001 ΦΕΣΤΙΒΑΛ
ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΣΑ ΜΙΑ ΓΙΟΡΤΗ
Μια ταινία έχει παραχθεί για να προβληθεί στο κοινό. Εκτός από τις κινηματογραφικές αίθουσες υπάρχουν και αυτές που φιλοξενούν φεστιβάλ, χάνοντας, για ένα χρονικό διάστημα, τη σύνδεσή τους με το εμπορικό κύκλωμα. Είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που τα φεστιβάλ έχουν δικές τους αίθουσες, διότι η συντήρησή τους στοιχίζει πολύ και, όπως και να’χει το θέμα, μια αίθουσα δεν είναι καλό να μένει κλειστή για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ένα φεστιβάλ, λοιπόν, ευκαιριακά προβάλλει ταινίες σε έναν κινηματογράφο και προσπαθεί να δημιουργήσει ένα δίκτυο αιθουσών, νοικιάζοντας αίθουσες που είναι σχετικά κοντά η μία με την άλλη, για να μπορεί η μετακίνηση των θεατών να είναι εύκολη και να μη χάνουν χρόνο, αν θέλουν να δουν ταινίες που προβάλλονται σε διαφορετικές αίθουσες. Το πιο ιδανικό είναι, δίπλα από τις αίθουσες αυτές να υπάρχουν χώροι όπου γίνονται διάφορα γεγονότα, έτσι ώστε ο θεατής να βρίσκεται, ανά πάσα στιγμή, σε έναν κόσμο που θα χαρακτηρίζεται ως φεστιβαλικός.
Η λέξη φεστιβάλ είναι, με τη μεσαιωνική της έννοια, συνώνυμη της γιορτής και του πανηγυριού. Κατά συνέπεια σε ένα φεστιβάλ θα πρέπει να υπάρχει αφενός μεν η γιορτή αφετέρου δε η διακίνηση των ιδεών, οι οποίες θα προσφέρονται ή ακόμα και θα πωλούνται, με την έννοια ότι σε ένα φεστιβάλ υπάρχει συνήθως και ένας χώρος όπου κλείνονται συμφωνίες για παραγωγές και συμπαραγωγές, μεταξύ παραγωγών της ίδιας χώρας ή άλλων χωρών. Κατά συνέπεια, ένα φεστιβάλ είναι πιο πετυχημένο όταν υπάρχουν και αυτοί οι δύο χαρακτήρες σε αρμονική συνύπαρξη. Με άλλα λόγια, δε θα πρέπει η γιορτή να μην υπερισχύει της αγοράς και το αντίστροφο, εκτός και αν ένα φεστιβάλ έχει οριστεί σαν αγορά κυρίως, αλλά αυτά τα φεστιβάλ είναι μια εξαίρεση.
Αν επιστρέψουμε στη γιορτή, τότε θα δούμε ότι η κάθε γιορτή, στη ζωή του ανθρώπου, έχει το δικό της χαρακτήρα. Οι διαφορετικές γιορτές διαφέρουν μεταξύ τους γιατί είναι αφιερωμένες σε διαφορετικά θέματα και για αυτό ξεχωρίζουν. Με αυτή την έννοια, τα φεστιβάλ μεταξύ τους ξεχωρίζουν από το διαφορετικό χαρακτήρα τους. Σε άλλα υπερισχύει ένα θέμα της παγκόσμιας κινηματογραφίας και σε άλλα άλλο θέμα. Έτσι έχουμε την ευκαιρία να παρουσιάζονται διαφορετικά θέματα και, κατά συνέπεια, διαφορετικές ταινίες, με τέτοιο τρόπο που το σύνολο των φεστιβάλ πιάνει όλα τα ενδιαφέροντα του ανθρώπου και, πρακτικά δεν υπάρχει έστω και ένα ανθρώπινο ενδιαφέρον που να μην έχει απασχολήσει τον προγραμματισμό ενός φεστιβάλ.
Έτσι υπάρχουν φεστιβάλ που ασχολούνται με την πολιτική, την ανθρωπολογία, τις εθνικές κινηματογραφίες, την οικολογία, τον πειραματικό κινηματογράφο, τις ταινίες ντοκιμαντέρ, τον ερωτικό κινηματογράφο, σε όλες τις εκφάνσεις του, τον κινηματογράφο πορνό, τις παραγωγές καλτ κ.λπ. Αρκεί κάποιος να κάνει μια αναζήτηση στο διαδίκτυο για να μείνει έκπληκτος με το πόσα φεστιβάλ υπάρχουν και για πόσα διαφορετικά θέματα, σε όλο τον κόσμο. Αν θέλετε μπορείτε να το δοκιμάσετε.
Φυσικά υπάρχουν και αυτά τα φεστιβάλ που δεν έχουν ένα ξεκάθαρο χαρακτήρα που να ξεχωρίζει και απλά προβάλλουν ταινίες. Ας τα πούμε «φεστιβάλ γενικού ενδιαφέροντος», αυτά είναι δυστυχώς αρκετά. Αυτό όμως που ισχύει είναι ότι όλα τα φεστιβάλ προβάλλουν και ταινίες που δύσκολα θα βρουν διανομή στο λεγόμενο εμπορικό κύκλωμα. Ο θεατής έχει λοιπόν την ευκαιρία να δει έναν κινηματογράφο που δύσκολα θα το βρει, τουλάχιστον στις μεγάλες αίθουσες.
Η γιορτή είναι να βρεις κάτι που σε ενδιαφέρει και σου ανοίγει νέους ορίζοντες, είτε αυτό είναι μια ταινία -η οποία κάπου σε έχει «πιάσει»- είτε είναι ένας άνθρωπος που ενδιαφέρεται για τη δουλειά σου είτε μια άποψη που σου ανοίγει ένα παράθυρο στον παγκόσμιο ιδεολογικό χώρο. Με αυτή την έννοια στα φεστιβάλ ξεφεύγουμε προς έναν άλλο κόσμο πραγματικά παγκόσμιο, όπου υπάρχει αυτή η ποικιλότητα, αυτό που ομορφαίνει τη ζωή μας ή μας ωθεί να βρούμε κάτι το καινούργιο μέσα στον εαυτό μας και να ανακαλύψουμε ακόμα ένα στοιχείο με το οποίο συνδεόμαστε με τον παγκόσμιο ιστορικό χώρο.
Γιάννης Φραγκούλης
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2013
