτά, μία ελληνική ταινία ξεχώρισε και κυρίως μία ισπανική. Πιο αναλυτικά…

Με την ταινία του Αλέξανδρου Σιπσίδη, «Η Μπλε Βασίλισσα» (90΄), ταινία νουάρ με έντονη αστυνομική πλοκή, θα ξεκινήσουμε. Παραγωγή του 2017 που μιλά για την κλοπή ενός πολύ ακριβού διαμαντιού, την Μπλε Βασίλισσα. Τα πράγματα περιπλέκονται όλο και περισσότερο. Η ταινία μας δείχνει τις διαφορετικές εκδοχές της ιστορίας, ξεκινώντας από την αρχή ή από τη συνάντηση με το αρχιμαφιόζο. Η λεπτομερής όμως εξήγηση διαλύει το μυστήριο και η μόνη αγωνία είναι για την τελική έκβαση, δηλαδή την απάντηση στο ερώτημα: τελικά ποιος θα πάρει αυτό το διαμάντι; Αν όμως δεν έχουμε να κάνουμε με μία ταινία μυστηρίου, τότε θα πρέπει να υπάρχει ανάλυση χαρακτήρων, η οποία δεν υφίσταται ούτε στο ελάχιστο. Ο θεατής καταλαβαίνει πολύ εύκολα ότι απλά η ταινία πλατειάζει, θέλει να τα πει όλα και χάνει το ενδιαφέρον, το σασπένς. Οι υποκριτικές είναι αξιόλογες, το μοντάζ έχει πολύ καλό ρυθμό, στο σενάριο υπάρχουν κάποιες στιγμές αφελείς, αλλά και σημεία που δεν έχουν στερεή βάση, αυτά όμως δε μας κάνουν να το απορρίψουμε. Θα προτιμούσαμε μία κοφτή αφήγηση, αλλά δεν την έχουμε.

«Love me not» (2017), 99΄, η τελευταία ταινία του Αλέξανδρου Αβρανά, συμπαραγωγή Ελλάδας, Γαλλίας και Κύπρου, συνεχίζει τη θεματική της «Miss Violence». Η βία πρωταγωνιστεί και σε αυτή την ταινία. Ένα ζευγάρι θέλει να αποκτήσει παιδί και παίρνει μία παρένθετη μητέρα. Αυτή όμως, μετά από λίγες μέρες σκοτώνεται σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα και απανθρακώνεται. Δηλώνεται όμως ότι έχει σκοτωθεί η γυναίκα του για να εισπράξουν την ασφάλεια ζωής της. Ένας γείτονας στο εξοχικό, εδώ εξαίρετος ο Μάνος Βακούσης, θα ανακαλύψει την απάτη και θα υποτάξει αυτή τη γυναίκα εξασκώντας πάνω της παρανοϊκή βία. Ο σύζυγός της θα προτιμήσει να φύγει με τα λεφτά παρά να τη σώσει. Αυτή η ταινία δεν έχει τόση δύναμη όσο η προηγούμενη. Μας περιγράφει έντονα και ρεαλιστικά τη βία έτσι όπως υπάρχει στην κοινωνία, την αποσάθρωση της ελληνικής οικογένειας, τους ψεύτικους τρόπους συμπεριφοράς. Αρχίζει και τελειώνει όμορφα, το μοντάζ είναι εξαιρετικό, σκλαβώνει το βλέμμα του θεατή, οι υποκριτικές είναι αξιόλογες με το Βακούση να ξεχωρίζει. Η σκηνοθεσία του Αβρανά είναι πολύ καλή, τα κάδρα του σφιχτά και αισθητικά άψογα, η αφήγησή του αυθαίρετη για να σημειοδοτεί τη βία.

«Dolphin Man» (80΄), είναι η ταινία του Λευτέρη Χαρίτου, παραγωγής 2017, συμπαραγωγή Ελλάδας, Γαλλίας, Ιταλίας, Καναδά και Ιαπωνίας. Ο Ζακ Μαγιόλ, ο πρωταθλητής άπνοιας, είναι το κεντρικό πρόσωπο σε αυτό το ντοκιμαντέρ. Παρουσιάζεται η ζωή του, οι εμφανίσεις του, τα επιτεύγματά του, με τρόπο κλασικό και απλό. Η σκηνοθεσία δε δείχνει παρά τα βιογραφικά του στοιχεία με τέτοιο τρόπο που κινητοποιεί τη συγκίνηση. Ο Βασίλης Χριστοφιλάκης, με την ταινία του «Too much info clouding over my head» (95΄), 2017, κατάφερε να προκαλέσει το γέλιο μας μερικές φορές. Δυστυχώς όμως το σενάριο ήταν τόσο αδόμητο, η σκηνοθεσία τόσο άτολμη, οι υποκριτικές τόσο ανώριμες που στο τέλος δεν μπόρεσε παρά να έρθει η λύπη για αυτές τις ταινίες που γυρίζονται, ενώ δεν έχουν καμία απολύτως ελπίδα ανάδειξης.

Ο Morteza Jafari μας φέρνει την ταινία του «Νύφη του ISIS» («ISIS bride»), 2017, 78΄. Κάποια από τα γυρίσματα έγιναν στη Θεσσαλονίκη, στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά, όλα τα υπόλοιπα γυρίστηκαν σε διαφορετικά μέρη στην Ελλάδα. Μία γυναίκα που ήταν αιχμάλωτη του ISIS, δραπετεύει, αλλά έχει μείνει έγκυος, από τους βιασμούς που έχει υποστεί. Ο πατέρας της την κρατά φυλακισμένη επειδή θεωρεί ότι αυτή η εγκυμοσύνη είναι ντροπή. Με τη βοήθεια της μητέρας της θα φτάσει στην Ελλάδα όπου πρόκειται να γεννήσει το μωρό της. Στο σενάριο υπάρχουν αυτά τα στοιχεία που αναδεικνύουν όλες τις πτυχές του προβλήματος: το ρατσισμό, κάτι που το ζούμε καθημερινά, το θρησκευτικό φανατισμό από τη γυναίκα, την περιθωριοποίησή της. Η σκηνοθεσία είναι ρεαλιστική, όχι όμως με τον τρόπο του ιρανικού κινηματογράφου, αλλά με έναν απλοϊκό τρόπο που της στερεί δύναμη. Κάποιες στιγμές συναισθηματικής έξαρσης δε σώζουν την ταινία που, αν χρησιμοποιούσε τους συμβολισμούς και την αφαίρεση, θα εντυπωσίαζε, όπως οι ταινίες του Παναχί.

Θα κλείσουμε με την ισπανική ταινία «Το αόρατο χέρι» («The invisible hand»), 2016, 83΄, του David Macian. Σε αυτή την ταινία έχουμε κάτι σαν ένα ριάλιτι, μόνο που είναι ένα θεατρικό παιχνίδι με εργαζόμενους, οι οποίοι έχουν ανάγκη κάποια λεφτά για να παρουσιαστούν, και θεατές. Οι πρώτοι κάνουν δημόσια τη δουλειά που ξέρουν. Η ένταση φέρνει καυγάδες, απογοητεύσεις και, τελικά, την άρνηση να δείξουν αυτό που κάνουν. Οι δεύτεροι το βλέπουν σαν ένα θέαμα, όπως σε μία αρένα ρωμαϊκή, θέλουν αίμα και εξασκούν βία για να μη σταματήσει η θεατρική επίδειξη. Ο σκηνοθέτης παραθέτει την παρουσίαση του κάθε εργαζόμενου και την εξήγηση που δίνει στην κάμερα. Βλέπουμε την οργή των θεατών, οι οποίοι εκπροσωπούν την κοινωνία, σε μία ενδεχόμενη απεργία, είναι δύσκολο να καταλάβουν τη θέση των καταπιεσμένων, παρατηρούμε τον εξευτελισμό των ανθρώπων και τη στυγνή παρακολούθηση της εποπτεύουσας αρχής. Το καπιταλιστικό σύστημα σε μία αναπαράσταση, σε μία ταινία που έχει μέσα της στοιχεία από κινηματογράφο, θέατρο, κοινωνιολογία και πολιτικές επιστήμες. Πολύ καλή σκηνοθεσία, αόρατη, όπως πρέπει, το μοντάζ δομεί άψογα τους χαρακτήρες, μας θυμίζει τις δύο ταινίες του Lars Von Trier.

Επιστροφή στην εισαγωγή-κατάλογο άρθρων

• Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης